KUZEY AVRUPA’DA NEO-NAZİ AKIMININ GÜÇ KAZANMASI
Analiz No : 2018 / 25
17.09.2018
6 dk okuma

Avusturya ve Hollanda’nın sert tutumları ile yoğunlaşan yabancı düşmanlığı Avrupa genelinde artış göstermeye devam ediyor. Orta Avrupa’da son dönemde yükselen sağ popülizmi gün geçtikçe güçlenmektedir. Seçimlerin öncesinde yapılan anketler yabancı düşmanlığının boyutlarına ilişkin fikir vermektedir. İsveç’teki son seçimin sonuçlarında merkez sağ ve merkez sol blokları %40’ar oy almıştır. Seçimlerde oylarını artıran parti ise, %18 oy oranı ile aşırı sağ parti “İsveç Demokratları Partisi” (İsveççe: Sverigedemokraterna) olmuştur. 

İsveç’te 14 Eylül 2014’te yapılan parlamento seçimlerinde halkın katılımı %83.3 oranında gerçekleşmişti. 2014’te Sosyal Demokrat İşçi Partisi % 31,2, Ilımlı Parti % 23,2, İsveç Demokratları ise % 12,9 oranında oy almışlardı.[1]İsveç Demokratları Partisi 2018 seçimlerinde %5 daha fazla oy alarak iktidarı tayin edebilecek konuma gelmiştir. Bu sonuç, son dönemde artan ırkçılık ve Neo-Nazi akımlarının İsveç’te hatırı sayılır ölçüde desteklendiğini ortaya koymaktadır. Hatta İsveç’te en fazla oyu alan aşırı sağ İsveç Demokratları Partisi’nin kökenlerinin Neo-Nazi hareketine dayandığı bilinmektedir.[2]Göçmen karşıtı aşırı sağcı İsveç Demokratları Partisi hükümeti kurabilmek için önemli bir fırsat elde etmiştir. Bu sonuç, 2010’da, sekiz sene önceki genel seçimlerde, ilk defa %4 olan seçim barajını aşarak parlamentoda yer alabilen İsveçli Demokratlar’ın istikrarlı yükseliş gelişimini de ortaya koymaktadır.

Her ne kadar İsveçli Demokratlar seçimin galibi olarak çıksalar ve hükümetin kurulmasında önemli bir role sahip olsalar da, ne merkez sağ ne de merkez sol İsveçli demokratlarla ittifak kurmaktan yana bir duruş sergilemektedir. 

Aşırı sağ ve ırkçılık hareketlerinin yükselişi İskandinav ülkeleri arasında yalnızca İsveç’e özgü bir durum değildir. Artık ırkçılık ve Neo-Nazizm, Kuzey Avrupa ülkelerinde de sıklıkla rastlanan bir sorun haline gelmiştir. Hatta Avrupa’nın “en radikal Neo-Nazi” olarak değerlendirilen ırkçı grupların Kuzey Avrupa ülkelerinden çıkmaya başlaması hem Avrupa’da yaşayan yabancılar arasında hem de söz konusu ülkelerdeki diğer siyasi bloklar arasında rahatsızlık yaşanmasına yol açmaktadır. 

Son dönemde İskandinav ülkelerindeki ırkçı grupları temsil eden “İskandinav/Nordik Direniş Hareketi” de (İng. Nordic Resistance Movement; İsveççe. Nordiska motståndsrörelsen, NMR) dikkat çekmektedir. İskandinavlardaki aşırı milliyetçilik akımı yeni bir gelişme değildir. Bu hareket 1997 yılında İsveç’te kurulmuştur. Açıkça yabancı düşmanlığı temelinde şekillenen bu hareket, Yahudi düşmanlığı (Antisemitizm), göçmen karşıtlığı, eşcinsel düşmanlığı hareketleri ile gündeme gelmiştir. Kendilerini “saf etnik yapıya sahip Pan-Nordik bir ulus yaratmak”tan sorumlu olarak gördüklerini internet sayfalarında yer vermişlerdir.[3]

İskandinav ülkelerinde ırkçılığın zirveye ulaştığı tarih 2011’dir. Anders Behring Breivik, Oslo’da resmi binalara düzenlediği bombalı saldırı sonrasında İşçi Partisi gençlik kampına ateş açmış, 77 kişinin ölümüne sebebiyet vermiştir.[4]Breivik, katliamı nasıl gerçekleştirdiğini tüm ayrıntılarıyla anlattığı duruşmada, katliamı inkâr etmek bir yana bu yaptığının suç olmadığını savunmuş ve çok kültürlüğün kötü bir şey olduğunu, dolayısıyla ülkesini çok kültürlülüğe karşı savunmayı bir görev olarak gördüğünü ifade etmiştir.[5]

