Temmuz 2018’de “terörizmin kahramanlaştırılması” üzerine AVİM’de iki yazı yayınlamıştık. Hatırlanacağı üzere yazılarımızdan birinde Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD), Türkiye Cumhuriyeti Başkonsolosu Kemal Arıkan’ın katili Hampig Sassounian’ın şartlı tahliye talebinin, nedamet getirmek bir yana, hala nefret söylemine devam etmesi nedeniyle başlatılan karşı kampanyanın da etkisiyle reddedilmesini kaleme almıştık. Konuya ilişkin ikinci yazımızda ise ASALA teröristi Monte Melkonian’ın bir özgürlük savaşçısı ya da ulusal simge olarak gösterilmesine olan tepkimizi ortaya koymuştuk. Ermeni terör örgütü ASALA uluslararası alanda terör faaliyetleri yürüten bir örgüt olarak bilinirken, örgütün terör faaliyetlerine önayak olan üyelerinin kahraman gibi öne sürülmeye çalışılmasındaki çelişkiyi vurgulamıştık. Benzer bir durum da geçtiğimiz günlerde AGOS’ta yayınlanan bir makale ile yeniden gündeme gelmiştir. Makalede Aram Manukyan olarak bilinen, gerçek adı ile Sarkis Hovhannisyan’dan devrimci olarak bahsedilmektedir. Oysa Hovhannisian, 1915 yılında Van İsyanı’na öncülük etmiştir. Bahsi geçen isyanın çıkarılmasında Anadolu’da yaşayan Ermeniler değil, Ruslar tarafından bölgeye yerleştirilen Ermeniler etkin olmuştur.[1]Bu bilgi Rus Generali Mayevski’nin Rus Genelkurmayı’na Van ve Bitlis’teki askeri istatistiği sunduğu resmî raporda yer almaktadır.[2]

AGOS’ta bahsi geçen makalede, asırlardır bir arada iyi komşuluk ilişkileri içinde yaşayan Osmanlı Ermeni ve Müslüman ahalinin arasına nifak tohumları ekmeyi ve toplumsal barış yerine çatışma ve terör vasıtasıyla ayrışmayı hedef alan Aram Manukyan (Sarkis Hovhannisyan), yine kahraman olarak gösterilmektedir.[3]Hatta Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti’nin “kurucu lideri, dirençli, sarsılmaz irade sahibi” olarak anlatılmaktadır. Çocukluğu ve gençlik yıllarından itibaren kaleme alınmış makalede, Manukyan’ın gençlik yıllarında Ermeni Devrimci Federasyonu (İng. Armenian Revolutionary Federation- ARF)üyesi olduğundan bahsedilmektedir. Bilinmektedir ki, ARF tarihte pek çok terör faaliyeti ile anılan bir Ermeni terör örgütüdür. Aynı zamanda Taşnak Partisi olarak da bilinmektedir.[4]Aynı zamanda söz konusu örgütün günümüze kadar aktif olduğu ve son dönem Ermeni terörünün planlamasında ve yürütülmesinde rol oynadığı da bilinmektedir.[5]Taşnakların oluşturduğu bu örgüt, 1890 yılında Tiflis’te kurulmuştur. 1990’da Ermenistan Sovyetler Birliği’nden bağımsızlığını ilan edene kadar Taşnaklar, önde gelen Ermeni siyasi yapılanması olarak bilinmekteydi. ARF 1891 yılında Türk yetkililerine karşı savaş ilan ettikleri bir manifesto yayınlamıştır. Bunu da Taşnak yazar Manuel S. Hassassian, “Devrimci Bir Siyasi Parti Olarak ARF: 1890-1021” (İng. ARF as a Revolutionary Party, 1890-1921) başlıklı kitabında anlatmıştır.[6]

Van’daki Ermeni İsyanı, Anadolu’daki Ermeni nüfusun sevk ve isk3anına gerekçe oluşturan en önemli gelişmelerden biridir. Van isyanına öncülük eden Aram Manukyan, yüz yılı aşkın bir süredir Ermeni ulusunun kahramanı olarak anılmaktadır.[7] Adıgeçen daha sonra 1918 yılında, 2 yıl ömrü olan, Ermeni Demokratik Cumhuriyeti’nin oluşumunda da yer almıştır. Ancak bu faaliyeti geçmişteki kanlı, terör sicilini örtememiştir.[8]

Bu durum son dönemde yalnızca Ermeniler tarafından değil, Yunanlılar tarafından da benzer ifadelerle dile getirilmekte, terör, şiddet ve saldırılar sulandırılarak etkisi azaltılmaya çalışılmaktadır. “Kahraman” olarak ön plana çıkarılmaya çalışılan isimlerin içinde bulundukları girişimlerin terör faaliyeti olduğu bilinmektedir. Ermenistan’ın ve Türkiye’deki Ermenilerin terör faaliyetlerinde bulunan örgütlerle ya da terörle ilişkilendirilmiş bir tarihle aynı çizgide bulunmak istemeyeceğini düşünüyoruz. Dolayısıyla kendilerine tarihsel olarak hatırlatma yapılmasını bir insanlık görevi addediyoruz.