Almanya’nın Ermenistan’a yeni atanan Büyükelçisi, 27 Ocak 2025 tarihinde “Ermeni Soykırımı” Müzesi’ni ve Enstitüsü’nü ziyaret etmiştir. Alman Büyükelçiliği, Facebook’ta paylaşım yaptığı fotoğrafları ile Tsitsernakaberd’in “20. yüzyılın, korkunç katliamlar, etnik temizlikler, sürgünler ve soykırımların damgasını taşıdığını ve bu tarihsel hafızanın hem Almanya’da hem de Ermenistan’da nesiller boyunca ortak bir sorun olmaya devam ettiğini” yazmıştır[1]. Büyükelçi’nin burada 27 Ocak’ta bulunması dikkat çekicidir, çünkü 27 Ocak Holokost’un anıldığı tarihtir. Ancak Alman Büyükelçinin ziyaret ettiği yapının Holokost ile hiçbir ilgisi yoktur. Almanya’ya son günlerde baktığımızda ise gördüğümüz, aşırı sağın güçlenmesidir. Büyükelçi’nin buradaki ifadelerini ise Almanya’nın Nazi geçmişinin ayıbını örtmeye çalışması olarak değerlendirmek mümkündür.

Alman Büyükelçinin sözlerinin tek gerçeklik payı günümüz Almanya’sının siyasetinin aşırı sağ eğilimlere yenik düşmesiyle bağlantılıdır. 29 Ocak 2025 tarihinde insanlık onuruna yakışmayacak şekilde mültecilere yönelik sert kararlar gündemdedir. “Komşu ülkelerle kara sınırlarında aralıksız kontroller ve ‘yasa dışı giriş teşebbüsünde bulunan tüm kişilerin geri gönderilmesini,’ içeren birinci önerge, “iltica talebinde bulunanlar da yine sınırdan içeri alınmamasını” öngörmektedir[2].  Ayrıca, “hakkında Almanya’yı terk etme kararı olup burada yaşamaya devam edenlerin ‘anında gözaltına alınacak,’ sınır dışı uygulaması ise Suriye ve Afganistan'ı da kapsayacak şekilde gündemdedir. Buna göre, suçlular ve toplum için risk teşkil eden kişiler ‘sınır dışı edilene dek süresiz ev hapsine alınacak’”[3]tır. Bu yasadan ayrı olarak kabul görmeyen bir ikinci yasa olduğunun da belirtilmesi yerinde olacaktır. 

CDU/CSU’nun hazırladığı, ancak meclisteki oylamada kabul görmeyen ikinci önergeye göre, “İç güvenlikte yeni bir politikaya” geçilmesi öngörülmüştü. 27 maddede dile getirilen talepler listesinde güvenlik kurumlarının yetkilerinin güçlendirilmesi, bu bağlamda IP adreslerinin üç ay boyunca kayıt altına alınması ve elektronik yüz tanıma sisteminin çok daha yaygınlaştırılması gibi istekler dile getirilmiştir. Kabul edilmeyen teklifte ayrıca, Almanya’da geçici olarak kalma hakkı bulunan kişilerin, geldikleri ülkelerde bulunan ailelerini yanlarına almalarına da izin verilmemesi de planlanmıştır[4]. Almanya eski Başbakanı Angela Merkel ise mülteci ve göç politikalarına ilişkin sert açıklamalar yapmıştır. Merkel hangi koşul altında olursa olsun, CDU’nun AfD’ye destek vermemesi gerektiğini belirtmiştir. Ayrıca, CDU lideri Merz’in şeffaf olmadığını, göç politikalarıuyla ilgili tutumunu açık bir şekilde ifade etmediğini de eleştirmiştir. Böyle bir durumun demokrasi değerleri ile paralellik göstermediğini söylemiştir[5]. Ayrıca Merz’in daha önce AfD’ye destek vermeyeceğini açıkladığını da hatırlatmıştır.

Almanya eski Başbakanı, CDU lideri Merz’i eleştirirken, Avusturya eski Başbakanı Sebastian Kurz Merkil’in AfD’nin güçlenmesine vesile olduğunu öne sürerek, “2015 yılından bu yana uygulanan göç politikaları olmasaydı, AfD bu kadar güçlü olmazdı.”[6] çıkarımında bulunmuştur. Bu cümle, Almanya’da AfD partisinin yükselişini ve bu yükselişin ardındaki temel dinamiklerden biri olarak göç politikalarının rolünü vurgulamaktadır. 2015 yılı, Angela Merkel’in mülteci krizine yanıt olarak “Wir schaffen das”[7] (Biz bunu başarabiliriz.) politikasını benimsediği ve Avrupa’ya büyük bir mülteci akımının yaşandığı dönem olarak bilinir. Bu politika, Almanya’da göçmen karşıtı duyguları ve endişeleri artırarak, AfD gibi sağ popülist partilerin popülerlik kazanmasına zemin hazırlamıştır. Göç, özellikle ekonomik ve güvenlik endişeleriyle bağlantılı olarak, siyasi tartışmaların merkezinde yer almış ve bu durum, AfD’nin Almanya’da siyasi arenada önemli bir güç haline gelmesine katkıda bulunmuştur. Dolayısıyla, Avusturya eski Başbakanı Kurz’un Merkel eleştirisi anlaşılabilir ancak bu eleştiriyi kimin yaptığını da değerlendirmek gereklidir. Çünkü eski Başbakan Kurz’un da yabancı karşıtlığı eğiliminin azımsanacak bir yanı yoktur. 

Alman Büyükelçi’nin “soykırım anıtı” ziyareti Alman iç siyaseti dikkate alındığı zaman, Almanya’nın utanç dolu geçmişini bu şekilde temizleyebileceğini düşündüğünü akıllara getirmektedir. Almanya’da sağ muhalefetin aşırı sağ ile işbirliği yaptığı bir dönemde ortak oylamayla, mülteciler hakkında çok sert bir yasa önermesi, bu ziyaretin de şaşırtıcı bir gelişme olmadığını ortaya koymaktadır. Almanya böyle sağa kayarken geçmişindeki ayıbının üzerini kapatmaya çalışmaktadır. 

*Fotoğraf: https://www.euromedia24.com/en/post/14790.