2015 Eurovision Şarkı Yarışması’nın finalleri 23 Mayıs tarihinde Avusturya’nın başkenti Viyana’da yapılmıştır. Yarışmayı İsveç adına yarışan Mads Zelmerlow “Heroes” adlı şarkı ile kazanmıştır. Ermenistan’ı temsilen “Face the Shadow” (Gölgeyle Yüzleş) şarkısı ile yarışmaya katılan Genealogy grubu ise, beklentilerin aksine, 27 yarışmacı arasından 16’ncı olarak hayal kırıklığı yaşamıştır.[1]

“Face the Shadow” (Gölgeyle Yüzleş) şarkısını seslendiren Genealogy grubu, beşi farklı kıtalardaki Ermeni diasporasından ve biri Ermenistan’dan olmak üzere altı kişiden oluşturulmuştur. “Unutma beni çiçeği”nden (forget-me-not)[2] esinlendiği bildirilen grubun iddia edildiğine göre barış, sevgi ve birliği ve 2015 Eurovision Şarkı Yarışması’nın sloganı olan “Köprüler Kurmak”(Building Bridges) fikrini yaydığı belirtilmiştir.[3]

Ancak ne şarkının kendisinin, ne şarkının klibinin, ne de grubun Eurovision’daki performansının bu bahsedilen bu olumlu fikirlerle bir alakası olmamıştır. “Ermeni soykırımı” olarak gösterilmeye çalışılan Birinci Dünya Savaşı sırasında yaşanan ölümlerin yüzüncü yılında, Ermenilerin Eurovision’u bir propaganda aracı olarak kullanmaya çalıştığı ve böylece yarışmada başarılı olmayı amaçladıkları açıkça anlaşılmaktadır.

Öncelikle, “Face the Shadow” (Gölgeyle Yüzleş) şarkısı içerinde birçok siyasi ima barındırmaktadır. Yarışmanın kuralları yarışmada seslendirilecek şarkıların siyasi mesajlar içermemesi gerektiğini açıkça belirtse de Ermenilerin şarkısı bunun tam tersini yapmıştır. İlk ismi “Don’t Deny” (İnkar Etme) olan şarkının sözlerinde[4] Birinci Dünya Savaşı’nda hayatını kaybeden Ermenilere atıfta bulunulmakta ve ‘soykırım’ın dünya çapında tanınması çağrısını yapılmaktadır. Şarkının sözlerinde sıkça tekrar eden “Don’t Deny” (İnkar Etme) sözlerinin Türkiye’ye (ve Azerbaycan’a) yönelik olduğu barizdir. Ermenistan’ın şarkıda siyasi imalar olduğunu inkar etmesine karşın, şarkının ismi daha sonra “Face the Shadow” (Gölgeyle Yüzleş) olarak değiştirilmiş, ancak şarkının sözlerinde bir değişiklik yapılmamıştır. Şarkının yeni isminde ve şarkının sözlerinde geçen ‘shadow’ (gölge) kelimesinin ise Türklerin Ermenilere yaptığı ‘kötülükleri’ ima ettiği görülmektedir.

Bunun dışında, şarkı için karanlık ve siyasi teması olan bir klip çekilmiştir. Klipteki en dikkat çekici sahne, bir aile fotoğrafı çektirmek üzere poz veren ve Birinci Dünya Savaşı dönemi kıyafetleri giyen bir ailenin üyelerinin – ki Birinci Dünya Savaşı sırasında Osmanlı İmparatorluğu’ndaki Ermenileri simgeledikleri açıktır - teker teker kaybolduğu sahnedir. Bu sahnenin şarkıda verilmek istenen siyasi mesajın bir temsili olduğu açıktır.

Genealogy grubunun Eurovision’daki performansı da dikkat çekmiştir. Şarkının iddia edildiği üzere ‘barışçıl ve olumlu’ doğasının aksine, performans öyle kasvetli olmuştur ki izleyen bir kişi gerçekten de ‘gölgeyle yüzleştiğini’ düşünebilir. Bazı eleştirmenler grubu vampirlere[5] ve ortaçağ büyücülerine[6] de benzetmiştir. Siyasi mesaj vermeyi amaçlarken olayı biraz abarttıkları görülmektedir.

