Ermenistan ile Azerbaycan arasındaki Laçın Yolunun rejimi üzerindeki anlaşmazlık devam etmektedir. Hatırlanacağı üzere iki ülke arasında yaşanan 2020 Karabağ Savaşı sonrasında imzalanan mutabakat metninin 6. Maddesinde şu belirtilmektedir:
“[…] Laçın koridoru (5km çapında) Dağlık Karabağ’ın Ermenistan’la bağını garanti edecek ve aynı zamanda Şuşa’yı etkilemeyecek şekilde, Rusya Federasyonu barış gücünün kontrolünde kalacaktır […] Azerbaycan Cumhuriyeti vatandaşların, araçların ve malların Laçın koridoru boyunca her iki yönde hareket güvenliğini garanti eder”.
Geçtiğimiz aylarda Azerbaycan’ın yasadışı ticaret ve silah kaçaklığı nedeniyle Laçın Yolunun Ermenistan sınırına gümrük denetim noktası kurması Ermenistan tarafından bahsi geçen maddenin ihlali olarak yorumlanmıştır. İki ülke arasında ortaya çıkan bu gerilim büyüyerek devam etmiştir. Bu bağlamda Ermenistan Azerbaycan’ı Hankendi’ye ilaç ve gıda erişimini engellemek ve “bir insanlık dramına yol açmakla” suçlamıştır. Azerbaycan ise Ermenistan’ın söz konusu iddialarının asılsız olduğunu beyan etmiştir. Bu gelişmeler üzerine Ermenistan hükümeti konuyu acil toplantı çağrısı ile Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin (BMGK) önüne taşımıştır.
BMGK toplantısında söz alan Ermenistan Dışişleri Bakanı Ararat Mirzoyan, Azerbaycan’ın söz konusu durumu bir “savaş yöntemi” olarak kullandığını iddia etmiştir. Mirzoyan BMGK’ya, “uluslararası hukuk tarafından yasaklanan sivillerin aç bırakılmasını bir savaş yöntemi olarak kullanmasını kınamasını bekliyoruz” çağrısında bulunmuştur.
Toplantıya başkanlık eden Amerika Birleşik Devletleri temsilcisi söz konusu koşullar altında gıda, ilaç vb. maddelerin serbest geçişlerinin engellenmemesi gerektiğini ve ticari ve insani geçişlerin tamamına izin verilmesi gerektiğini ifade etmiştir.[1] Toplantıya katılan Avrupa Birliği temsilcisi ise daha önce AB Başkanı Joseph Borell ve Azerbaycanlı yetkililer tarafından dile getirilen "insani yardımların Ağdam-Hankendi yolu üzerinden iletilmesi" teklifinin tersi şekilde söz konusu yolun hiçbir şekilde Laçın Yoluna alternatif olamayacağını ve dolayısıyla Laçın Yolunun açılmasının gerekliliğini savunmuştur.[2] Geçtiğimiz aylarda Laçın Yolu üzerinden yaptığı sevkiyat sırasında araçlarıyla kaçak eşya taşındığı tespit edilen Kızılhaç örgütünün temsilcisi insani yardım konusunda Laçın ya da başka uygun bir rota üzerinden sivillere yardım götürülmesinin gerekliliğine dikkat çekmiştir.[3] Öte yandan Azerbaycan, Ermenistan ve Rusya arasında yapılan 9 Kasım 2020 anlaşmasına göre bölgede barış gücü bulunduran Rusya, Ağdam ve Laçın Yollarının paralel olarak açılması tekliflerinde bulundukları bilgisini vermiştir.
Söz konusu toplantıda Azerbaycan temsilcisi ise Ermenistan tarafından öne sürülen iddiaların asılsız bilgilere dayanan politik bir propaganda olduğunu belirtmiştir. Nitekim Ermenistan’ın geçtiğimiz aylarda benzer amaçlarla Azerbaycan’ın sınırda kurduğu denetim noktasının kaldırılmasıyla ilgili Uluslararası Ceza Divanı nezdinde açtığı davanın da haklı bulunmadığını söylemiştir. Azerbaycan’ın egemenlik ve toprak bütünlüğü ilkeleri çerçevesinde hareket ettiğini hatırlatmıştır.[4] Azerbaycan; Karabağ’da kıtlık yaşandığı iddiasına cevaben oradaki restoran ve kafelerde son günlerde çekilerek kullanıcılar tarafından sosyal medyaya yüklenmiş fotoğrafları göstererek durumun yansıtıldığı gibi olmadığını ifade etmiştir.[5] Sonuç olarak BMGK’dan Ermenistan’ın iddialarıyla ilgili herhangi bir karar çıkmamıştır.
