Geçtiğimiz hafta Avrupa’da Almanya, Euro Group Başkanlık seçimleri, İngiltere, İspanya, NATO, Birleşmiş Milletler, Brexit gelişmeleri, Yunanistan-Türkiye ilişkileri, terörle mücadele, Fransa, Trump’ın Kudüs kararına AB’nin tepkisi, AB-Türkiye ilişkileri, sığınmacılarla ilgili gelişmeler dikkat çekmektedir.

Almanya

Almanya’da hükümet iltica başvurusu reddedilen sığınmacıların ülkelerine dönmesini teşvik etmek için yeni bir yardım programı devreye soktu. Geri dönme kararı alan sığınmacılara 3 bin euroluk ayni yardımda bulunulacak. Bild am Sonntag’ın haberine göre Şubat-Ekim 2017 arasında geri dönüş teşviki için başvuruda bulunan kişilerin sayısı 8 bin 639 kişi oldu. Gazetenin haberine göre Almanya'da iltica başvurusu reddedilmiş yaklaşık 115 bin sığınmacı bulunuyor. 80 bini hakkında “geçici olarak sınırdışı kararının askıya alınması” kararı var. İçişleri Bakanlığı verilerine göre 35 bin sığınmacı hakkındaki sınırdışı kararları ise bu yılın ocak ile eylül ayları arasında hukuken geçerli hale geldi. Bu süre içerisinde 19 bin 520 kişi sınırdışı edildi.

Almanya’da kurulacak yeni hükümet için gözler Sosyal Demokrat Parti’nin alacağı karara çevrildi. Parti kongresinde, Hristiyan Birlik ile görüşmelere başlanıp başlanmaması konusunda karar verilecek. Parti kongresinde ayrıca Martin Schulz’un yeniden genel başkanlığa seçilmesi bekleniyor. Bunun yanı sıra seçimlerde aldığı yenilginin ardından yeniden yapılanmaya giden Sosyal Demokratların kongresinde altı genel başkan yardımcısı ile genel sekreter seçilecek. Üç gün sürecek kongrede, Lars Klingbeil’in genel sekreterliğe, Thorsten Schäfer-Gümbel, Olaf Scholz, Malu Dreyer, Ralf Stegner, Natascha Kohnen ve Manuela Schwesig’in ise genel başkan yardımcılığına seçileceği tahmin ediliyor.

EuroGroup

Geçtiğimiz hafta Euro Grubu yeni başkanını seçti. Portekiz Maliye Bakanı Mario Centeno, Euro Grubu Başkanlığı görevine getirildi. Portekiz Maliye Bakanı olarak görev yapan Centeno, 1966 yılında doğdu. ABD'de Harvard Üniversitesinde ekonomi dalında yüksek lisans ve doktora eğitimi alan Mario Centeno, öğretim üyeliği yaptı ve Portekiz Merkez Bankasında çeşitli görevlerde bulundu. 2004-2013 yıllarında AB Komisyonu Ekonomik Politika Komitesi üyesi olan Centeno, 26 Kasım 2015 tarihinden beri de Portekiz'de Maliye Bakanlığı yapıyor. Mario Centeno, sıkı maliye politikaları uygulanması ve AB bütçe hedeflerine uyumlu politikalar izlenmesini benimsiyor.

İngiltere

Avrupa Parlamentosu üyeleri, Avrupa Komisyonu'na yeni bir çağrıda bulunarak Yemen'de uluslararası insani yardım anlaşmalarını ihlal etmekle suçlanan Suudi Arabistan'a silah ambargosu uygulanmasını talep etti. Kimileri Avrupa Birliği'nin Suudi Arabistan'ın dışında farklı ülkelere de odaklanması gerektiği görüşünde. Avrupa Muhafazakarlar ve Reformcular İttifakı Milletvekili Geoffrey van Orden, İngiltere Parlamentosu'ndaki yıllık bütçe tartışmaları sırasında şu ifadeleri kullanmıştı:  "Pakistan, Kuzey Kore ve Çin, odaklanmamız gereken diğer ülkeler. Zira tüm AB ülkeleri imza atarken bu ülkelerin hiçbiri Birleşmiş Milletler silah ticareti antlaşmasının imzacısı değiller" 

İspanya

İspanya Yüksek Mahkemesi aralarında Katalonya Özerk Yönetimi’nin eski başkan yardımcısının da olduğu dört Katalan liderin kefalet talebini reddetti. Belçika'daki Puigdemont'un İspanya'ya iade duruşması ise 14 Aralık'ta. Brüksel'deki mahkeme ülkeden çıkmamaları ve duruşmalara bizzat katılmaları şartıyla Puigdemont ve beraberindekilerin serbest kalmalarına karar vermişti.

