Geçtiğimiz ay Akdeniz sayısız göçmene yine mezar olmuştur. AVİM bu trajedilere çeşitli vesilelerle dikkat çekmiştir[1]. 2014’ten bu yana kayda geçen ölümler 17,000’den fazladır. Akdeniz’i günden güne mezarlık haline getiren, göç konusundaki kısıtlamalar ve bu konudaki anlaşmalar gündemdeki yerini korumaya devam etmektedir. 

Geçtiğimiz günlerde Avrupa Komisyonu ve Tunus arasında düzensiz göçmenler konusunda bir anlaşma imzalanmıştır. Uluslararası Af Örgütü, Avrupa Komisyonu ve Tunus arasında imzalanan söz konusu anlaşmayı kınamıştır. Uluslararası Af Örgütü’ne göre anlaşma, göç politikalarının başarısızlığını daha da artıracak bir girişim olarak görülmektedir. Anlaşma uyarınca Avrupa Birliği (AB), Avrupa’ya göçü engellemek amacıyla Tunus’a mali destek sağlayacaktır[2]. Anlaşma Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen’e göre ise, artan göçle mücadele etmek ve bölgedeki insan taciri ağını çökertmek için atılmış, “ortak refaha yönelik bir adım”dır. AB, Uluslararası Para Fonu’nun (İng. International Monetary Fund – IMF) onayı alındığı takdirde düzensiz göçle mücadele için Tunus’a 105 milyon Euro (yaklaşık 120 milyon dolar) yardımda bulunacaktır.

Noah Robinson tarafından kaleme alınan bir makalede, Uluslararası Af Örgütü Avrupa Enstitüleri Ofisi Direktörü Eve Geddie’nin anlaşmayı “kötü niyetle” imzalandığını düşündüğü ifade edilmiştir. 

Geddie, “Hatalı bir muhakemeye dayanan ve yetkililerin işlediği ciddi insan hakları ihlâllerine dair gitgide artan kanıtlara rağmen imzalanan bu anlaşma, halihazırda başarısız olmuş göç politikalarının tehlikeli bir biçimde genişlemesine yol açacak. Anlaşma, AB’nin Tunus Cumhurbaşkanı ve hükümetinin gittikçe daha baskıcı hale gelen tavrını kabullendiğine işaret ediyor. Tunus yetkililerinin Sahra Altı Afrikalı göçmenlere karşı şiddet ve ihlalleri artarken alınan bu karar, önceki benzer anlaşmalardan hiç ders çıkarılmadığını gösteriyor. Bu da AB’yi er geç yaşanacak acılarda suç ortağı yapar.” demiştir[3].

AB ve Tunus arasında imzalanan anlaşmadan sadece birkaç gün önce ise siyahi Afrikalıların Tunus’tan sınır dışı edildiği hatırlanacaktır[4]. Şubat 2023’te Tunus Cumhurbaşkanı, ülkesini Tunus’un “demografik yapısını” değiştirerek “artık Arap ve İslam uluslarına ait olmayan başka bir Afrika ülkesine” dönüştürme planı konusunda uyarmıştır. Bu “tehdidin” bir parçası olarak, Sahra Altı Afrika’dan düzensiz göçmenler Tunus’a gelmiş ve gelirlerken ise tüm şiddet, suç ve kabul edilemez uygulamaları da getirmiştir. İnsan hakları gruplarının yanı sıra bölgesel ve uluslararası kuruluşlar tarafından geniş çapta eleştirilen ve ırkçı olarak nitelendirilen bu uyarı, Kuzey Afrika ülkesinde son yıllarda yayılan bir anlayışa resmi onay vermiştir.

Tunus Cumhurbaşkanının bu uyarısı, Sahra altı siyah Afrikalıların toplanmasına, kiraladıkları mülklerden zorla çıkarılmalarına ve Afrika ülkelerinin vatandaşlarını ülkelerine geri göndermek için harekete geçmelerine yol açmıştır[5].

Daha önce kaleme aldığımız yazımızda[6] Avrupa’nın kendi itibarını zedelemesi konusunda kaygı duyduğumuzu ifade etmiştik. Şimdi ise, AB ve Tunus arasında imzalanan düzensiz göç konusunda yapılan anlaşma ile AB’nin ellerini yıkadığını ve sorumluluğu Tunus’a yüklediğini söylemek yanlış olmayacaktır. Bu anlaşma ile AB açık bir şekilde göçmenlere kapılarının sıkı bir şekilde kapandığını resmen ilân etmektedir. 

*Görsel: https://www.amnesty.org.tr/icerik/abtunus-goc-anlasmasi-abyi-siginmacilara-gocmenlere-ve-multecilere-karsi-islenen-ihlallerde-suc-ortagi-yapiyor