
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikasından Sorumlu Yüksek Temsilcisi ve Avrupa Komisyonu Başkan Yardımcısı Federica Mogherini, Doğu Ortaklığı ülkeleri turu çerçevesinde, 29 Şubat’ta Azerbaycan’ı ve 1 Mart’ta Ermenistan’ı ziyaret etmiştir. Mogherini, iki ülkenin Cumhurbaşkanları, Dışişleri Bakanları ve sivil toplum örgütleri temsilcileriyle görüşmüştür.[1]
Mogherini’nin, aynı kapsam içinde, Azerbaycan’ın hemen ardından Ermenistan’a gitmesi, AB’nin gözünde Ermenistan’ın ayrıcalıklı konumu tekrar ortaya koymuştur. Böylece, geçmişte AB’yi küçük düşüren ve AB yerine Rusya’yı tercih ederek safını belli eden Ermenistan’la, tam tersine Batı’nın stratejik ortağı olma yolundan ayrılmayan Azerbaycan’ın aynı kefeye konduğu görülmüştür.
Hatırlanacağı üzere, 2013 yılında AB ile Kapsamlı Serbest Ticaret Anlaşmasını da içeren bir Ortaklık Anlaşmasını imzalaması beklenen Ermenistan bu Anlaşmayı imzalamaktan vazgeçmiş, bunun yerine, Rusya’nın önderliğindeki Avrasya Gümrük Birliğine ve Ocak 2015’te üyesi olacağı Avrasya Ekonomik Birliği’nin kuruluş sürecine katılmayı tercih etmişti. Ermenistan’ın bu beklenmeyen ve “U dönüşü” olarak nitelenen hareketi AB’yi gafil avlamış, hayal kırıklıkları ve eleştirilere neden olmuştu. Ancak, geçtiğimiz yılın sonunda AB, sadece iki yıl önce kendisinin itibarını zedeleyen Ermenistan’la yeni bir anlaşma için müzakerelere başladığını duyurmuştur.[2]
2013 yılında Ermenistan Avrupa’da eleştirilirken, şimdi her şeyin unutulduğu anlaşılmaktadır. Mogherini, Azerbaycan ve Ermenistan’a yapacağı ziyaret öncesinde verdiği bir mülakatta,[3] “Ermenistan’ın Avrasya Ekonomik Birliği’ne üyeliği AB ile işbirliğine bir engel teşkil etmemektedir,” demiştir. Ayrıca, “Doğu Ortaklığı ülkelerinin AB ile olan ilişkilerinin niteliğine karar vermede serbest olduğunu” ileri sürmüştür.
Ermenistan Rusya’nın uydu devleti olma sürecindedir. Bu yüzden, AB’nin bu son tutumumun Rusya’nın Ermenistan’daki artan varlığı ile bağlantılı olduğu düşünülebilir. Ancak sebep bu bile olsa, Ermenistan’a her zaman iltimaslı davranan AB, Azerbaycan’la ilişkilerini tehlikeye atmak pahasına, Ermenistan’a aşırı taviz vermekte ve Ermenistan’ı adeta şımartmaktadır.
AB’nin Ermenistan’a yönelik tavrı, Mogherini’nin iki ülkeye ziyareti sırasında yaptığı konuşmalarda da görülmektedir. Mogherini, Azerbaycan Dışişleri Bakanı Elmar Mammadyarov ile yaptığı ortak basın toplantısında şunları söylemiştir:[4]
AB, Azerbaycan’ın toprak bütünlüğünü, bağımsızlığını ve egemenliğini desteklemektedir. Avrupa Birliği ve Birliğe üye ülkeler Dağlık Karabağ’ı tanımamıştır. Statükonun sürdürülemeyeceğine inanıyoruz. Dolayısıyla, Karabağ sorununun barışçıl yöntemlere çözümü AB’nin önceliklerinden biridir. AGİT Minsk Grubu’nun arabuluculuk faaliyetlerini desteklemeyi sürdüreceğiz…”
Öte yandan, Ermenistan Dışişleri Bakanı Edward Nalbandian ile yaptığı basın toplantısında ise Mogherini farklı bir söylem kullanmıştır:[5]
Karabağ sorunun barışçıl çözümü AB’nin öncelikleri arasında olmaya devam etmektedir. Statükonun devam edemeyeceğini düşünüyoruz. Avrupa Birliği Minsk Grubu’nun çözüme yönelik çabalarını desteklemektedir…”
Görüldüğü üzere, Azerbaycan’daki konuşmasında Dağlık Karabağ’ın tanınmadığından ve Azerbaycan’ın toprak bütünlüğünden söz eden Mogherini, Ermenistan’daki konuşmasında bu konulara hiç değinmemiştir. Mogherini, Ermenistan’daki sözleriyle AB’nin Ermenistan’a ödün verme siyasetini ortaya koymuştur. Aynı tavır, AB’nin Avrupa Komşuluk Politikası çerçevesinde Azerbaycan ve Ermenistan için hazırladığı ilerleme raporlarda, Azerbaycan’ın toprak bütünlüğü veya Ermenistan’ın Azerbaycan topraklarını işgaline dair herhangi bir ibare bulunmamasıyla da görülmektedir. Ne yazık ki AB’nin bu tutumu, Güney Kafkasya’daki istikrasızlığın ve gerginliklerin en önemli sebebi olan Karabağ sorunun sürmesine neden olmaktadır. AB’nin şımartmaları sayesinde, bölgedeki barış ve istikrarı bozmaya devam eden Ermenistan’ın yaptıkları yanına kar kalmaktadır.
