Azerbaycan ve Ermenistan arasında yapılan sınır anlaşması çerçevesinde, Tavuş bölgesindeki dört köyün Azerbaycan’a iade edilmesi kararı Ermenistan’da protestolarla karşılanmaktadır. Protestolara, Tavuş bölgesi ruhani lideri Başepiskopos Bagrat Galstanyan önderlik etmektedir. Tüm Dünya Ermenileri Katolikosu II. Karekin’in de protesto hareketine destek verdiği bilinmektedir. Ermenistan’da Birinci Cumhuriyetin Kuruluşu kutlamaları sırasında 28 Mayıs günü, II. Karekin ve beraberindeki ruhaniler Sardarapat Anıtına girerken bir süre için polis tarafından engellenmiştir. Eçmiadzin’in yanısıra diğer dini kurumlar da gelişmeye tepki göstermiş, Türkiye Ermenileri Patrikliği’nden de konuyla ilgili bir açıklama yapılmıştır.
Yapılan açıklamada, 28 Mayıs 2024 tarihinde Ermeni güvenlik güçlerinin Tüm Dünya Ermenileri Katolikosuna yönelik tavrına tepki gösterildiği ifade edilmiş, ayrıca kilisenin tüm temsilcilerinin dayanışma içinde hareket etmesi gerektiği belirtilmiştir. Kiliselerin birbirlerini desteklemeleri anlaşılır bir durum olmakla birlikte, açık bir şekilde görülmektedir ki, Ermenistan gibi Güney Kafkasya’da demokratik duruşuyla gurur duyan bir devletin işlerine dinin karıştığını görmek şaşırtıcıdır. Din ve devlet işlerinin birbirine karıştırılması laik ve demokratik bir devlet bilinci ile çelişki barındırmaktadır.
Açıklamada ayrıca dikkat çeken bir eksiklik bulunmaktadır. Tavuş bölgesi ruhani lideri Başepiskopos Bagrat Galstanyan’ın dini sıfatını bir kenara bırakıp, başbakanlığa aday olduğu görülmektedir. Organize ettiği protestolardan birinde “Ermeni Soykırımı için Adalet Komandoları” (İng. JCAG, Justice Commandos of the Armenian Genocide) teröristi, T.C. Los Angeles Başkonsolosu Kemal Arıkan’ın katili ile son derece samimi görüntüleri zihinlerimizde çok tazedir. Bir teröristi kahramanlıkla öven bir din adamına verilmesi gereken tepki ise Türkiye Ermeni Patrikliği’nden gelmemiştir. Bir teröristle bir din adamının kol kola durması, “din” kavramıyla da “devlet” kavramıyla da bağdaşmamaktadır. Ermenistan’ın 1973-1984 yılları arasında terörle ilişkilendirilen imajı, bu tabloyla yeniden hatırlanmaktadır. Bu konu ile ilgili bir yazımız da hatırlardadır[1].
Açıklamada dikkat çeken bir husus daha vardır. “Her türlü siyasi tutumdan bağımsız olarak, uygar dünyanın benimsediği değerlerin çiğnenmesi Ermenistan devletinin çıkarına hizmet etmez[2].” cümlesi dikkat çekmektedir. Bu, İstanbul’daki Patrikhane’yi de siyaset sınırları içine sokabilecek bir cümledir. Dolayısıyla, İstanbul’daki Ermeni Patrikhanesi’nin Türkiye’de yaşayan Ermeni cemaatinin ruhani lideri olduğunu bilerek benzer atıflarda bulunurken özen göstermesinde yarar bulunduğu düşünülmektedir. Neticede, Türkiye sınırları içindeki bir kurumun, Ermenistan iç siyasetine ilişkin gelişmelere dair yorumda bulunması uygun düşmemektedir.
Sonuç olarak, Ermenistan’daki gelişmeler Güney Kafkasya’da tesis edilemeye çalışılan barış ve istikrarı gölgelemeye yöneliktir. Bu ortamda Ermenistan siyasetinin içine dini unsurların karışması ve din adamlarının teröristlerle çekinmeden samimi açıklamalar yapmaları ayrıca dikkat çeken ve rahatsızlık veren görüntülerdir. Bölgedeki olası bir karışıklıktan bütün bölge halklarının olumsuz etkileneceği hususunu hatırdan çıkarmamak gerekmektedir.
*Görsel: https://www.ermenihaber.am/tr/news/2022/01/25/Türkiye-Ermenileri-Patriği-Sahak-Maşalyan/224065
[1] Hazel Çağan Elbir, “Ermeni Apostolik Kilisesinin Bir Başpiskoposu ve Bir Katil El Ele – Erivan’daki Eylemlerin Perde Arkası,” avim.org.tr, AVİM, 15 Mayıs 2024, https://avim.org.tr/tr/Analiz/ERMENI-APOSTOLIK-KILISESININ-BIR-BASPISKOPOSU-VE-BIR-KATIL-EL-ELE-ERIVAN-DAKI-EYLEMLERIN-PERDE-ARKASI.