Geçtiğimiz hafta İspanya Yüksek Mahkemesi, görevinden azledilen Katalan lider Carles Puigdemont'a ilişkin yeni bir karar verdi. Mahkeme, Brüksel'de bulunan Puigdemont ve 4 eski bakan hakkındaki uluslararası tutuklama ve iade talebini geri çekti.

Bağımsızlık yanlısı ve ayrılıkçı binlerce Katalan Brüksel’de Avrupa kurumları önünde eylem yaptı. Belçika polisine göre sayıları 45 bini bulan göstericiler Avrupa Birliği’ne Katalan haklarını gözardı etmemesi çağrısında bulundu. Göstericiler “Bağımsız Katalonya’dan geri adım yok”, “AB sesimizi dinle” “Avrupa uyan” sloganları attı. Katalonya Cumhuriyetçi Sol Parti siyasi tutukluların serbest bırakılması gerektiğini söyledi.

NATO

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, 5-6 Aralık'ta Brüksel'deki NATO karargahında düzenlenecek NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı hakkında basına açıklamalarda bulundu. Stoltenberg, toplantının ilk gününde NATO ve AB arasındaki iş birliği ve Avrupa'nın savunmasına ilişkin konuları ele alacaklarını bildirdi. Küresel sınamalar çerçevesinde Kuzey Kore'ye ilişkin gelişmeleri de ele alacaklarını söyleyen Stoltenberg, "Geçmişte olduğu gibi bugün de güvenliğimiz Doğu Asya'daki gelişmelerle bağlantılı. Kuzey Kore'nin geçen hafta fırlattığı kıtalar arası balistik füze tüm müttefiklerimizin bu füzenin menzili dahilinde olabileceğini gösterdi. Tüm dünya, Kuzey Kore'ye azami baskı uygulamalı." dedi. Stoltenberg, terörle mücadele çerçevesinde Ürdün ve Tunus gibi ittifak ortaklarıyla iş birliğini artıracaklarını, DEAŞ'a karşı uluslararası koalisyona destek vermeye devam edeceklerini belirtti. Stoltenberg, NATO'nun Açık Kapı Politikası'nın da toplantıda gündeme geleceğini belirterek "Karadağ'ın yakın zamandaki NATO'ya üyeliği, reform ve modernleşme alanında gerçek ilerleme kaydeden tüm ülkelerin ittifaka üye olmasının mümkün olduğunu gösteriyor." dedi.

NATO Genel Sekreteri Stoltenberg, ABD'nin, Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıma planının ülkenin kendi vereceği karar olduğunu ve bu karara "saygı duyduğunu" bildirdi. Stoltenberg, NATO'nun Ortadoğu Barış Süreci'nin bir parçası olmadığını ancak tüm ittifak üyelerinin Ortadoğu'daki soruna barışçıl çözüm bulunması için çabaları desteklediğini vurguladı.

Birleşmiş Milletler

5 Aralık’ta Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiseri Zeyd Raad el Hüseyin, yaptığı yazılı açıklamada, Yemen'in başkenti Sana'da son günlerdeki "ölümcül şiddet" olaylarının siviller üzerindeki "korkunç" etkisini bir kez daha ortaya koyduğunu ifade etti. Öte yandan, BM Yemen İnsani Yardım Koordinatörü Jamie McGoldrick, yaptığı yazılı açıklamada, "Son günlerde silahlı çatışmaların ve hava saldırılarının hız kesmeden devam ettiği Sana'daki süregelen şiddetten büyük endişe duyuyorum. Aralarında sivillerin de olduğu düzinelerce kişinin öldüğü ve yüzlercesinin yaralandığı bildirildi." ifadesini kullandı. Jamie McGoldrick, tüm taraflara, sivillere, insani yardım ve sağlık çalışanlarına karşı yapılacak kasti saldıların "uluslararası hukukun açıkça ihlali ve savaş suçu" olabileceği uyarısında da bulundu. 