BMGK nezdindeki bu girişim Ermenistan’ın ilk girişimi değildir. Geçtiğimiz yılın Aralık ayında da Ermenistan BMGK’ya başvuru yaparak Azerbaycan’ın üçlü mutabakatı ihlal ettiğini ve Laçın Koridorunun Azerbaycan tarafından bloke edildiğini iddia etmiştir.[6] Söz konusu başvuru yapıldığı dönem Azerbaycanlı aktivistler Laçın Yolu üzerinde Ermeni ayrılıkçı yönetiminin Azerbaycan doğal kaynaklarını tahrip etmesini protesto etmek amacıyla gösteriler düzenledikleri dönemdir. Ancak BMGK’dan bağlayıcı nitelikte bir karar çıkmamıştır.
Ermeni basınındaki bazı çevreler BMGK’dan Ermenistan lehine bir karar çıkmamasını Ermenistan hükümetinin başarısızlığı olarak yorumlamışlardır. BM’deki toplantıda önceden iyi hazırlık yapılmış bir metin sunamadıklarını, toplantıda Ermenistan’ın iddialarının temelsiz göründüğünü, bu nedenle tam bir başarısızlık olduğunu dile getiren çevreler olmuştur.[7] Kimi çevreler ise geleceğin Ermenistan lehine olacağına, çünkü ilk defa Azerbaycan’ın BM karşısında kendisini savunmak durumunda kaldığını söylemektedir.[8] Her iki yorumdan da Ermeni tarafının Laçın üzerindeki anlaşmazlığı çözümsüzlüğe sürüklemek niyetinde oldukları anlaşılmaktadır. Böylelikle Karabağ’daki Ermenilerin ayrılıkçı isteklerinin desteklenebileceği bir uluslararası ortam yaratma hayallerinin devam ettiği görülmektedir.
Azerbaycan ise Kızılhaç örgütünün BMGK toplantısında bulunduğu çağrıya kulak tıkamamış ve Ağdam üzerinden yardım konvoylarını harekete geçirmiştir. Uluslararası bir insani yardım kuruluşu olan Kızılay aracılığıyla Ağdam Yolu üzerinden Hankendi’nde bulunan Ermeni yerleşimcilere hububat yardımı göndermek istemiş[9], ancak konvoyun geçişi Ermeni ayrılıkçıların isteği ile Rus Barış gücü tarafından engellenmiştir. Söz konusu durum iddia edilen insani durumun siyasi amaçlarla bilinçli bir şekilde istismar edildiğine işaret etmektedir.
*Görsel: “Azerbaycan BM Daimi Temsilcisi Yaşar Aliyev ise Erivan’ın iddialarını reddetti. Dağlık Karabağ’da yaşayan Ermenilerin sosyal medyada paylaştığı fotoğrafları kanıt gösteren Aliyev, insanların açlıktan öldüğü söyleminin gerçeği yansıtmadığını, yapılan paylaşımlarda insanların kafelerde kek ve kurabiye yediklerini ve gayet iyi şartlarda yaşadıklarını söyledi.” – Kaynak: Hürriyet
[1] “Lachin Corridor Must Be Reopened for Humanitarian Aid, Security Council Hears, as Speakers Urge Armenia, Azerbaijan to Normalize Relations,” United Nations, August 16, 2023, https://press.un.org/en/2023/sc15384.doc.htm.
[2] “Lachin Corridor Must Be Reopened for Humanitarian Aid…”, United Nations.
[3] “Lachin Corridor Must Be Reopened for Humanitarian Aid…”, United Nations.
[4] “Lachin Corridor Must Be Reopened for Humanitarian Aid…”, United Nations.
[5] “BMGK’da İlginç Laçın Polemiği”, Hürriyet, Ağustos 18, 2023, https://www.hurriyet.com.tr/dunya/bmgkda-ilginc-lacin-polemigi-42316666
[6] “Despite ‘Glimmer of Hope’ in Armenia, Azerbaijan Conflict, Escalating Tensions Threaten to Derail Fragile Progress, Senior Official Tells Security Council”, United Nations, August 20, 2023, https://press.un.org/en/2022/sc15154.doc.htm.
[7] Harut Sasunyan, “Armenia’s incompetent actions at the UN did more damage than good”, Armenian Weekly, August 23, 2023, https://armenianweekly.com/2023/08/23/armenias-incompetent-actions-at-the-un-did-more-damage-than-good/.
[8] “‘The future belongs to Armenia more than Azerbaijan’ – Armenian analyst”, JAM News, August 21, 2023, https://jam-news.net/richard-kirakosyan-on-the-armenia-azerbaijan-issue/
[9] “Azerbaycan Kızılayı’nın Karabağ’daki Ermeni asıllı insanlara gönderdiği insani yardım konvoyu Ağdam-Hankendi yolu üzerinde bulunuyor”, az24saat.org, erişim tarihi: 6 Eylül 2023, https://tur.az24saat.org/2023/08/31/azerbaycan-kizilayinin-karabagdaki-ermeni-asilli-insanlara-gonderdigi-insani-yardim-konvoyu-agdam-hankendi-yolu-uzerinde-bulunuyor-2/
© 2009-2024 Avrasya İncelemeleri Merkezi (AVİM) Tüm Hakları Saklıdır
Henüz Yorum Yapılmamış.
