Tunceli’de gömülü olan TİKKO militanı Orhan Bakırcıyan’ın mezarı üzerinde Ermeni teröristlere ithafen bir yazı bulunmasının üzerine küçük bir tartışma yaşanmıştı.[1] Anıtta yer alan isimler arasında Birinci Cihan Harbi esnasında Türklere katliam yapan Taşnak liderleriyle beraber, ASALA’nin lideri Monte Melkonyan’ın ismi de bulunuyordu. Çözüm sureci döneminde dikilen anıt gelen tepkiler üzerine kaldırılmıştır.[2]
Ermeni iddialarını destekleyen Turk solunun Kürt ve Ermeni milliyetçileri ile işbirliğinin oldukça uzun bir geçmişi bulunmaktadır. Bakırcıyan’ın mensup olduğu TİKKO’nun özellikle dikkat çekici yönlerinden biri Kemalizm’e duyduğu düşmanlıktır. TİKKO kurucusu İbrahim Kaypakkaya Kemalizm’i ‘faşizm’ olarak nitelendiren ve aynı zamanda Ermeni meselesini gündeme getiren ilk sol liderlerden birisi olmuştur.[3] Kaypakkaya’nın attığı temeller halen Türk solunun büyük bir kısmının Ermeni sorunu ile ilgili görüşlerine de şekil vermektedir.
Bu makale, Kürdistan İşçi Partisi’nin (PKK) Türk solunun ayrılmaz bir parçası olarak ortaya çıktığını ve bu Parti’nin Ermeni konusu hakkındaki görüşlerinin Kaypakkaya tarafından ortaya atılan ideolojik akıma uygun olarak şekil aldığını ileri sürmektedir.[4] Dolayısıyla, PKK’nın Ermeni teröristlerle işbirliği yalnızca taktiksel bir gereksinimden ötürü ortaya çıkmamıştır.
Günümüzde Ermeni soykırımı iddiaları zamanında PKK-ASALA silahlı işbirliğinde şekil bulmuştur. ASALA tarafından yayımlanan ASALA Interview kitapçığında yer alan PKK-ASALA müşterek basın açıklaması tutanaklarına göre, alınan kararlar arasında Kürt-Ermeni federal devleti kurulması ve Türkiye’ye karşı müşterek silahlı eylem düzenlenmesi vardır.
PKK Türkiye içerisinde henüz silahlı eylemlere başlamamışken, 9 Kasım 1980 tarihinde Türkiye Strasburg Konsolosluğu’nun bombalanması ile başlayan terörizm süreci ASALA ile beraber Fransa ve İtalya’da bombalı eylemler ile devam etmiştir. 1981 yıllında ASALA lideri Melkonyan’ın Fransa’da hapishanede bulunduğu sıralarda birleşik bir Türk-Ermeni-Kürt militan örgüt kurulması için çağrı yapmıştır. Sonraki yıl ASALA sözcüsü Agop Agopyan “Kürt devrimcileri ile yan yana savaşıyoruz” açıklamasında bulunmuştur. Benzer şekilde, Milliyet’in 15 Şubat 1985 tarihli haberine göre, ASALA liderleri Agop Agopyan ve Jean-Marc ‘Ara’ Toranyan sadece PKK ile değil, Türkiye’deki diğer sol örgütleri ile işbirliği kurmak istediklerini beyan etmiştir. 1980’li yılların başında ASALA tarafından yayımlanan Hay Baykar (tr. Ermeni Mücadelesi) dergisinin Türkçe ekinin başyazısındaki “birbirimizi anlayabilmek, davamızı tanıtmak, bir buçuk milyon şehidimiz adına, haklarından yoksun bırakılmış Türk, Kürt ve Arap halkları adına mücadele edecek kitleyi ve fikirleri oluşturmaktır” ifadelerinden anlaşılacağı üzere ASALA için bu işbirliği çok büyük önem taşımıştır.
