MADALYONUN DİĞER YÜZÜ: 24 NİSAN
Yorum No : 2019 / 20
15.02.2019
3 dk okuma

1915 olayları, özellikle Avrupa ve ABD’de yaşayan Ermeni diasporasının iletişime kapalı örgütlenmeleri aracılığıyla tek yanlı olarak aktarılmaktadır. Tüm boyutlarıyla meşru bir tartışma konusu olan 1915 olayları hakkında söz konusu tek taraflı tutumu benimseyen siyasiler bulunmaktadır. Bu durumun en son örneği, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un Fransa Ermeni Organizasyonları Koordinasyon Konseyi gecesinde yaptığı konuşmada 24 Nisan’ı soykırımı anma günü ilan edeceği yönündeki açıklamalardır. Türkiye’nin uyarılarına ve bu konu ile ilgilenen düşünce kuruluşlarının çalışmalarına rağmen Fransa ve diasporanın etkili olduğu diğer ülkelerde tek taraflı anlatı, hâkim görüşü oluşturmaktadır. Oysa AİHM kararlarıyla tartışmalı olduğu sabit görülen bu olaylara dair tutarsızlıkları diaspora örgütlerinin kendi yayınlarında bile bulmak mümkündür.

Ermeni Apostolik Kilisesinin Kilikya Katolikosluğuna bağlı bulunan ABD’deki Doğu Kilisesi  (Eastern Prelacy) haftalık olarak yayınladığı Crossroads[1] adlı bir yayında, tarihteki önemli Ermeni şahsiyetlerine yer vermektedir. Bu yayınlarda, istenmeden de olsa, 1915 olayları hakkındaki iddiaların üzerine kurulduğu anlatının ne kadar tutarsız bir zemine kurulduğu da gözler önüne serilmektedir. Örneğin, söz konusu yayınlar içerisinde bahsedilen, Osmanlı döneminde yaşamış  ve 1915 Sevk ve İskân Kanunundan “kaçan” bir Ermeni gazeteci Svarsh Missakian’ın hikâyesini ele alalım. Missakian, Sivas’ta doğmuş bir Osmanlı Ermenisi’dir. Gazetecilik yapan Missakian, 1899 yıllarında Sultan II. Abdülhamit yönetimine muhalif olan bir gazetede yazılar yazmış, 1909 yılında ise Ermeni Devrimci Federasyonu’na (EDF) katılarak, Cenevre ve Bulgaristan’daki EDF yayınlarına yazılar göndermiştir. 1911 yılında Erzurum’a yerleşen Missakian EDF’nin gazetesi olan Haratch gazetesine editörlük yapmıştır. Daha sonra ise İstanbul’a gelerek yine EDF’nin çıkartmakta olduğu Azatamart gazetesinin bünyesine katılmıştır.

Crossroad’un aktardığı şekliyle Missakian “politik bir aktivist”tir. Ancak EDF, Osmanlı içerisinde pek çok saldırı gerçekleştiren bir örgüttür. Örneğin, EDF’nin gerçekleştirdiği Osmanlı Bankası baskınında çok sayıda asker ve sivil hayatını kaybetmiştir. 1904 yılında Sasun İsyanında ve 1905 Yıldız suikastında aktif rol almışlardır. EDF I. Dünya Savaşı sırasında da Osmanlı karşısında savaşan güçlere de yardımlarda bulunmuştur. Crossroads ise Missakian’ın EDF’nin basın yayın organlarına bilgi ve belge sağladığından bahsetmektedir.

Crossroads Missakian’ın 24 Nisan 1915 tarihli genelge ile arananlar listesine eklendiğini yazmaktadır. Ancak Missakian bir grup ARF “militan[2]”ı ile kaçmayı başarmıştır. Kaçışının ardından Bulgaristan’daki EDF örgütlerine bilgi sağlamaya devam etmiştir. Ta ki, 1916 yılında Bulgaristan’a bilgi sızdırmak suçundan Osmanlı askerleri tarafından gözaltına alınana kadar.

Missakian’ın Crossroads dergisinde yayınlanan hayat hikâyesi Osmanlı makamları tarafından alınan 24 Nisan kararlarının diğer bir yüzü olduğunu da göstermektedir. Hâkim ve tek yanlı anlatıda 24 Nisan tutuklamalarının keyfiyete bağlı olarak yapıldığı ve bu kişilerin öldürüldükleri iddia edilmektedir. Ancak Missakian’ın hikâyesinden devletin güvenliğini tehlikeye atacak fiiller içerisinde olan Osmanlı vatandaşlarının 24 Nisan kararlarının alınmasında etkili olduğu ve arananların tutuklandıklarında ölüm cezasına çarptırılmadıkları görülmektedir.


© 2009-2024 Avrasya İncelemeleri Merkezi (AVİM) Tüm Hakları Saklıdır

 



Henüz Yorum Yapılmamış.

Kaynaklar:

Analiz
Yorum
Blog
Rapor
Bülten