-
1 TEMMUZ TARİHLİ FRANSIZ YASA TASARISI VE OLASI SONUÇLARI
Mehmet Oğuzhan TULUN 14.07.2016 -
PAPA FRANSUVA VE PATRİK KİRİL’İN ORTAK BİLDİRİSİ İLE İLGİLİ BİR DEĞERLENDİRME
Mehmet Oğuzhan TULUN 22.02.2016 -
TAYVAN’DAKİ SİYASİ DÖNÜŞÜM: TSAİ ING-WEN ÇİN CUMHURİYETİ DEVLET BAŞKANI SEÇİLDİ
Mehmet Oğuzhan TULUN 21.01.2016 -
STARBUCKS TÜRK KARŞITI CAHİL PROPAGANDAYA BOYUN EĞDİ
Mehmet Oğuzhan TULUN 19.02.2015 -
VATİKAN’IN TARİH SÖYLEMİNDE OLUMLU DEĞİŞİM
Mehmet Oğuzhan TULUN 04.02.2016
-
ASALA ERMENİ SİYASETİNDE SÖZ SAHİBİ OLMAYA ÇALIŞIYOR
Hazel ÇAĞAN ELBİR 28.01.2016 -
AVRUPA İÇİN TEHLİKE ÇANLARI ALMANYA ÖNCÜLÜĞÜNDE ÇALMAYA BAŞLADI
Hazel ÇAĞAN ELBİR 05.09.2019 -
ANTALYA DİPLOMASİ FORUMUNUN BAŞDÖNDÜREN TRAFİĞİNDE ÖNEMLİ KAVŞAKLARDAN BİRİ GÜNEY KAFKASYA
Tutku DİLAVER 17.03.2022 -
SON UMUT
Cemre Dilay BOZTEPE 18.02.2015 -
YENİ PAPA SEÇİLMİŞTİR
Alev KILIÇ 14.03.2013
-
THE TRUTH WILL OUT -
Türk-Ermeni İlişkileri Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2023 -
Türk-Ermeni İlişkileri Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2022 -
RADİKAL ERMENİ UNSURLARCA GERÇEKLEŞTİRİLEN MEZALİMLER VE VANDALİZM -
PATRIOTISM PERVERTED -
MEN ARE LIKE THAT -
BAKÜ-TİFLİS-CEYHAN BORU HATTININ YAŞANAN TARİHİ -
INTERNATIONAL SCHOLARS ON THE EVENTS OF 1915 -
FAKE PHOTOS AND THE ARMENIAN PROPAGANDA -
ERMENİ PROPAGANDASI VE SAHTE RESİMLER -
Türk-Ermeni İlişkileri Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2021 -
A Letter From Japan - Strategically Mum: The Silence of the Armenians -
Japonya'dan Bir Mektup - Stratejik Suskunluk: Ermenilerin Sessizliği -
Türk-Ermeni Uyuşmazlığı Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2020 -
Anastas Mikoyan: Confessions of an Armenian Bolshevik -
Sovyet Sonrası Ukrayna’da Devlet, Toplum ve Siyaset - Değişen Dinamikler, Dönüşen Kimlikler -
Türk-Ermeni Uyuşmazlığı Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2019 -
Türk-Ermeni Uyuşmazlığı Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2018 -
Ermeni Sorunuyla İlgili İngiliz Belgeleri (1912-1923) - British Documents on Armenian Question (1912-1923) -
Turkish-Russian Academics: A Historical Study on the Caucasus -
Gürcistan'daki Müslüman Topluluklar: Azınlık Hakları, Kimlik, Siyaset -
Armenian Diaspora: Diaspora, State and the Imagination of the Republic of Armenia -
Ermeni Sorunu Temel Bilgi ve Belgeler (2. Baskı)
-
EU-TÜRKİYE COOPERATION IN CENTRAL ASIA AND SOUTH CAUCASUS: TOWARDS SUSTAINABLE ENGAGEMENT IN ENERGY AND CONNECTIVITY -
AVİM 2023 YILLIK RAPOR | ANNUAL REPORT -
ÇAĞDAŞ BATI AVRUPA AKADEMİ DÜNYASINDA IRKÇILIĞIN VE YABANCI DÜŞMANLIĞININ ARAŞTIRILMASININ ZORLUĞU: FRANSA ÖRNEĞİ
-
"BİR ERMENİ OKULUNUN PANORAMASI: SANASARYAN KOLEJİ" BAŞLIKLI KONFERANS