Almanya Şansölyesi Olaf Scholz, 15-17 Eylül tarihleri arasında Özbekistan ve Kazakistan’ı kapsayan bir resmi ziyaret gerçekleştirmiştir. Ziyaretin ilk durağı Özbekistan’ın Semerkand şehri olmuş, Scholz burada Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev ile bir araya gelmiştir. Bu görüşmede, iki ülke arasında çeşitli anlaşmalar imzalanmıştır. Ziyaretin devamında Scholz, Kazakistan’ın başkenti Astana’ya geçerek Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev ile görüşmüştür. Aynı zamanda Astana’da, Sholz ve Orta Asya'nın beş liderinin katılımıyla C5+1 formatında bir toplantı düzenlenmiştir.
Scholz’un Özbekistan ziyareti sırasında öne çıkan gelişmelerden biri, göçle ilgili yapılan antlaşmadır. Bu anlaşma, sağlık sektöründe çalışan vasıflı işçilerin Almanya’ya girişini kolaylaştırmayı ve Almanya'da yasal olarak kalma hakkı olmayan göçmenlerin geri dönüşünü sağlamayı hedeflemektedir. Konrad Adenauer Vakfı’na göre Almanya’daki Özbek göçmen sayısı yaklaşık 225.000’dir ve sınır dışı edilmesi gereken Özbek göçmen sayısı 200 civarındadır. [1] Bu rakam düşük görünse de Almanya’nın asıl endişesinin, Taliban ile doğrudan müzakerelerden kaçınarak Afgan göçmenlerin sınır dışı edilmesini kolaylaştırmak olduğu düşünülmektedir. İçişleri Bakanı Nancy Faeser, Mayıs ayında Özbekistan'ın Almanya'dan sınır dışı edilen Afgan sığınmacıları kabul edip, Kabil'e uçuşlar düzenleyen özel bir havayolu ile Afganistan’a iade etmesini önermişti. [2]
Scholz’un Özbekistan ziyareti kapsamında ayrıca kritik madenler, veterinerlik ve hayvancılık sektörleri, su kaynaklarının sürdürülebilir kullanımı ve teknolojik iş birliği gibi konularda bir dizi antlaşma imzalanmıştır. [3]
Ziyaretin Kazakistan ayağında Cumhurbaşkanı Tokayev ile yapılan görüşmeler neticesinde, işbirliğini geliştirmeye yönelik ortak bildiri, iki ülke merkez bankaları arasında teknik işbirliği mutabakat zaptı, Kazak-Alman Bilim ve Teknoloji Enstitüsü'nün kurulmasına yönelik niyet bildirisi ve Kazak-Alman okulunun kurulmasına ilişkin mutabakat zaptı imzalanmıştır. Ayrıca mühendislik, lojistik, petrokimya ve sağlık gibi sektörleri kapsayan 36 anlaşma imzalanmıştır.
Enerji işbirliği Almanya ile Kazakistan arasındaki ilişkilerin en önemli gündem maddelerinden biri olmaya devam etmektedir. Almanya, 2007 yılında AB dönem başkanlığı sırasında Orta Asya'yı öncelikli bir politika alanı olarak belirlemiş ve bu bağlamda enerji tedariki konusu önemli bir yer tutmuştur. 2022 itibariyle Rusya’dan petrol alımını durduran Almanya, enerji arzında çeşitlendirme stratejisinde Kazakistan'ı önemli bir ortak olarak görmektedir. Almanya’nın petrol ithalatında ABD ve Norveç'ten sonra Kazakistan üçüncü sırada yer almaktadır. Kazakistan, Almanya’nın Orta Asya ile ticaretinin %85’ini oluşturarak, bölgedeki en büyük ticaret ortağı olmaktadır.
