Bir milyondan fazla nüfusu ile Erivan günümüzde Ermenistan’ın siyasi, mali, sanayii ve kültürel merkezi konumundadır. Ancak Erivan, Ermeni siyasi liderlerinin ve diğer sözcülerin yaptığı yanıltıcı açıklamaların aksine, 19’uncu yüzyılın başlarında bir Ermeni şehrinden ziyade bir Azerbaycan-Türk şehri idi.

11’inci yüzyılda Bizanslılar kısa bir süre bu bölgede hâkimiyet kurmuşlarsa da, 1064 yılında Selçuklular şehri ele geçirmiş ve bütün bölgede hüküm sürmüşlerdir. 1236 yılında ise bölgeye gelen İlhanlı-Moğol ordusu bölgeyi ele geçirmiştir. İlhanlı-Moğol hâkimiyeti ise 13’üncü yüzyılın sonunda Türklerin bölgede tekrar hâkimiyet kurması ile sona ermiştir.

Bölgenin sonraki tarihi ise Osmanlı ve İranlı İmparatorluklar (ki bunlar arasında Türkler oldukça önemli bir yere sahipti) arasında sıkça hâkimiyet değişikliğine sahne olmuştur. Gerçekten de 17’nci yüzyılda Revan kale şehrini fetheden Sultan 4. Murat, bu fethin anısına meşhur “Revan Köşkünü” inşa ettirmiştir. 18’inci yüzyılda ise Türk olan Kaçar Hanedanı, Revan Hanlığını kurarak bölgeye hâkim olmuştur. Revan Hanlığının bölgedeki hâkimiyeti ise Ruslarla 1828 yılında yapılan Türkmençay anlaşmasına kadar sürmüş ve bu tarihten sonra bölge Rusların kontrolü altına geçmiştir.

Rusların şehri ele geçirdiği tarihte bölgedeki toplam nüfusun %80’i Azerbaycanlı Türklerden oluşmaktaydı. Rus işgali sırasında 359 Azerbaycanlı Türk köyü yok edilmiş ve nüfusları katledilmiş veya evlerinden kovulmuştur. Ayrıca bölgeye 1832 yılına kadar başka bölgelerden getirilen 45 bin Ermeni yerleştirilmiştir. Bu toplu nüfus değişikliklerine rağmen Ermeniler bölgede bariz bir çoğunluk elde edememişlerdir. Ermeniler sürekli savaş ve göçlerin sonucu olarak ancak 19’uncu yüzyıl sonlarında ve 20’nci yüzyıl başlarında bölgede sağlam bir çoğunluk oluşturmuştur.

Franz Roubaud’a ait olan ve 1827 yılında İvan Paskeviç’in komutası altındaki Rus askerleri tarafından gerçekleştirilen Erivan kuşatmasını resmeden meşhur yağlı boya tablosu da Erivan şehrinin Azerbaycan-Türk geçmişini açıkça ortaya koymaktadır.  Arka planda Ağrı Dağı’nı resmeden Roubaud’un tablosu birçok camii ve minare ile şehrin Azerbaycanlı-Müslüman kimliğini açıkça ortaya koymaktadır. Bir zamanlar bu şehrin %80 nüfusunu oluşturmalarına rağmen günümüzde Erivan’da tek bir Azerbaycan Türkü ya da camii kalmamıştır. Sayısız Ermeni siyasetçisi ise bölgedeki Ermeni hâkimiyetinin katliamlar ve etnik temizlikler sonucu olarak kurulduğunu göz ardı etmekle kalmamış, üstüne sürekli olarak şehrin Azerbaycan-Türk geçmişini de inkâr etmeye kalkmıştır.

Asılsız suçlamalarla ve tahrik edici toprak talepleriyle komşularına nefret söylemlerinde bulunmak yerine artık Erivan’daki hükümetin kendi tarihi ile yüzleşmesinin vakti gelmiştir.