ASALA daha sonra 1982’da Ankara Esenboğa Havaalanı’na saldırı düzenleyerek Türkiye’de ilk silahlı eylemini gerçekleştirmiştir. Esenboğa’daki saldırıda 9 sivil hayatını kaybetmiştir. Saldırının faillerinden Levon Ekmekçiyan sağ olarak ele geçirilmiş, diğer ASALA teröristi ise etkisiz hale getirilmiştir. Milliyet'in 14 Eylül 1984 tarihli haberine göre, Ekmekçiyan sorgusu sırasında PKK’nın Esenboğa saldırısına yardım sağladığını itiraf etmiştir.
Yapılan yargılama sonucu Ekmekçiyan 1983 yılında idam edilmiştir. Ekmekçiyan’ın cenazesinin 2014 yılında ailesine tesliminden sonra, Ekmekçiyan’ın “12 Eylül mağduru” ilan edilmesi için bir kampanya başlatılmıştır. Agos Gazetesi’nde yer alan bir yazıda Füsun Erdoğan, "Levon Ekmekçiyan'ı görmezden gelen devrimcileri özür dilemeye” çağırmıştır.[5] Ekmekçiyan’ın ailesi adına yapılması gereken hukuki işlemleri Özgür Gündem köşe yazarı ve İnsan Hakları Derneği yöneticisi avukat Eren Keskin üstlenmiştir.[6]
PKK, “silahlı mücadelesini” resmi olarak 15 Ağustos 1984’te başlatmıştır. PKK’nın ilk eyleminin hemen ardından basında PKK tarafından kullanılan silahların ASALA tarafından tedarik edildiği yönünde iddialar yer almıştır. PKK’nın yayın organı Serxwebûn dergisinin Eylül 1984 sayısında yer alan bir yazı bu iddiaları yalanlamıştır. Fakat aynı ay içerisinde, iki Taşnak Adalet Komandoları teröristinin Topkapı Sarayı civarında saldırı düzenlemeye hazırlanırken kazara kendi kendilerini patlatması sonucu ölmeleri bu örgütlerin Türkiye’de aktif olduğunu göstermiştir. Taşnaklar bundan daha evvel 29 Mayıs 1977'de Yeşilköy Havaalanı ve Sirkeci Tren Garı’na da saldırılar düzenlemiştir.
PKK, Serxwebûn dergisinin Temmuz 1983 sayısında ASALA’nın kasten sivil öldürmesine itiraz ederken, ASALA’ya PKK saflarına ‘kader birliği içinde’ katılmasını önermiştir. Bu tarihten bir ay önce, 16 Haziran 1983’de Kapalıçarşı bombalanmış, ardından ASALA teröristleri otomatik silahlarla etrafa kurşun yağdırmıştır. 14 yaşındaki Murat Alptekin bu saldırıda hayatını kaybetmiştir. Bu saldırıyı planladığı gerekçesiyle PKK’ya yakın olan yeraltı dünyası figürü Behçet Cantürk yargılanmış fakat beraat etmiştir. Cantürk 1981 yılında Suriye’ye giderek, ASALA ve Kürt milliyetçilerinin uyuşturucu madde kaçakçılığını beraber yürütmeleri konusunda ikna etmiştir.[7] Cantürk 1994 yılında öldürüldükten sonra PKK yöneticisi Osman Öcalan Cantürk’ü “vatansever bir işadamı” olarak tanımlamıştır.
Kayda değer bir şekilde, PKK’nın Ermenistan’da 1992 yılında başlanan örgütlenmesi yine Osman Öcalan tarafından üstlenilmiştir. PKK, 1920’lı yıllarda kurulan Hoybun Cemiyeti’nin savunduğu tezlerine yakın bir şekilde halen Kürt ve Ermeni ‘ırk birliğini’ savunmaktadır. Serxwebûn dergisinin Ağustos 2001 sayısında, Ermenistan doğumlu bir PKK üyesi anısına yazılmış bir yazıda “Kürtler ve Ermeniler Aryan halkları içerisinde hem coğrafi, hem kültürel, hem de tarihi olarak en uzun süre iç içe, bir arada yaşamış olan iki halktır” ifadeleri yer almıştır. PKK’nin Ermenistan’daki faaliyetleri ayrıca Wikileaks’in sızdırdığı ABD diplomatik kriptolarında da kanıtlanmış durumdadır.