“İskandinav Direniş Hareketi” pek çok şiddet olayının sorumlusu olarak ön plana çıkmaktadır. Şiddete en çok maruz kalanlar ise hareketin ideolojisiyle bağdaşmayan azınlık gruplarıdır. NMR, aktif olduğu son yıllarda, bilhassa 2016 ve 2017 yıllarında Neo-Nazi olduklarını vurgulayarak yoğun bir şekilde protestolar düzenlemektedir. 

Son dönemde adını sıklıkla duyduğumuz NMR’ın son ırkçılık gösterisi girişimi geçtiğimiz Ağustos ayında yaşanmıştır. İsveç’in başkenti Stockholm’de toplanan NMR mensupları polis müdahalesi ile karşılaşmıştır. 2017 sonunda Kuzey Avrupa ülkelerinden Finlandiya’da mahkeme kararıyla NMR faaliyetleri yasaklanmıştır. NMR faaliyetlerinde yer almak istemeyenler için Norveç ve İsveç’te örgütten çıkmayı kolaylaştıracak programlar da yürürlüğe girmeye başlamıştır. Danimarka’da da benzer girişimlerden bahsetmek mümkündür. Ancak, Danimarka’da da yerel yayın organlarının yabancı düşmanlığına dikkat çeken yayınlar yaptığı da bilinmektedir. Danimarka’da Aalbourg Belediyesi Çevre ve Enerji İşleri Müdürü Lasse Olsen, ırkçılıkla mücadele konusunda çaba sarf eden isimlerden biri olarak öne çıkmaktadır. Irkçılığa karşı mücadelesi sonucunda NMR tarafından hedef gösterilmektedir. 

Aşırı sağın güç kazanmasına en yakın örnek 6 Ekim 2018 tarihinde parlamento seçimleri için sandık başına gidecek olan Letonya gösterilebilir. 2010 tarihinde yapılan genel seçimlerde aşırı sağ pati Ulusal İttifak %8,44 oy almışken, 2014 yılında yapılan genel seçimlerde oylarını %16,50’ye çıkarmıştır. Önümüzdeki günlerde Letonya’da yapılacak genel seçimler aşırı sağın yükselişine ilişkin tabloyu daha net bir şekilde gösterecektir.

Yabancı düşmanlığı, ırkçılık, homofobi, İslamofobi ve Türkofobi Avrupa’da her geçen gün güçlenmekte, Avrupa genelinde dehşet saçmaya devam etmektedir. Bilhassa İskandinav ülkelerinde geçmiş yıllardaki genel seçimler göz önünde bulundurulduğunda yükselişteki aşırı sağ siyasi partileri merkez sağ ve merkez sol partileri başta olmak üzere pek çok bloğu tedirgin etmektedir. Şüpheye yer vermeyecek şekilde, Avrupa’nın ırkçılıkla mücadelesi son derece önemlidir ve içinde bulunulan durum tehlikelidir. 

 

 

[1]“İsveç’in Siyasi Görünümü”, Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığıhttp://www.mfa.gov.tr/isvec-siyasi-gorunumu.tr.mfa.

[2]“İsveç’te Irkçılık Yükseliyor: Seçimin Galibi Sağcı Parti”, Cumhuriyethttp://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1078294/isvec_te_irkcilik_yukseliyor__Secimin_galibi_sagci_parti.html.

[3]Nordiska motståndsrörelsen, NMRhttp://www.nordiska-motstandsrorelsen.se/.

[4]“Breivik Ütöya Katliamını Anlattı”, BBC, 20 Nisan 2012, https://www.bbc.com/turkce/haberler/2012/04/120420_breiviklast.  

[5]“Breivik Ütöya Katliamını Anlattı”, BBC,20 Nisan 2012, https://www.bbc.com/turkce/haberler/2012/04/120420_breiviklast.


© 2009-2024 Avrasya İncelemeleri Merkezi (AVİM) Tüm Hakları Saklıdır

 



Henüz Yorum Yapılmamış.

Kaynaklar:

Analiz
Yorum
Blog
Rapor
Bülten