Gelişen Sekiz Ülke Teşkilatı (Developing Eight Organization for Economic Cooperation, D-8), kalkınmakta olan Müslüman ülkelerin dünya ekonomisindeki yerlerini güçlendirmek ve yeni ticaret imkanları sağlamak amacıyla 1997 yılında Türkiye’nin öncülüğünde kurulmuştur.[1] Teşkilatın temel ilkeleri “ihtilaf yerine barış”, “anlaşmazlık yerine diyalog”, “sömürü yerine iş birliği”, “çifte standart yerine adalet”, “ayrımcılık yerine eşitlik”, “baskı yerine demokrasi” olarak belirlenmiştir.[2] Türkiye, Endonezya, Malezya, Bangladeş, Pakistan, Nijerya, Mısır ve İran’dan oluşan D-8 Teşkilatı üyeleri, aynı zamanda İslam İş birliği Teşkilatı üyeleridir ve nüfuslarının önemli çoğunluğunu Müslümanlar oluşturmaktadır. Bu durum D-8 Teşkilatı’nın aynı zamanda İslam coğrafyası açısından da önem taşıdığını göstermektedir. 2014 yılında Birleşmiş Milletler tarafından "Gözlemci Statüsü" verilen teşkilat, Güney-Güney iş birliğinin önemli bir örneğini oluşturmaktadır.[3] D-8 Teşkilatı üyeleri tarafından Tercihli Ticaret Anlaşması kabul edilmiştir. 2021 yılında düzenlenen Onuncu Zirve Toplantısı’nda “2020-2030: D-8 10 Yıllık Yol Haritası” kabul edilerek teşkilatın uzun dönemli vizyon hedefleri belirlenmiştir. Yeni üye alımlarının teşkilatın gündeminde olduğu bildirilmiştir. 8 Haziran 2024’te “Gazze’deki Durum” temasıyla İstanbul’da Olağanüstü Dışişleri Bakanları Toplantısı gerçekleştirilmiş ve Gazze’de koşulsuz bir barışı talep eden “Ortak Bildiri” D-8 üyeleri tarafından kabul edilmiştir.[4]

18-19 Aralık 2024 tarihlerinde Kahire’de, D-8 Teşkilatı’nın On Birinci Zirvesi, “Gençliğe Yatırım Yapmak ve KOBİ'leri Desteklemek: Geleceğin Ekonomisini Şekillendirmek” temasıyla düzenlenmiştir. Zirve’ye D-8 üyesi olmayan Filistin Devlet Başkanı, Lübnan Başbakanı ve Arap Birliği Genel Sekreteri katılmıştır.[5] İslam İş Birliği Teşkilatı Genel Sekreteri, D-8 ve İslam İş Birliği Teşkilatı arasında mutabakat zaptının resmileştirildiğini duyurmuştur.[6] Zirvede görüşülen en önemli siyasi konular; Gazze, Lübnan ve Suriye konuları olmuştur. Zirve sırasında “Gazze ve Lübnan’daki İnsani Kriz ve Yeniden Yapılanma Zorlukları” özel oturumu düzenlenmiş, Gazze ve Lübnan’daki sorunlar ve bölgenin yeniden imarı görüşülmüştür.[7] Cumhurbaşkanı Erdoğan, zirvede adil ve kalıcı bir barış için D-8 ülkelerinin ortak çaba harcaması gerektiğini dile getirmiştir. Cumhurbaşkanı, ayrıca üye ülkelerin Devlet Başkanları ile ikili görüşmeler gerçekleştirmiş, bölgesel sorunları görüşmüştür. [8] İran Cumhurbaşkanı Pezeşkiyan’ın Kahire Zirvesi’ne katılımı, üst düzey bir İranlı yetkilinin on bir yıl aradan sonra Mısır’a gerçekleştirdiği ilk ziyaret olmuştur. [9] İran ve Mısır arasında 1979’dan itibaren inişli çıkışlı seyreden diplomatik ilişkiler, İbrahim Reisi döneminde yeniden yakınlaşma yoluna girmiştir.[10] Cumhurbaşkanı Pezeşkiyan Kahire Zirvesi’nde; yeni bağlar kurmanın önemini ve çok taraflılığı vurgulamıştır.[11] Bu doğrultuda Pezeşkiyan’ın Kahire ziyareti, İran’ın bölgeye yönelik geliştirdiği yeni yaklaşımın ve İran-Mısır arasında başlatılan diplomatik yakınlaşmanın bir göstergesidir. Mısır Cumhurbaşkanı El-Sisi, tercihli ticaret anlaşmasının uygulanmasının önemini ifade ederken Endonezya Başkanı Subianto, İslam toplumunu güçlendirmeyi ve D-8 üyeleri arasında helal değer zinciri gibi tedarik zincirleri kurmayı önermiştir.[12] Bangladeş Geçici Hükümet başkanı Yunus,  ülkesinin üniversiteler ve eğitim kurumları arasında ortaklıklara ihtiyaç duyduğunu belirtirken Nijerya Dışişleri Bakanı Tuggar, beşeri sermayenin güçlendirilmesi için önlemlerin alınması gerektiğini belirtmiştir.[13] Zirvede tüm liderler ekonomik iş birliğinin önemini vurgulamıştır. Ayrıca tüm liderler, başta Gazze’de olmak üzere bölgesel barışın gerekliliğini belirten açıklamalarda bulunmuştur. Bu durum, Müslüman nüfusa sahip D-8 Teşkilatı üyelerinin başta Gazze olmak üzere bölgedeki sorunları uluslararası platformlarda gündeme getirmesi açısından D-8 Teşkilatı’nın önemini arttırmaktadır. Ayrıca D-8 Teşkilatı’nın bu yönüyle İslam İş birliği Teşkilatı,  Arap Birliği gibi diğer kuruluşlar için bir katalizör görevi görme imkanı olduğu ileri sürülmektedir. [14]

Kahire Zirvesi’nin en önemli sonucu, Azerbaycan’ın tam üyeliğinin oy birliğiyle kabul edilmesidir. Böylece ilk kez teşkilatın üye sayısı artmıştır. Teşkilatın üye sayısının artması, üye ülkeler arasında ekonomik, ticari ve siyasi yeni iş birliği alanları yaratma potansiyeli açısından önemlidir. Kahire Zirvesi sonunda “Kahire Bildirgesi” kabul edilmiştir. Bildirgede, “2020-2030: D-8 10 Yıllık Yol Haritası”nda ortaya konulan hedeflerin desteklendiği belirtilmiştir. Kahire Bildirgesinde, Birleşmiş Milletler Kalkınma Hedefleri doğrultusunda altyapı, ticaret, yatırım gibi öncelikli iş birliği alanlarında ortaklıkları ilerletmek, Güney-Güney iş birliğini güçlendirmek, iklim değişikliği, e-ticaret ve fintech gibi gelişmekte olan sektörlerde KOBİ’lerin teşvik edilmesi ele alınmıştır. Ayrıca yapay zeka ve Nesnelerin İnterneti (IoT) gibi konular gündeme gelmiştir. Tek taraflı ekonomik yaptırımlara karşı çıkıldığı bunun uluslararası hukukun ihlali olarak görüldüğü belirtilmiş, yeni üye alımlarının desteklendiği vurgulanmıştır.[15] Ayrıca, Antalya, 2025 yılı D-8 turizm şehri seçilmiş, Endonezya bir sonraki dönemin yeni başkanı olarak seçilerek D-8 Teşkilatı On İkinci Zirve’sine ev sahipliği yapması kararlaştırılmıştır.[16]