Geçen hafta Avrupa’nın öne çıkan haberleri arasında Almanya gelişmeleri, Avrupa’da sığınmacıların karşı karşıya kaldıkları zorluklar, Avrupa’daki ırkçı yaklaşımlar, Türkiye – AB ilişkileri, Brexit’e ilişkin son gelişmeler, Avrupa’da güvenlik, AB ve ABD’nin Rusya’ya yaptırımı, Kıbrıs gelişmeleri göze çarpıyor.

Almanya

Geçtiğimiz hafta Almanya son uçağını da İncirlik’ten çekti. Almanya'nın İncirlik Askeri Üssü'ndeki asker ve keşif uçaklarını geri çekme kararı sonrası, üsteki son Tornado tipi keşif uçağının da çekildiği bildirildi. Almanya Savunma Bakanlığı'ndan Pazartesi günü yapılan açıklamada, üsteki beş uçaktan sonuncusunun da Rheinlandpfalz eyaletindeki Büchel Üssü'ne ulaştığı belirtildi.

Almanya, Temmuz ayı başında İncirlik Üssü'nden çekilme sürecini başlatmıştı. Alman ordusunun tanker uçağı İncirlik'ten çekilmesinden kısa süre sonra Ürdün'de IŞİD'le mücadele kapsamındaki görevine başlamıştı.

Avrupa’da Sığınmacılar

İnsan Hakları İzleme Örgütü, Fransa’nın kuzeyinde bulunan Calais şehrinde sığınmacıların maruz kaldığı polis şiddetine yönelik bir rapor yayımladı. Raporda Calais mülteci kampının boşaltılmasının üzerinden aylar geçmesine rağmen yaklaşık 500 mültecinin hala sokaklarda yaşadığı belirtiliyor. Caritas sivil toplum örgütünde gönüllü olarak çalışan Fanny Plancon araştırma sonuçlarını doğruladı.Caritas sivil toplum örgütünde gönüllü olarak çalışan Fanny Plancon yaşanan olayların Fransa’nın imajına zarar verdiğini söyledi.

Ayrıca, Fransa'da sığınmacıların kamplarda karşı karşıya olduğu olumsuz koşullar, uğradıkları kötü muamele, sistematik hale gelen polis şiddeti ve yetkililerin yardımlara yasak getirmesi tartışmaları devam etti. Fransa'da sığınmacılar bir yandan olumsuz koşullar altında yaşam mücadelesi veriyor. Sığınmacılar tüm olumsuz koşulların yanında polis şiddetiyle de karşı karşıya kalıyor.

Başkent Paris'in merkezinde La Chapelle ve Stalingrad metro istasyonlarının arasında bazı bölgelere Nisan 2017’de döşenen tel çitlerle, sığınmacıların geceleri bu bölgede konaklamasının engellenmesi hedefleniyor. 

İtalya, Libya ile yaptığı anlaşmayla sığınmacı akışını tümüyle engellemek istediğini belirtiyor. DW’den Bernd Riegert, AB’nin de desteklediği bu tecrit taktiğinin sorunu çözmeyeceğini savunuyor.

İtalya ve AB de caydırıcılık ve tecrit politikası uygulamayı tercih ediyor. Böylece zor durumdaki insanların mülteci statüsü kazanarak Avrupa’ya gelmelerinin son legal yolu da kapatılıyor. Çünkü sığınmacılar, ancak Avrupa topraklarına ayak bastıklarında iltica talebinde bulunabiliyor. Akdeniz rotasına ket vurmak suretiyle Avrupa kalesi, tüm kapılarını kapatma yolunda bir adım daha atıyor.Sınır Tanımayan Doktorlar Genel Sekreteri Gabriele Eminente, Roma'da İçişleri Bakanlığı'ndaki görüşmenin ardından yaptığı açıklamada İtalyan hükümetinin hazırladığı davranış kodeksini öngören rehberi imzalamadıklarını açıkladı.

Sivil toplum kuruluşları geçen haftadan bu yana Roma'da hükümetten temsilcilerle davranış kuralları rehberi hakkında görüşmeler yürütüyor. İtalyan hükümetinin sivil toplum kuruluşlarına, davranış kuralları rehberini imzalamaları için tanıdığı süre 31 Temmuz 2017’de sona erdi. Bu yılın başından beri ülkelerini terkederek Avrupa'da herhangi bir limana ulaşabilen sığınmacıların sayısı 114 bin 287. Bu sığınmacıların 94 bin 802'si İtalya'ya ulaştı. Uluslararası Göç Dairesi geçen yıl Akdeniz üzerinden İtalya'ya gelenlerin sayısını 363 bin 401 olarak açıklamıştı.

