Avrupa’da aşırı sağ popülizmi yükselişine devam ederken, aşırı sağ partilerin liderleri bilhassa Müslümanları ve Türkleri hedef göstermeye başlamıştır. Ancak seçim maratonu söz konusu olduğunda sadece aşırı sağ eğilimli partiler değil, sosyal demokrat parti liderleri de yabancı düşmanlığı ekseninde vaatlerde bulunmaktadırlar. Bu durumun Müslümanları, sığınmacıları, Avrupa’ya ait olmayan unsurları seçim propagandasına malzeme haline getirmekte olduğu görülmektedir. Nitekim gerek parlamento seçimleri gerek başkanlık seçimleri öncesinde benzer popülist söylemlerde bulunarak seçim propagandası yürütülmesi artık Avrupalılar tarafından neredeyse yadırganmamaktadır.

Benzer popülist seçim faaliyetlerini yürüten, popülist söylemlerle gündeme gelen liderlerden biri de Çek Cumhurbaşkanı Miloş Zeman’dır. Miloş Zeman sosyal demokrat kökenlerle siyasette yer edinmesine rağmen, ırkçı konuşmaların oy kazandırdığını ve bunun stratejik bir hareket olduğunu en iyi idrak eden Avrupalı siyasetçilerden biridir. Zeman, Ocak 2018’de yeniden Cumhurbaşkanı seçilmek için benzer bir yaklaşım sergilemektedir[1]. Bu tezimize kaynak oluşturan sözleri Zeman 10 Ekim 2017’de Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi’ndeki[2] (İng. Parliamentary Assembly of the Council of Europe – PACE) konuşmasının sonundaki soru-cevap kısmında sarf etmiştir.

AKPM’de Ermeni meclis üyesi Arpine Hovhanisyan, Çek Cumhurbaşkanı’na sözde Ermeni soykırımının tanınmasına yardımcı olmasından dolayı teşekkürlerini sunmuştur. Daha sonra Çek Cumhuriyeti’ndeki okulların müfredatlarına insanlığa karşı suçlarla ilgili derslerin eklenip eklenmeyeceğini sormuştur. Hovhanisyan’ın sorusunu cevaplayan Çek Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Miloş Zeman, bugün yükselişe geçen uluslararası suçların sözde Ermeni soykırımı ile bağlantılı olduğunu iddia etmiştir. Uluslararası suç seviyesinin “İslami terör” yüzünden arttığını ilave etmiştir. Zeman şöyle devam etmiştir; “Açık ve dürüst bir şekilde ifade etmeliyim ki, ‘İslami terör’ ifadesini kullanmam ama olayların büyük çoğunluğu İslami köklere dayanmaktadır. Bu da Ermeni soykırımı ile bağlantılıdır.”[3]

Zeman insanlığa karşı suçların müfredata eklenip eklenmemesi konusundaki soruya ise konu ile ilgisi olmayan bir cevap vermiştir. Çek Cumhurbaşkanı cevabında polis gücüne ve orduya yatırım yapılması gerektiğini söylemiştir. Kendi silahımızı edinmemiz konusunda cesaretimiz olması gerekir, demiştir. Kişisel silahlanma konusunda Avrupalıların da Amerikalılar gibi cesaretlenmesi gerektiğini ifade etmiştir.

Din, etnik kimlik ya da yabancı karşıtlığı üzerinden söylem geliştirmek şiddeti besleyen yaklaşımlardır. Bu yaklaşım nefret söylemini alevlendirmekte yalnızca Avrupalı popülist liderlerin siyasi statü hedeflerine hizmet etmektedir. Çek Cumhurbaşkanı Miloş Zeman’ın sığınmacılar konusundaki tutumu da bilinmektedir. Bilhassa Müslüman sığınmacılar Zeman’ın düşmanlık beslediği unsurlardır. Bunu dile getirmekten de çekinmemektedir[4].

26 Nisan 2017’de Çek Cumhuriyeti sözde Ermeni soykırımını parlamentosunda kabul etmiştir. Bu da göstermektedir ki, Avrupa’daki popülist söylemlerin ırkçı bir eksene oturması seçim propagandasından öteye gitmektedir. Zeman da sözde Ermeni soykırımını destekleyen tavrı yanı sıra, bilinen sığınmacı karşıtlığı[5] ile de son günlerin Avrupalı popülist siyasetçi geleneğinin bayraktarlığını üstlenmektedir. Cumhurbaşkanlığı gibi yüce bir mevkideki bir siyasetçinin bu söylemleri hiç şüphesiz şiddeti ve terörizmi daha da fazla körüklemekte, Avrupa’nın savunduğu temel değerlerle çelişmektedir.