1984 Ekim ayında gerçekleştirilen Güneş Harekâtı esnasında, Türk Ordusu Irak sınırları içeresinde bulunan PKK ve ASALA kamplarını imha ederek her iki örgütün de işbirliğine ağır bir darbe indirmiştir. Fakat yapılan operasyonlar işbirliği tamamen engelleyememiştir. Akademisyen Michael Gunter’e göre 1985-1986 yılları arasında Taşnak bomba uzmanları PKK kamplarında eğitim vermiştir.
Zamanında PKK-ASALA bağlantılarının araştırılmasında ve ortaya çıkarılmasında en önde gelen isim kuşkusuz Uğur Mumcu’dur. Bununla bağlantılı olarak, Serxwebûn dergisinin Haziran 1987 sayısında 'Faşizmin uşak kalemşörü Uğur Mumcu, boşuna PKK-ASALA ilişkisi arıyor’ ifadelerine rastlanması oldukça dikkat çekicidir. PKK ve ASALA’nın kendi yayın organlarına bakıldığı zaman, bu işbirliğinin oldukça açık bir şekilde yürütüldüğünü gözlemlemek mümkündür. Bunun en açık örneğine yine Serxwebûn dergisinin Temmuz 1998 tarihli sayısında rastlanmaktadır. Erivan Üniversitesi’nden Manuel Hasretyan’ın Abdullah Öcalan ile gerçekleştirdiği bir röportajda, Öcalan açık bir şekilde Ermeni ve Kürt işbirliğini savunmuş ve PKK ile Lübnan’daki Taşnak şubesi tarafından müştereken düzenlenen bir konferansı övmüştür. Bu işbirliğinin günümüzde ise silah ile değil, algı ile yürütüldüğü açıktır.
[1] TİKKO, 1972’de kurulan Türkiye İşçi Köylü Kurtuluş Ordusu’nun kısaltmasıdır. Bu örgüt hakkında daha fazla bilgi için bkz: Andrew Mango, Turkey and the War on Terror: For Forty Years We Fought Alone (Oxon: Routledge, 2005), 19.
[2] "Memorial dedicated to Monte Melkonyan unveiled in Turkey," Panorama.am, Kasım 29, 2016, erişim tarihi Mayıs 29, 2017, http://www.panorama.am/en/news/2016/11/29/Memorial-dedicated-to-Monte-Melkonyan-unveiled-in-Turkey/1685753.
[3] Kaypakkaya ve onun kökeni hakkında daha fazla bilgi için bkz: Laure Marchand and Guillaume Perrier, Turkey and the Armenian Ghost: On the Trail of the Genocide (Montreal: McGill-Queen's University Press, 2015), 152.
[4] Kürdistan İşçi Partisi (PKK) resmi olarak 1978 yılında Diyarbakır’da kurulmuştur. PKK’dan önceki oluşumlar genelde Ankara’da örgütlenmiş olup kuruluşları 1973’e kadar uzanmaktadır. Joost Jongerden and Ahmet Hamdi Akkaya, "Born from the Left: the making of the PKK," in Nationalisms and Politics in Turkey: Political Islam, Kemalism and the Kurdish Issue, ed. Marlies Casier and Joost Jongerden (Oxon: Routledge, 2010), 128.
[5] Füsun Erdoğan, "Levon Ekmekçiyan'ı görmezden gelen devrimcileri özür dilemeye çağırıyorum," Agos, Şubat 9, 2015, erişim tarihi Mayis 29, 2017, http://www.agos.com.tr/tr/yazi/10536/levon-ekmekciyan-i-gormezden-gelen-devrimcileri-ozur-dilemeye-cagiriyorum.
[6] "Ekmekçiyan ailesi yasına saygı bekliyor," Agos, Kasım 29, 2016, erişim tarihi Şubat 8, 2015, http://www.agos.com.tr/tr/yazi/4210/ekmekciyan-ailesi-yasina-saygi-bekliyor.