Akdeniz'de bu yılın başından beri 2397 sığınmacı yaşamını yitirdi. Türkiye ve Yunanistan arasındaki Ege Denizi'nde ise 45 göçmen hayatını kaybetti.

Irkçılık

Avusturya'nın Vorarlberg eyaletinde mahkeme, sosyal medya üzerinden Nazileri öven ve Yahudi soykırımını inkâr eden paylaşımlarda bulunan kişiyi bin 440 avro para cezasına mahkûm etti. Ülkede 2. Dünya Savaşı'nın ardından 1947'de çıkarılan "Anti-Nazi yasası" ile Nazi dünya görüşünün herhangi bir şekilde savunulması, yaygınlaştırılması ya da propagandasının yapılması yasaklanmış, bu yasaya muhalefet edenler ağır hapis ve para cezasına çarptırılmıştı.

İnsan Hakları

Belçika hapishaneleri sıklıkla uluslararası eleştirilerin hedefinde yer alıyor. Bunun sebebi insan hakları ihlalleri. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi birçok defa Belçika’daki hapishanelerdeki mahkûmların insan haklarının ihlal edilmesine yönelik düzenlemeler yapmıştı. Geçtiğimiz Temmuz’da Avrupa İşkencenin Önlenmesi Komitesi Belçika’yı insanlık dışı ve aşağılayıcı hapishane koşulları dolayısıyla suçlu bulmuştu.

Türkiye – AB İlişkileri

Avrupa Birliği Komisyonu'nun günlük basın toplantısında, Almanya'nın Türkiye ile Gümrük Birliği'nin güncelleştirilmesi çalışmalarının askıya alınması ve Türkiye'ye katılım öncesi fonların dondurulmasını istediğine ilişkin iddialar gündeme geldi. Komisyonun 2016 sonunda Gümrük Birliği'nin güncellenmesi için AB Konseyi’nden yetki talep ettiğini hatırlatan Gordejuela, "Komisyon, Gümrük Birliği'nin güncelleştirilmesinin, her iki tarafa da önemli ekonomik yararlar sağlayacağını değerlendiriyor." dedi. 

Avrupa Komisyonu Sözcüsü Carlos Martin, Türkiye’yle Gümrük Birliği’nin modernizasyonuyla ilgili müzakereleri başlatma kararını AB Konseyi (üye ülkelerin alacağını) ve Katılım Öncesi Fonlar’ın askıya alınmasının, AB-Türkiye ilişkilerinin genel yaklaşımına bağlı olmaya devam etmesi gerektiğini söyledi.

Martin şöyle devam etti, “Ayrıca biz, Türkiye’den elde edeceğimiz faydaların çıkarımını da dikkate almalıyız. Komisyon Türkiye’yle ilişkimizin son gelişmeler ışığında gittikçe gerekli olduğuna inanmaya devam etmektedir. 2014-2020 için Katılım Öncesi fonların üçte birinden fazlası şu anda, özellikle demokrasi ve yönetim, sivil toplumun yetkilendirilmesi, hukukun üstünlüğü ve temel haklar alanları gibi birlik üyeliğinde önemli reformların hazırlığı için kullanılmaktadır.”

Brexit

İngiltere, AB ile arasındaki serbest dolaşımın 2019 yılında sona ereceğini duyurdu. İngiltere Başbakanlığı’ndan yapılan açıklamada, “ülkenin AB’den ayrılığını (Brexit) takiben serbest dolaşım uygulamasına devam edileceği yönünde spekülasyonda bulunmanın yanlış olduğu” belirtildi. Brexit müzakerelerinin Mart 2019’da tamamlanması öngörülüyor. İngiltere’de bütün konuları içeren kapsamlı anlaşmanın bu süre içerisinde tamamlanamaması halinde yeni normale uyum sağlanması için olası bir geçiş-uyum anlaşmasının uygulanması, bu şekilde özellikle iş dünyasının çıkarlarının korunması hedefleniyor.