[2] AGOS, “Patrikhane’den Ermenistan’da Yaşanan Gelişmelerle İlgili Açıklama,” 31 Mayıs 2024, https://www.agos.com.tr/tr/yazi/30405/patrikhane-den-ermenistan-da-yasanan-gelismelerle-ilgili-aciklama.
© 2009-2024 Avrasya İncelemeleri Merkezi (AVİM) Tüm Hakları Saklıdır
Henüz Yorum Yapılmamış.
-
BİLKENT ÜNİVERSİTESİNDE KÜRESEL TERÖRİZM - SÖYLEMDEN STRATEJİYE - GENÇ VE DİNAMİK HARİCİYE KONFERANSI DÜZENLENDİ
Hazel ÇAĞAN ELBİR 09.12.2015 -
AB GÖZLEMCİ HEYETİ NE KADAR ADİL “GÖZLEMLİYOR”?
Hazel ÇAĞAN ELBİR 19.04.2024 -
ORBAN VE WEBER BUDAPEŞTE’DE BİR ARAYA GELDİ
Hazel ÇAĞAN ELBİR 14.03.2019 -
KARA PARA AKLAMA SKANDALLARININ ARKASI KESİLMİYOR
Hazel ÇAĞAN ELBİR 05.11.2018 -
CIA, ASALA VE PKK İŞBİRLİĞİ BELGELERİNİN GİZLİLİĞİNİ KALDIRDI
Hazel ÇAĞAN ELBİR 14.02.2017
-
16. BRICS LİDERLER ZİRVESİ
Gülperi GÜNGÖR 01.11.2024 -
BİLAL N.ŞİMŞİR’İN "BALKAN SAVAŞLARINDA RUMELİ TÜRKLERİ KIRIMLAR-KIYIMLAR-GÖÇLER (1821-1913) " İSİMLİ KİTABI TERAZİ YAYINCILIK’TAN ÇIKTI
AVİM 13.01.2014 -
AVİM 29 EKİM CUMHURİYET BAYRAMINIZI KUTLAR
AVİM 27.10.2014 -
UKRAYNA SAVAŞI’NIN ORTA ASYA ÜLKELERİNE ETKİSİ
Gülperi GÜNGÖR 26.04.2022 -
ERİVAN’DA DÜZENLENEN “FRANKOFONİ” ZİRVESİNİN ARDINDAN KANADA’NIN TUTUMUNA GENEL BİR BAKIŞ
Hazel ÇAĞAN ELBİR 15.11.2018
-
THE TRUTH WILL OUT -
Türk-Ermeni İlişkileri Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2023 -
Türk-Ermeni İlişkileri Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2022 -
RADİKAL ERMENİ UNSURLARCA GERÇEKLEŞTİRİLEN MEZALİMLER VE VANDALİZM -
PATRIOTISM PERVERTED -
MEN ARE LIKE THAT -
BAKÜ-TİFLİS-CEYHAN BORU HATTININ YAŞANAN TARİHİ -
INTERNATIONAL SCHOLARS ON THE EVENTS OF 1915 -
FAKE PHOTOS AND THE ARMENIAN PROPAGANDA -
ERMENİ PROPAGANDASI VE SAHTE RESİMLER -
Türk-Ermeni İlişkileri Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2021 -
A Letter From Japan - Strategically Mum: The Silence of the Armenians -
Japonya'dan Bir Mektup - Stratejik Suskunluk: Ermenilerin Sessizliği -
Türk-Ermeni Uyuşmazlığı Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2020 -
Anastas Mikoyan: Confessions of an Armenian Bolshevik -
Sovyet Sonrası Ukrayna’da Devlet, Toplum ve Siyaset - Değişen Dinamikler, Dönüşen Kimlikler -
Türk-Ermeni Uyuşmazlığı Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2019 -
Türk-Ermeni Uyuşmazlığı Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2018 -
Ermeni Sorunuyla İlgili İngiliz Belgeleri (1912-1923) - British Documents on Armenian Question (1912-1923) -
Turkish-Russian Academics: A Historical Study on the Caucasus -
Gürcistan'daki Müslüman Topluluklar: Azınlık Hakları, Kimlik, Siyaset -
Armenian Diaspora: Diaspora, State and the Imagination of the Republic of Armenia -
Ermeni Sorunu Temel Bilgi ve Belgeler (2. Baskı)
-
EU-TÜRKİYE COOPERATION IN CENTRAL ASIA AND SOUTH CAUCASUS: TOWARDS SUSTAINABLE ENGAGEMENT IN ENERGY AND CONNECTIVITY -
AVİM 2023 YILLIK RAPOR | ANNUAL REPORT -
ÇAĞDAŞ BATI AVRUPA AKADEMİ DÜNYASINDA IRKÇILIĞIN VE YABANCI DÜŞMANLIĞININ ARAŞTIRILMASININ ZORLUĞU: FRANSA ÖRNEĞİ
-
"BİR ERMENİ OKULUNUN PANORAMASI: SANASARYAN KOLEJİ" BAŞLIKLI KONFERANS