[7] Kürt ve Ermeni terrorist örgütler arasındaki ilişki ve aralarındaki uyuşturucu ticareti hakkında daha fazla bilgi için bkz: Tarık Somer, "Armenian Terrorism and the Narcotic Traffic," in International Terrorism and the Drug Connection (Ankara: Ankara University Press, 1984), 19-32.
© 2009-2024 Avrasya İncelemeleri Merkezi (AVİM) Tüm Hakları Saklıdır
Henüz Yorum Yapılmamış.
-
TATİLLERDEN SONRA ERMENİ SORUNU - IV
Ömer Engin LÜTEM 08.09.2011 -
DAĞLIK KARABAĞ SORUNUNDA ÇÖZÜM YÖNÜNDE YENİ BİR ADIM ATILAMADI
Alev KILIÇ 11.12.2012 -
AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİNDE ERMENİ İDDİALARI REDDEDİLDİ
Alev KILIÇ 18.12.2013 -
ERMENİ SORUNU KİLİSE TARAFINDAN DİNİ VE ETNİK DÜŞMANLIĞI KÖRÜKLEMEYE ALET EDİLİYOR
Mehmet Oğuzhan TULUN 21.06.2015 -
FRANSA İLE SORUNLAR DEVAM EDİYOR
Ömer Engin LÜTEM 18.03.2012
-
THE TRUTH WILL OUT -
Türk-Ermeni İlişkileri Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2023 -
Türk-Ermeni İlişkileri Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2022 -
RADİKAL ERMENİ UNSURLARCA GERÇEKLEŞTİRİLEN MEZALİMLER VE VANDALİZM -
PATRIOTISM PERVERTED -
MEN ARE LIKE THAT -
BAKÜ-TİFLİS-CEYHAN BORU HATTININ YAŞANAN TARİHİ -
INTERNATIONAL SCHOLARS ON THE EVENTS OF 1915 -
FAKE PHOTOS AND THE ARMENIAN PROPAGANDA -
ERMENİ PROPAGANDASI VE SAHTE RESİMLER -
Türk-Ermeni İlişkileri Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2021 -
A Letter From Japan - Strategically Mum: The Silence of the Armenians -
Japonya'dan Bir Mektup - Stratejik Suskunluk: Ermenilerin Sessizliği -
Türk-Ermeni Uyuşmazlığı Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2020 -
Anastas Mikoyan: Confessions of an Armenian Bolshevik -
Sovyet Sonrası Ukrayna’da Devlet, Toplum ve Siyaset - Değişen Dinamikler, Dönüşen Kimlikler -
Türk-Ermeni Uyuşmazlığı Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2019 -
Türk-Ermeni Uyuşmazlığı Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2018 -
Ermeni Sorunuyla İlgili İngiliz Belgeleri (1912-1923) - British Documents on Armenian Question (1912-1923) -
Turkish-Russian Academics: A Historical Study on the Caucasus -
Gürcistan'daki Müslüman Topluluklar: Azınlık Hakları, Kimlik, Siyaset -
Armenian Diaspora: Diaspora, State and the Imagination of the Republic of Armenia -
Ermeni Sorunu Temel Bilgi ve Belgeler (2. Baskı)
-
EU-TÜRKİYE COOPERATION IN CENTRAL ASIA AND SOUTH CAUCASUS: TOWARDS SUSTAINABLE ENGAGEMENT IN ENERGY AND CONNECTIVITY -
AVİM 2023 YILLIK RAPOR | ANNUAL REPORT -
ÇAĞDAŞ BATI AVRUPA AKADEMİ DÜNYASINDA IRKÇILIĞIN VE YABANCI DÜŞMANLIĞININ ARAŞTIRILMASININ ZORLUĞU: FRANSA ÖRNEĞİ
-
"BİR ERMENİ OKULUNUN PANORAMASI: SANASARYAN KOLEJİ" BAŞLIKLI KONFERANS