ERMENİSTAN’IN İRAN’A SİLAH SATIŞI
Yorum No : 2010 / 26
08.12.2010
4 dk okuma

WikiLeaks belgeleri içinde Ermenistan yönünden en önemli olanı bu ülkenin İran’a silah sattığına dair olanıdır. Buna göre Ermenistan 2003 yılında, kendi ihtiyacı olduğunu belirterek ve bu silahların Ermenistan’a kalacağını taahhüt ederek Bulgaristan’dan 1.000 tanksavar roket ve 260 ağır makineli tüfek satın almış ancak bunları hemen İran’a satmıştır. 2007 yılında Irak’ta Şiilere yapılan ve bir Amerikalı askerin ölümüne altısının yaralanmasına neden olan bir saldırı sırasında bu silahların kullanıldığı saptanmıştır. Böylece Ermenistan, dolaylı olarak, Amerikan askerlerinin ölümünden ve yaralanmasından sorumlu hale gelmiştir. Bu sorumlulukta en büyük pay Başkan Sarkisyan’a düşmektedir. Adı geçen 2003 yılında Ermenistan’ın Savunma Bakanı idi ve Bulgaristan’dan silahların alınması ve hemen İran’a satılması onun onayı ile olmuştu. 2007 yılında söz konusu silahların Ermenistan tarafından İran’a satıldığı ortaya çıkınca, zamanının ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice kendisini bu konuda uyarmış ancak, anlaşılan, Sarkisyan tatmin edici bir cevap vermemişti. Bunun üzerine ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı John D. Negroponte, Erivan’daki Amerikan Büyükelçiliği aracılığıyla Sarkisyan’a bu konuda bir mektup göndermiştir. WikiLeaks tarafından açıklanan belge budur. Negroponte, mektubunda bu olayın ne ABD Hükümeti ne de Kongre tarafından görmezden gelinemeyeceğini, Amerikan kanunlarına göre bu durumda yaptırım uygulanıp uygulanmayacağının saptanması gerektiğini, uygulandığı takdirde yaptırımların Amerikan yardımının kesilmesini ve bazı ihracat kısıtlamalarını içereceğini bildirmiş ve Ermenistan yaptırım uygulanmasını istemiyorsa gelecekte bu tür satışların olmayacağı hakkında inandırıcı deliller sunması gerektiğini ifade ederek Ermenistan’dan bu konuda yazılı bir belge istemiştir. Bu belge Ermenistan İran’a ve teröre bulaşmış diğer devlet ve gruplar için silah sağlama kaynağı olmayacağını bildirecek ve ayrıca silah ithal ve ihraç kontrolü hakkında bazı önlemler almayı kabul edecektir. Bu önlemler arasında Amerikan uzmanlarının haber vermeden Ermenistan’da yapacağı kontroller de vardır. Mektup üslup olarak serttir, adeta bir ültimatom havası taşımaktadır. Diğer yandan adı konmadan bir tür aşağılama da içermektedir, zira Negroponte Dışişleri Bakanı Yardımcısıdır, usulen böyle bir mektubun ABD Başkanı tarafından Sarkisyan’a gönderilmesi gerekmektedir. Sarkisyan’ın bu mektuba ne cevap verdiği açıklanmamıştır. Ancak Ermenistan’a bir yaptırım uygulanmamış olması ve iki ülke ilişkilerinde bir sorun görülmemesi Sarkisyan’ın istenilen yazılı belgeyi verdiğini göstermektedir. Burada ilginç bir nokta ABD hükümetinin bu önemli olayı kendi kamuoyundan ve özellikle Kongreden gizlemiş olmasıdır. ABD Hükümetlerinin Ermenilerin (ve Yahudilerin ve Rumların) yapabilecekleri hataları affetme veya mazur görme kapasitelerinin yüksek olduğu bilinmektedir. Ancak aynı esneklik Kongrede veya kamuoyunda bulunmayabilir. Nitekim, Temsilciler Meclisinde Ermeni çıkarlarının başlıca savunucusu olan ve ABD’nin soykırım iddialarını kabul etmesini öngören H.Res.252 sayılı tasarıyı Meclise sunan Adam Schiff bu olayı çok endişe verici olarak nitelendirmiştir. Buna karşın bir Taşnak kuruluşu olan Amerika Ermeni Milli Komitesi (ANCA) Başkanı Aram Hamparyan bu belgenin soykırım tasarısını engellemesinden kuşku duyduğunu söylemiştir. Diğer büyük bir Ermeni kuruluşu olan Amerika Ermeni Asamblesi (AAA) sözcüsü Van Krikorian aynı mealde konuşmuştur. ABD Temsilciler Meclisinin görev süresi bu ay sonunda dolacak ve yeni Meclis Ocak ayında göreve başlayacaktır. Yukarıda değindiğimiz H. Res.252 kadük olacaktır. ANCA’nın Batı ve Doğu yakası başkanları Temsilciler Meclisinin ay sonuna kadar başkanlığını yapacak olan Bayan Nancy Pelosi’ye 7 Aralıkta bir ortak mektup göndererek söz konusu tasarıyı hemen oylamaya sunmasını istemişlerdir. Kısaca, ortada Amerikan askerlerinin ölmesi ve yaralanması gibi vahim bir olay olmakla beraber, ABD’deki Ermeni kuruluşları bunu önemsememekte ve soykırım tasarısıyla ilgili ısrarlı girişimlerini sürdürmektedirler.


© 2009-2024 Avrasya İncelemeleri Merkezi (AVİM) Tüm Hakları Saklıdır

 



Henüz Yorum Yapılmamış.

Kaynaklar:

Analiz
Yorum
Blog
Rapor
Bülten