Ziyaret kapsamında düzenlenen Kazak-Alman İş Forumu'nda ise Kazakistan'da elektrik ekipmanları ve endüstriyel otomasyon sistemlerinin yerelleştirilmesi, metalurji endüstrisi ve enerji altyapısı için iş birlikleri ile Hazar Denizi üzerinden ulaşım sağlayacak bir konteyner terminali inşası gibi konular görüşülmüştür. Scholz, Kazakistan’ın kritik hammaddelerini yerel olarak işlemenin ülkeye daha fazla ekonomik fayda sağlayacağını vurgulamıştır. Nadir toprak elementleri ticareti konusunda bir konsorsiyum kurulması ve 500 milyon dolarlık bir lityum madeni projesi ile ilgili görüşülmüştür. Kazakistan, Avrupa Birliği tarafından belirlenen 34 kritik hammaddeden 19'una sahip olmasıyla stratejik bir öneme sahiptir.
Scholz, Orta Asya ziyaretini Astana'da düzenlenen C5+1 zirvesiyle tamamlamıştır. Bu zirveye Kazakistan, Özbekistan, Türkmenistan, Tacikistan ve Kırgızistan cumhurbaşkanları katılmış; ekonomi, enerji ve çevre alanlarında iş birlikleri ele alınmış ve bir sonuç bildirgesi yayınlanmıştır.[4]
Scholz’un ziyareti, Orta Asya ülkelerinin ekonomik büyümeleri ve enerji güvenliği açısından sunduğu fırsatları öne çıkarırken, Almanya'nın bölgedeki stratejik çıkarlarını koruma politikasının bir adımı olarak değerlendirilmelidir. Diğer aktörlerin de C5+1 formatındaki toplantılarına paralel olarak, Almanya’nın da bireysel olarak bölgedeki fırsatları değerlendirme peşinde olduğu görülmektedir. Bu çerçevede, Almanya'nın bölgedeki etkisini geliştirebilmesi için altyapı yatırımları ve özel sektörün harekete geçirilmesi stratejileri rol oynayacaktır.
Bu noktada Türk Devletleri Teşkilatı'nın (TDT) bölgede gelişen önemi de Almanya tarafından göz ardı edilmemesi gereken bir konudur. TDT ulaştırma ve diğer alanlardaki ortak standartların oluşturulmasında önemli bir rol oynamaktadır. Daha önce bir yazımızda ele aldığımız üzere[5], başta ekonomik ve ticari alanlarda olmak üzere bölgede entegrasyonu hedefleyen Türk Devletleri Teşkilatı'nın 2040 Vizyonu, Almanya'nın Orta Asya’daki girişimlerinde iş birliği için de bir çerçeve sunabilecek ve bu girişimlerin başarı düzeyini etkileyecektir.
[1] André Algermißen, Abdulla Mamadjonov, “Olaf Scholz in Uzbekistan”, Konrad Adenauer Stiftung, September 2024, https://www.kas.de/en/country-reports/detail/-/content/olaf-scholz-in-usbekistan
[2] “Germany considers migration pact with Uzbekistan to deport Afghan asylum seekers”, Daryo, June 17, 2024,
[3] André Algermißen, Abdulla Mamadjonov, “Olaf Scholz in Uzbekistan”…
[4] “Joint Declaration by the Heads of State of Central Asia and the Federal Chancellor of Germany”, Akorda, September 17, 2024,
[5] “Kaçırılan Bir Fırsat: Türkiye ve Avrupa Birliği'nin Orta Asya'da İşbirliği”, AVİM, 19 Ekim 2023, https://avim.org.tr/tr/Yorum/KACIRILAN-BIR-FIRSAT-TURKIYE-VE-AVRUPA-BIRLIGI-NIN-ORTA-ASYA-DA-ISBIRLIGI
© 2009-2024 Avrasya İncelemeleri Merkezi (AVİM) Tüm Hakları Saklıdır
Henüz Yorum Yapılmamış.