Azerbaycan insan hakları ve demokrasinin koruyuculuğuna soyunan AB tarafından bu hususta sık sık eleştirilmektedir. Örneğin, Avrupa Parlamentosu, Eylül 2015 tarihinde insan hakları konusunda Azerbaycan’ı eleştiren bir karar almıştır. Öte yandan, Ermenistan’daki insan hakları ve demokrasi ihlallerine karşı, AB tarafında aynı tutum ve hassasiyet gösterilmemekte, bu ihlaler görmezlikten gelinmektedir.
Nitekim, bu konuda AB’ye bir eleştiri Ermenistan’ın içinden gelmiştir. 1 Mart 2016 tarihinde, Ermenistan’ın ilk Dışişleri Bakanı ve muhalif Miras Partisi Genel Başkanı Raffi Hovannisian, Ermenistan’ı ziyaret eden Mogherini’ye hitaben, Ermeni hükümetini insan hakları ve demokrasi konusunda ağır bir şekilde eleştiren bir açık mektup yayınlamıştır.[6] Hovanissian, mektubunda, Ermenistan’da yaşan bir dizi insan hakları ve demokrasi ihlallerini sıralamış, Avrupa’yı bu ihlallere göz yumduğu için eleştirmiştir.
Azerbaycan, her zaman, AB’yle yakın ilişkiler kurmaya önem veren ve yüzünü Batı’ya dönmüş bir ülke olmuştur. AB’nin çifte standartları sebebiyle geçmişte ilişkilerde inişler ve çıkışlar olmuş olsa da, 2013 yılında safını belli eden Ermenistan’ın aksine, AB yolundan hiçbir zaman ayrılmamıştır. Azerbaycan’la yakın ilişkilerin, enerji güvenliğinden terörizmle mücadeleye, farklı birçok konuda AB için çok önemli olduğu çok açıktır. Ancak, maalesef, AB takındığı bu tutumla Azerbaycan’ı rencide ettiğinin ve böyle devam ederse Azerbaycan’ı kendinden uzaklaştıracaktağının farkında değildir.
© 2009-2024 Avrasya İncelemeleri Merkezi (AVİM) Tüm Hakları Saklıdır
Henüz Yorum Yapılmamış.
-
ERMENİ İDDİALARININ HUKUK NEZDİNDE İTİBARI YOKTUR
Ali Murat TAŞKENT 27.01.2017 -
ÇİN-İNGİLTERE İLİŞKİLERİNİN “ALTIN ÇAĞI”
Ali Murat TAŞKENT 02.11.2015 -
AB’NİN AZERBAYCAN VE ERMENİSTAN’A YAKLAŞIMI: GERÇEKÇİ POLİTİKAMI, ÇİFTE STANDARTMI?
Ali Murat TAŞKENT 14.03.2016 -
ÇİN’İN PASİFİK’TE YÜKSELEN PROFİLİ
Ali Murat TAŞKENT 26.01.2017 -
RUSYA-TÜRKİYE GERİLİMİ VE ERMENİSTAN
Ali Murat TAŞKENT 01.03.2016
-
DÜZELTME - İSVİÇRE’DE MAĞDUR EDİLEN TÜRKLER
Ali Murat TAŞKENT 29.11.2015 -
TAZİYE BEKLEMEK
Ömer Engin LÜTEM 01.05.2014 -
TATİLLERDEN SONRA ERMENİ SORUNU I
Ömer Engin LÜTEM 04.09.2011 -
17 KASIM TERÖR ÖRGÜTÜ MENSUBU DİMİTRİS KUFODİNAS’A YENİDEN İZİN HAKKI VERİLMESİ
Hazel ÇAĞAN ELBİR 19.11.2018 -
AVRASYA İNCELEMELERİ MERKEZİ BEYİN FIRTINASI TOPLANTISI
AVİM 30.11.-0001
-
THE ARMENIAN QUESTION - BASIC KNOWLEDGE AND DOCUMENTATION -
THE TRUTH WILL OUT -
RADİKAL ERMENİ UNSURLARCA GERÇEKLEŞTİRİLEN MEZALİMLER VE VANDALİZM -
PATRIOTISM PERVERTED -
MEN ARE LIKE THAT -
BAKÜ-TİFLİS-CEYHAN BORU HATTININ YAŞANAN TARİHİ -
INTERNATIONAL SCHOLARS ON THE EVENTS OF 1915 -
FAKE PHOTOS AND THE ARMENIAN PROPAGANDA -
ERMENİ PROPAGANDASI VE SAHTE RESİMLER -
A Letter From Japan - Strategically Mum: The Silence of the Armenians -
Japonya'dan Bir Mektup - Stratejik Suskunluk: Ermenilerin Sessizliği -
Anastas Mikoyan: Confessions of an Armenian Bolshevik -
Sovyet Sonrası Ukrayna’da Devlet, Toplum ve Siyaset - Değişen Dinamikler, Dönüşen Kimlikler -
Ermeni Sorunuyla İlgili İngiliz Belgeleri (1912-1923) - British Documents on Armenian Question (1912-1923) -
Turkish-Russian Academics: A Historical Study on the Caucasus -
Gürcistan'daki Müslüman Topluluklar: Azınlık Hakları, Kimlik, Siyaset -
Armenian Diaspora: Diaspora, State and the Imagination of the Republic of Armenia -
ERMENİ SORUNU - TEMEL BİLGİ VE BELGELER (2. BASKI)
-
“ERMENİ DİASPORASININ 1915 OLAYLARI BAĞLAMINDA İNCELENMESİ” BAŞLIKLI KONFERANS