Türkiye Cumhuriyeti Los Angeles Başkonsolosu Kemal Arıkan, 28 Ocak 1982’de, aracıyla trafik ışıklarında durduğu bir anda ateş edilerek katledilmiştir. Bu cinayetin sorumlusu Hampig (Harry) Sassounian yakalanmış, ömür boyu hapse mahkûm edilmiş ve 34 yıl sonra, 14 Aralık 2016 tarihinde şartlı tahliyesine karar verilmiştir. Hampig Sassounian, JCAG (Justice Commandos of the Armenian Genocide – Ermeni Soykırımı Adalet Komandoları) mensubu bir teröristtir. Sassounian’ın şartlı tahliyesi kararı, tüm dünyanın terörizmle çok ciddi bir mücadele verdiği bu dönemde terörü ve teröre sempati duyanları özendiren bir karar olmuştur.

Amerika Birleşik Devletleri’nin Kaliforniya eyaletinde, Başkonsolos Kemal Arıkan şehit edilmeden tam dokuz yıl önce, hemen hemen aynı tarihlerde, 27 Ocak 1973’te, Los Angeles Başkonsolosu Mehmet Baydar ve Konsolos Bahadır Demir, Gourgen Yanikian isimli bir Ermeni tarafından şehit edilmişti. Bu cinayetin münferit bir olay olduğu düşünülerek arkasından gelecek olaylar tahmin edilememişse de, katil Yanikian’ın cinayeti işledikten sonraki Türkler aleyhindeki düşmanca sözlerinin hafife alınmaması gerektiği zaman içinde anlaşılmıştır. Yanikian olayın ardından kaçmaya yeltenmemiş, üstelik tehditlerini savurmayı sürdürmüş ve suikastı intikam almak işlediğini söylemiştir.

1973’te ABD’de iki diplomatımızın şehit edilmesinden iki yıl sonra iki gün arayla önce Viyana Büyükelçimiz Dâniş Tunalıgil ve ardından Paris Büyükelçimiz İsmail Erez ASALA (Armenian Secret Army for the Liberation of Armenia) tarafından şehit edilmiştir. Bu üzücü gelişme 1973’te diplomatlarımız Baydar ve Demir’i katleden Yanikian’ın intikam çağrısının ne yazık ki terör örgütleri tarafından dikkate alındığını göstermektedir. Diplomatlarımıza yönelik düzenlenen bu saldırılar, uzun süre devam etmiştir.

1973’te diplomatlarımızı şehit eden katil Yanikian gibi, 1982’de Başkonsolos Kemal Arıkan’ı vuran Sassounian da olayın sonrasında söylediği intikam dolu sözleriyle hatırlanmaktadır. Adı geçen, pişman olmak bir yana, bir “Türk’ü öldürdüğü için memnuniyetini” dile getirmiştir. Benzer şekilde bir teröristin kahramanlaştırılması durumu burada da söz konusudur. Nitekim Sassounian için Kaliforniya’da bazı Ermeniler “Hampig Sassounian’ı Savunma Fonu” kurulmuş ve toplanacak patrayla adı geçenin tahliyesi hızlandırılmaya çalışılmıştır.

Taşnak Partisi’nin yan kuruluşu olduğu anlaşılan Adalet Komandoları (JCAG), 1980lerde Türk diplomatlarını en fazla katleden terör örgütü olmuştur. Kaliforniya’da Ermenilerin bu kadar yaygın ve etkin olmaları 1978 yılında bu eyaletin Başsavcılığı görevini George Deukmejian’ın üstlenmesiyle ilgilidir. Görevi nedeniyle tüm hukuk makamlarının bağlı olduğu Deukmejian, Cumhuriyetçi partidendir. Savcının Ermeni asıllı olmasının verdiği cesaretle Ermeni teröristler faaliyetlerine Kaliforniya’da olanca hızlarıyla devam etmişlerdir. Türk diplomatlarına yönelik saldırılar düzenlenirken, Türklere ait dernekler ve acenteler de saldırıya maruz kalmıştır. Merhum Kemal Arıkan’a düzenlenen saldırı öncesinde 1981’in Kasım ayında Washington Büyükelçimiz Şükrü Elekdağ’ın Los Angeles Başkonsolosluğunu ziyareti sırasında Ermeniler tarafından patlatıldığı bilinen bir bomba T.C. Başkonsolosluk binasına büyük hasar vermiştir.[1] Başsavcı Duekmejian, 1983-1991 arasında Kaliforniya valisi olarak görev yapmıştır.

Bu koşullarda, suikasttan bir yıl önce Arıkan, “Bu kadar fazla sayıda Ermeni’nin bulunduğu bir yerde görev yapmak nasıl bir duygu?” sorusuna Birleşmiş Milletler Viyana Diplomatik İlişkiler Sözleşmesi’ni düşünmüş olacaktır ki, “Tedbir alırsınız.” cevabını vermiştir[2]. 1964 yılında yürürlüğe girmiş bu sözleşmenin 29. Maddesine göre, “Diplomatik ajanın şahsi dokunulmazlığı vardır. Hiçbir şekilde tutuklanamaz veya gözaltına alınamaz. Kabul eden devlet diplomatik ajana gereken saygıyı gösterecek ve şahsına, özgürlüğüne ve onuruna yönelik herhangi bir saldırıyı önlemek için uygun tüm önlemleri alacaktır.”[3] denilmektedir. Sonuç olarak maalesef uluslararası hukukun kurallarına uyulmaması Arıkan ve diğer bazı diplomatlarımızın sonunu hazırlamıştır.

Günümüzde “Türk” ve “Atatürk” sözcüklerine dahi tahammül edemeyen Taşnak Partisinin gençlik kolu ARF, “Genç Atatürk” kitabını yazan George Gawrych’in Kaliforniya’da konuşmaya yapacağı salonda sunumu çeşitli sloganlar atarak protesto etmiştir ve Gawrych konuşmasını yapamadan salonu terk etmek durumunda kalmıştır. Görüldüğü gibi ABD’nin bu eyaletinde “Türk” düşmanlığı günümüzde de devam etmektedir.

Sassounian’ın şartlı tahliyesi Kaliforniya Valisi’nin onayına bağlıdır. ATAA (Türk Amerikan Dernekleri Asamblesi) da Sassounian’ın tahliyesinin onaylanmaması için Vali Jerry Brown’a açık bir mektup yazmıştır.

Başkonsolos Kemal Arıkan’ın katili Sassounian’ın şartlı tahliyesi Türkiye’de resmi makamlarda olduğu kadar ve Türk halkında da büyük bir hayal kırıklığı yaratmıştır. Terörist olduğu bilinen bir şahsın salıverilmesi teröre destek oluşturacağı gibi terör eylemlerini meşru ve teröristleri kahraman gibi gösterecek ve terörizmi özendirebilecektir.

[1] Şimşir, Bilal. “Şehit Diplomatlarımız”, Bilgi Yayınevi, Ankara, s. 464.

[2] Ibid. s. 463.

[3] “Vienna Convention on Diplomatic Relations”