-
EKONOMİK İŞBİRLİĞİ TEŞKİLATI 15. LİDERLER ZİRVESİ
Gülperi GÜNGÖR 06.12.2021 -
UYGURLARIN ZORLA ÇALIŞTIRILDIĞI FABRİKALAR 83 TANINMIŞ MARKA İÇİN ÜRETİM YAPIYOR
Gülperi GÜNGÖR 06.03.2020 -
SEÇİMLERİN ERTESİNDE TÜRKMENİSTAN’DAKİ SİYASAL VE SOSYO-EKONOMİK SORUNLARA BİR BAKIŞ
Gülperi GÜNGÖR 30.03.2022 -
B5 +1 FORUMU VE “GENİŞLETİLMİŞ ORTA ASYA”
Gülperi GÜNGÖR 02.04.2024 -
İSLAMOFOBİ İLE MÜCADELE GÜNÜ
Gülperi GÜNGÖR 23.03.2021
-
19 MAYIS VE PONTUS HİKÂYELERİ
Teoman Ertuğrul TULUN 24.05.2019 -
KARADENİZ EKONOMİK İŞBİRLİĞİ ÖRGÜTÜ VE KAFKASYA
Tutku DİLAVER 12.07.2018 -
ALMANYA TÜRK KARŞITLIĞINDA ÖN SAFLARDA
Ali Murat TAŞKENT 23.06.2015 -
ERMENİSTAN’IN ULUSAL KAHRAMANI OLAN BİR NAZİ
Mehmet Oğuzhan TULUN 15.06.2016 -
BİR RUS ASKERİNİN ERMENİSTAN’DA İŞLEDİĞİ CİNAYETLER
Turgut Kerem TUNCEL 21.01.2015
-
THE TRUTH WILL OUT -
Türk-Ermeni İlişkileri Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2023 -
Türk-Ermeni İlişkileri Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2022 -
RADİKAL ERMENİ UNSURLARCA GERÇEKLEŞTİRİLEN MEZALİMLER VE VANDALİZM -
PATRIOTISM PERVERTED -
MEN ARE LIKE THAT -
BAKÜ-TİFLİS-CEYHAN BORU HATTININ YAŞANAN TARİHİ -
INTERNATIONAL SCHOLARS ON THE EVENTS OF 1915 -
FAKE PHOTOS AND THE ARMENIAN PROPAGANDA -
ERMENİ PROPAGANDASI VE SAHTE RESİMLER -
Türk-Ermeni İlişkileri Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2021 -
A Letter From Japan - Strategically Mum: The Silence of the Armenians -
Japonya'dan Bir Mektup - Stratejik Suskunluk: Ermenilerin Sessizliği -
Türk-Ermeni Uyuşmazlığı Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2020 -
Anastas Mikoyan: Confessions of an Armenian Bolshevik -
Sovyet Sonrası Ukrayna’da Devlet, Toplum ve Siyaset - Değişen Dinamikler, Dönüşen Kimlikler -
Türk-Ermeni Uyuşmazlığı Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2019 -
Türk-Ermeni Uyuşmazlığı Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2018 -
Ermeni Sorunuyla İlgili İngiliz Belgeleri (1912-1923) - British Documents on Armenian Question (1912-1923) -
Turkish-Russian Academics: A Historical Study on the Caucasus -
Gürcistan'daki Müslüman Topluluklar: Azınlık Hakları, Kimlik, Siyaset -
Armenian Diaspora: Diaspora, State and the Imagination of the Republic of Armenia -
Ermeni Sorunu Temel Bilgi ve Belgeler (2. Baskı)
-
EU-TÜRKİYE COOPERATION IN CENTRAL ASIA AND SOUTH CAUCASUS: TOWARDS SUSTAINABLE ENGAGEMENT IN ENERGY AND CONNECTIVITY -
AVİM 2023 YILLIK RAPOR | ANNUAL REPORT -
ÇAĞDAŞ BATI AVRUPA AKADEMİ DÜNYASINDA IRKÇILIĞIN VE YABANCI DÜŞMANLIĞININ ARAŞTIRILMASININ ZORLUĞU: FRANSA ÖRNEĞİ
-
"TÜRKİYE’DE AYDINLARIN ERMENİ SORUNUNA YAKLAŞIMI ÜZERİNE DÜŞÜNCELER" BAŞLIKLI KONFERANS