BM Genel Sekreter Sözcülüğünden yapılan açıklamada, Feltman'ın bugün Kuzey Kore'nin başkenti Pyongyang'a bir ziyaret gerçekleştireceği ifade edildi. Ülkenin lideri Kim Jong-un ile bir araya gelmesi beklenmeyen Feltman, 6 yıl aradan sonra Kuzey Kore'yi ilk ziyaret eden BM yetkilisi olacak. Kuzey Kore'yi en son Ekim 2011'de dönemin BM İnsani Yardım Koordinatörü Valerie Amos ziyaret etmişti.

Brexit

Brexit müzakerelerinde İrlanda büyük sorun teşkil etmeye devam ediyor. Kuzey İrlanda ile İrlanda Cumhuriyeti arasında sınır oluşturulacağı söylentileri kimilerini endişelendiriyor. Avrupa Birliği Belfast’ a açık ve net bir şekilde desteğini sunuyor. Avrupa Birliği liderleri 14-15 Aralık’ta Brexit konusunu Brüksel’de masaya yatıracak. Brexit müzakerelerinin ikinci aşamasını oluşturan serbest ticaret görüşmelerinin başlatılıp başlatılmayacağı kararlaştırılacak.

Yunanistan – Türkiye İlişkileri            

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Celal Bayar'ın 1952'deki ziyaretinden sonra, Yunanistan'a giden ilk cumhurbaşkanı oldu.

AB’nin Terörle Mücadelesi

NATO dışişleri bakanları toplantısı kapsamında Brüksel’de Avrupa Birliği yetkilileri ile görüşen Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanı Rex Tillerson terörle mücadele konusunda ortak çalışmaların önemine vurgu yaptı. “İŞİD’i yenilgiye uğratmaya yönelik ortak hedefimiz oldukça önemli. Sadece Suriye ve Irak’ta değil. Küresel anlamda bunu yapmalıyız. Terörün başgösterdiği her yerde ortak çabalar konusunda tartışmalar sürdürülmeli.”

Fransa

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un ziyareti öncesi devlet radyosuna konuşan Cezayir Mücahitler Bakanı Et-Tayyib Zeytuni, 'ülkesindeki sömürge suçları nedeniyle Fransa'nın özür dilemesi konusunda ısrarcı olduklarını' vurguladı. Cezayir, 8 yıllık bir savaşın ardından 1962'de bağımsızlığına kavuşmuştu. Fransa, şu ana kadar devlet olarak sömürgeci politikaları yüzünden Cezayir’den resmen özür dilemedi.

Trump’ın Kudüs Kararına AB’nin Tepkisi

Avrupa Birliği Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Donald Trump’ın Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıma planlarına tepki gösterdi. Brüksel’de Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanı Rex Tillerson ile görüşen Avrupa Birliği Dışilişkiler Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini Kudüs’ün statüsünün müzakerelerin ardından açıklığa kavuşturulması gerektiğini söyledi. Almanya Dışişleri Bakanı da Amerika Birleşik Devletleri’ni Kudüs’ü başkent olarak tanımanın yol açabileceği sonuçlar konusunda uyardı.

AB – Türkiye İlişkileri

AB Komisyonu Başkan Yardımcısı Katainen, "Herkes AB-Türkiye arasındaki Gümrük Birliği Anlaşması'nın güncellenmesini ve vize serbestisinin yürürlüğe girmesini istiyor." dedi.  Katainen, Türkiye ile AB arasında mevcut sorunların daha ziyade siyasi nitelikli olduğuna ve siyasi arenadaki karar alıcılar tarafından çözülmesi gerektiğine vurgu yaparak, tarafların yakın ilişkiler içinde ileriye dönük bir gündem inşa etmeleri gerektiğini söyledi. 

Sığınmacılar

Avrupa Komisyonu Macaristan, Çek Cumhuriyeti ve Polonya’nın sığınmacılar ile ilgili sorumluluklarını yerine getirmedikleri gerekçesi ile dosyayı Avrupa Birliği Adalet Dİvanı’na gönderdi. Avrupa Komisyonu Başkan Yardımcısı kota sistemi süresinin dolmasına rağmen hala birçok sığınmacının üye ülkelere yerleştirilebileceğini söyledi. Avrupa Komisyonu daha önce Macaristan Polonya ve Çek Cumhuriyeti hakkında Birlik anlaşmalarını ihlal ettikleri gerekçesi ile işlem başlatmıştı. Polonya şu ana kadar hiç bir sığınmacı kabul etmedi. Polonya şu ana kadar hiç bir sığınmacı kabul etmedi.