Sonuç olarak, Ermenistan’ın Genealogy’si beklentileri karşılayamamış ve ağır bir başarısızlık yaşamıştır. Bazıları “Face the Shadow”un (Gölgeyle Yüzleş) şarkısının sıralamada üstlerde olacağını öngörmüşse de,[7] Ermenistan ancak 16’ncı olabilmiştir. Ermenistan’a tam puan (12 puan) veren tek ülke Gürcistan olmuştur ki Eurovision’da komşulara tam puan vermek bir gelenek haline geldiği için bu normal karşılanabilir. Ancak en dikkat çekeni, Ermenistan’ın yakın bir müttefiki olan ve Ermenistan’dan sonra en büyük Ermeni halkını barındıran Rusya’nın Ermenistan’a sadece 6 puan vermesidir (Ermenistan’a yarışmada verilen ikinci en yüksek puan). Buna ek olarak, Ermenistan’ın bir başka yakın müttefiki ve büyük bir Ermeni halkı barındıran Fransa ise sadece 3 puan vermiştir.

Ermenistan’ın siyaset ve propagandanın şarkılarını yücelteceğini bekledikleri açıktır. Ancak bu siyasi propaganda şarkısının seyirciler üzerinde beklenen etkiyi yapmamıştır ve şarkıda verilen yanlış mesajlar seyircilerin kararını etkilememiştir. Rusya Cumhurbaşkanı Putin ve Fransa Cumhurbaşkanı Hollande’nın Erivan’da düzenlenen törenlere katılımları ve yapılan tüm birlik gösterileri yarışmaya yansımamıştır. Eurovision’ın sadece bir şarkı yarışması olduğunun ve siyaset ve Ermeni iddiaları için bir platform olmadığının altı çizilmelidir.

Şarkıdan anlaşıldığı üzere, Ermenistan Türkiye’yi “Ermeni Soykırımı”nı inkar etmekle suçlamaktadır. Ancak Türkiye hukuken ve tarihsel olarak ispatlanamamış bir olayı nasıl inkar edebilir ki? Birinci Dünya Savaşı sırasında gerçekleşen olayların soykırım olduğuna dair herhangi bir uluslararası mahkeme kararı bulunmamaktadır. Tarihçiler komisyonu kurulması gibi Türkiye’nin gerçekleri ortaya çıkarmaya yönelik çabalarına rağmen Ermenistan bu çabaları dikkate almamakta ve savlarını ve iddialarını çürüten tüm delilleri görmezlikten gelmektedir. Buna ek olarak Ermenistan Birinci Dünya Savaşı sırasında hayatını kaybeden Ermenilerin sayısını şişirerek savaş kayıplarını dramatikleştirmeye çalışmaktadır. Ermeniler ayrıca savaş öncesi çıkarılan isyan ve çatışmalarda, daha sonra Doğu’da Çarlık ordusu ve Güney’de Fransız ordusu ile işbirliği halinde Ermeniler tarafından Türklere çektirilen acıları inkar etmektedir.

Özetlemek gerekirse, Ermenistan’ın “Genealogy” projesi Eurovisyon’da başarısızlığa uğramıştır. “Face the Shadow” (Gölgeyle Yüzleş) şarkısının ne “Köprüler Kurmak”la ne de barış, sevgi ve birlik fikriyle bir alakası olmuştur. Siyasi iddialarını geniş kitlelere tanıtma hedefleri başarısız olmuş ve yüzüncü yıl törenleri ve diğer etkinlikler gibi, Ermeni kamuoyunu tatmin etmek dışında herhangi bir etkisi olmamıştır. Nihayetinde, Ermenistan’ın bu gibi nefret yayma ve Türkler ve Türkiye’yi karalama çabaları, Türkiye-Ermenistan ilişkilerini bozmanın ve uzlaşmanın önünü tıkamanın dışında başka bir amaca hizmet etmemektedir.