ABD’nin Kaliforniya eyaletinde, Ermeni iddialarıyla bağlantı kurularak, Kamu Çalışanları Emeklilik Fonundan, Türkiye’ye yatırım yapılmasının yasaklanmasını isteyen yasa tasarısı 30 Eylül 2018 de Vali Jerry Brown tarafından reddedildi.

Kaliforniya eyalet meclisi üyesi Adrin Nazarian’ın 17 Şubat 2017’de önerdiği AB1597 sayılı yasa tasarısına göre, Kamu Çalışanları ve ayrıca Kaliforniya Devlet Öğretmenleri Emeklilik fonlarının herhangi birinden, Ermeni soykırımı iddialarını reddetmesi nedeniyle Türkiye’ye yatırım yapılmasının yasaklanarak, yaptırım uygulanması öngörülüyordu.[1] Tasarının gerekçeler kısmında ise soykırım iddiaları tanıyan eyaletin söz konusu fonlarından yapılan yatırımların, Türkiye tarafından soykırımı inkâr amacı ile kullanıldığı belirtildi.[2]

Ermeni kökenli ABD vatandaşlarının yoğun olarak yaşadığı Kaliforniya eyaletinde daha önce de benzer yönde kararlar alınmasını hedefleyen tasarılar gündeme getirilmiş ancak yıllık yasama takviminde yer alamayarak gündemden düşmüştü.[3] Ancak 2017 Şubatında teklif edilen AB1597 sayılı tasarı Haziran ayında gündeme alındı. Alt komisyonlardaki incelemesinden sonra Senato’da yeterli desteği bulamayacağı endişesi ile Nazarian tarafından Temmuz 2017’de geri çekildi.[4] 11 Haziran 2018’de küçük değişikliklerle[5] tekrar alt komisyona sunulan tasarı, Eyalet Senatosu Yargı işleri Komisyonundan da geçerek, Senato Genel Kurulu’nun önüne getirildi. 29 Ağustos’ta gerçekleştirilen Genel kurul toplantısında 36 olumlu oy çıkarken olumsuz yönde oy çıkmadı ve söz konusu tasarı 11 Eylül’de Vali Jerry Brown’un imzasına sunuldu.[6]

30 Eylül 2018’de Vali Brown, eyalet valisinin onayını bekleyen tasarıların imzalanması veya veto edilmesi için son günde söz konusu tasarıyı veto ederek, gerekçeli bir karar yayınladı. Veto gerekçesinde Brown, tasarının kabul edilmesi halinde Türkiye tarafından ihraç edilen tüm tahvillerin veya diğer yatırım araçlarının elden çıkartılmasının gerektiğini, hâlihazırda zor durumda olan emeklilik sisteminin bu tarz yaptırımlarla daha zor bir duruma sokulacağını belirtmiştir. Bu nedenle kendisinin böyle bir yaptırım kararı alma konusunda isteksiz olduğunu ifade etmiştir.

Türk Amerikan Ulusal Yönlendirme Komitesi bu sürede gerçekleşen gelişmeleri yakından takip etmektedir. Söz konusu tasarının Vali Brown tarafından Veto edilmesinin ardından yapılan açıklamada, Birleşik Devletlerin, Ermeni iddialarını soykırım olarak kabul etmediği, bu nedenle eyalet devletlerinin federal doktrine bağlı kalarak dış politika izlemeleri gerektiği belirtilmiştir.

Kaliforniya yasalarına göre eyalet meclisinden geçen bir yasa tasarısının yasalaşabilmesi için Vali’nin imzası gerekmektedir. Ancak valinin vetosundan itibaren 60 gün içerisinde yasama organının her iki kanadının da 3’te 2 oyla tasarıyı tekrar kabul etmesi halinde tasarı yasalaşabilecektir.[7]

Ermeni Lobisinin Kaliforniya’da güçlü olduğu bilinmektedir. Türkiye’ye düşmanlık besleyen ve her vesileyle Türklere karşı kin ve nefret söyleminde bulunan Kaliforniya’daki aşırı ve militan Ermeni grupların, Ermeni toplumu içindeki ağırlıkları da bu süreç içinde ortaya çıkacaktır.