İrlanda parlamentosu komitesi Brexit’in İrlanda üzerindeki etkileri üzerinde çalışma yapıyor. Bu çalışmalar barışçıl bir yeniden birleşme için teklif sunma yönünde. Komitenin raporu Çarşamba günü yayınlanacak. 17 önerinin bulunduğu raporda İrlanda AB ve İngiltere arasında nihai bir anlaşma yolu arıyor. İrlanda Başbakanı Varadkar, Birleşik Krallık ve AB arasında Gümrük Birliği imkânlarının değerlendirilmesi gerektiğini belirterek, Birleşik Krallık‘ın ortak pazarın bir parçası olarak kalmayı istememesi halinde kapsamlı bir ticaret anlaşmasının gündeme gelebileceğini belirtti.

Avrupa’da Güvenlik

Alman basınına yansıyan habere göre Interpol, Avrupa emniyet teşkilatlarına IŞİD'in potansiyel intihar saldırganı olabilecek 173 kişinin ismini gönderdi. Listede altı Avrupalı'nın da bulunduğu belirtiliyor. Die Welt, Alman güvenlik çevrelerine dayandırdığı haberinde IŞİD'in bu listedeki isimlerin bir kısmını intihar saldırıları düzenlemeleri için Avrupa'ya gönderme girişiminde bulunabileceği belirtildi.

AB ve NATO

NATO savaş uçaklarının, Estonya hava sahası yakınlarında Rusya ordusuna ait uçaklara engel olduğu sırada yanlışlıkla Finlandiya hava sahasına girdiği bildirildi. CNN'nin haberine göre, NATO Sözcüsü Dylan White yaptığı açıklamada, Baltık hava sahasında NATO Hava Polis Misyonu görevi yapan İspanya ordusuna ait iki F-18 savaş uçağının, Estonya hava sahası yakınlarında uçan Rus uçaklarını önlemek için Estonya'nın Amari hava üssünden havalandığını belirtti. Finlandiya, dün, İspanya ordusuna bağlı iki NATO savaş uçağının, hava sahasını kısa süreliğine ihlal ettiğinden şüphelendiğini duyurmuştu. Baltık Denizi'ndeki Finlandiya Körfezi üzerinde bulunan uluslararası hava koridorunun dar olması nedeniyle, Finlandiya hava sahası, komşusu Rusya'nın askeri ve sivil uçakları tarafından zaman zaman ihlal ediliyor. Bunun yanı sıra, ittifak üyesi olmayan Finlandiya'nın hava sahasının, NATO uçakları tarafından nadiren ihlal edildiği biliniyor.

AB ve ABD’nin Rusya’ya Yaptırımları

Almanya Ekonomi ve Enerji Bakanı Brigitte Zypres, ABD'nin Rusya, İran ve Kuzey Kore’ye yeni yaptırımlar yapmasını öngören yasa tasarısının uluslararası hukuku ihlal ettiğini ve Avrupa Komisyonunun karşı önlemleri değerlendirmesi gerektiğini ifade etti. Zypries, Avrupa Komisyonunun karşı önlemler alması gerektiğine işaret ederek, "Elbette ticaret savaşı istemiyoruz. Fakat Avrupa Komisyonunun şimdi karşı önlemleri incelemesi önemlidir." değerlendirmesinde bulundu. Öte yandan, Almanya Dışişleri Bakanı Sigmar Gabriel de ABD yaptırımlarının Avrupalı şirketlere karşı ülke dışında herhangi bir şekilde kullanılmasını kabul etmeyeceklerini belirterek, "Yaptırım politikaları, ulusal ihracat çıkarlarını ve yerel enerji sektörünü teşvik etmek için elverişli ve uygun bir araç değildir." ifadelerini kullanmıştı.

Kıbrıs

Rum Dışişleri Bakanı Yoannis Kasulidis, cumartesi akşamı “MegaOne” televizyon kanalına, Kıbrıs sorununun çözümünden sonra Kıbrıslı Türklere verilecek ödeneklere ilişkin açıklamalarda bulunurken, Rum siyasi partilerinden bu açıklamaya “doğal gaz gelirleri” çerçevesinde tepki geldi. KS EDEK, “Doğal gaz gelirlerinin 5/6’sının Kıbrıslı Türklere verileceği konusunda neden Ulusal Konsey’in bilgilendirilmediği” sorusunu yönetirken Rum hükümetinden izahat talep edildi. Dayanışma Hareketi ve ELAM da Kasulidis ve Rum hükümetine yönelik “gizli diplomasi” ithamlarında bulundu.