
13-15 Mart 2024 tarihlerinde Kazakistan'ın Almatı şehrinde gerçekleştirilen B5+1 Forumu'nda, Orta Asya'nın beş ülkesinden ve Amerika Birleşik Devletleri’nden iş insanları, yatırımcılar, hükümet ve kamudan temsilciler ile alanında uzman kişiler bir araya gelmiştir. Etkinlik ABD Ticaret Odası'na bağlı Uluslararası Özel Girişim Merkezi’nin “Orta Asya'da İş Ortamının İyileştirilmesi Programı” kapsamında gerçekleşmiştir. ABD heyetine, Orta Asya İşlerinden Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı John Mark Pommersheim ile Ulusal Güvenlik Konseyi Başkanının Özel Asistanı, Rusya ve Orta Asya'dan Sorumlu Kıdemli Direktör Nicholas Berliner başkanlık yapmıştır.[1]
B5+1 Forumu, 2015 yılında Orta Asya ülkelerinin ABD ile dışişleri bakanları düzeyinde, istişare mekanizması olarak başlattıkları “C5+1" formatının özel sektör karşılığıdır. Geçen sene ilk kez başkanlık düzeyinde gerçekleştirilen C5+1 Zirvesinin New York Deklarasyonu’nda, Orta Asya'da ABD özel sektörü için yatırım ve ticaretin önünü açmak için daha iyi bir iş çevresi oluşturma taahhüdü vurgulanmıştı.[2]
B5+1 Forumu için yapılan hazırlık istişarelerinde uluslararası yatırımcılar için en çekici olabilecek ve bölgesel pazarların gelişimi için kritik öneme sahip beş öncelikli sektör belirlenmiştir: ulaştırma ve lojistik, e-ticaret, turizm, yeşil ve yenilenebilir enerji, tarım ticareti (agribusiness).[3] Forumda ulaştırma ve lojistik için coğrafi olmayan engellerin kaldırılması, e-CMR'nin kullanılması, turizmde bölgesel işbirliğinin artırılması, e-ticaretin geliştirilmesi için devletlerarası anlaşmalar imzalanması, yeşil enerjiye geçiş için adımlar atılması ve tarım ticaretinde bölgesel işbirliği ile standartların belirlenmesine yönelik hedefler ortaya konulmuştur.
Bölgesel işbirliği ve bağlantının sağlanmasının gerekliliğinin vurgulandığı forumda, yatırım ortamının iyileştirilmesine yönelik uzmanlardan ve iş dünyasından perspektifler sunulmuştur. Politika yapıcılar, bölge ülkelerinin ekonomik hedeflerine ulaşma yolunda, özel sektörle işbirliğine ilişkin vizyonlarını ortaya koymuşlar, uzmanlar ve iş dünyasından temsilcilerden geri bildirimlerini almışlardır.
Forumun ikinci günü Dr. Frederick Starr'ın “Orta Asya ve Dünya” başlıklı açılış konuşmasıyla başlamıştır. Starr, ABD'de Orta Asya çalışmalarıyla tanınan önde gelen bir akademisyendir, Central Asia-Caucasus Institute ve Silk Road Studies Program'ın kurucularındandır. Starr, toplantıda “Genişletilmiş Orta Asya” kavramına ilişkin görüşlerini tekrarlamıştır.[4] Starr bu görüşünü 2022 yılında “Genişletilmiş Orta Asya’yı Yeniden Düşünmek” adlı raporunda da ifade etmişti.[5] Ona göre, Orta Asya'nın giderek daha fazla parçası haline gelen Azerbaycan ile tarihi bağları sebebiyle Orta Asya'nın bir parçası olarak kabul edilmesi gereken Afganistan da Orta Asya’ya dahil edilmelidir ve böylece Orta Asya’nın bölge olarak sınırlarının genişletilmesi gerekmektedir. Afganistan üzerinden güneye doğru, Rusya ve Çin'e alternatif ticaret yollarının oluşturulması gerektiğini savunan Starr'ın bu görüşleri, ABD'nin Taliban rejimi ile doğrudan kuramadığı ilişkileri Orta Asya üzerinden ilerletme isteğine işaret etmektedir.
Forumda, G7'nin desteklediği "Küresel Altyapı ve Yatırım Ortaklığı" ile bölgesel ticaret ve lojistik alanında hükümetler arası iş konseyi oluşturma planları da gündeme gelmiştir. Finans sektörü, kadın girişimciliği ve diğer konularda B5+1 alt grupları oluşturulması konusunda anlaşmaya varılmış ve forumun her yıl farklı bir ülkede dönüşümlü olarak düzenlenmesi kararlaştırılmıştır.
[1] “B5 +1 Forum”, U.S. Department of State, March 15, 2024, https://www.state.gov/b51-forum/
[2] “C5+1 Leaders’ Joint Statement”, The White House, September 21, 2023, https://www.whitehouse.gov/briefing-room/statements-releases/2023/09/21/c51-leaders-joint-statement/
[3] “When B5+1 is More Than 6: Connecting Business for Regional and Global Prosperity”, CIPE, March 0, 2024, https://www.cipe.org/newsroom/when-b51-is-more-than-6-connecting-business-for-regional-and-global-prosperity/
[4] Dr. Frederick Starr on Future of Central Asia and Regional Cooperation, “The Astana Times Youtube Channel”, March 18, 2024, https://www.youtube.com/watch?v=yNTjlVeZTRc
[5] “Rethinking Greater Central Asia: American and Western Stakes in the Region and How to Advance Them”, Silk Road Studies, June 15, 2022, https://silkroadstudies.org/publications/silkroad-papers-and-monographs/item/13454-rethinking-greater-central-asia-american-and-western-stakes-in-the-region-and-how-to-advance-them.html
© 2009-2025 Avrasya İncelemeleri Merkezi (AVİM) Tüm Hakları Saklıdır
Henüz Yorum Yapılmamış.
-
TÜRK DEVLETLERİ TEŞKİLATI SEMERKANT ZİRVESİ
Gülperi GÜNGÖR 21.11.2022 -
UYGURLARIN ZORLA ÇALIŞTIRILDIĞI FABRİKALAR 83 TANINMIŞ MARKA İÇİN ÜRETİM YAPIYOR
Gülperi GÜNGÖR 06.03.2020 -
ŞANGAY İŞBİRLİĞİ ÖRGÜTÜ’NÜN SEMERKANT ZİRVESİ ÖNCESİNDE DİKKAT ÇEKEN KONULAR
Gülperi GÜNGÖR 15.09.2022 -
AVRUPA BİRLİĞİ’NİN UTANÇ KAMPLARININ VARLIĞI YANGIN FELAKETİNE RAĞMEN DEVAM EDİYOR
Gülperi GÜNGÖR 24.09.2020 -
RUSYA’YA KARŞI UYGULANAN YAPTIRIMLARIN ÇİN’E ETKİSİ
Gülperi GÜNGÖR 30.05.2022
-
BULGARİSTAN’IN TAZMİNAT TALEBİ
Ömer Engin LÜTEM 06.01.2010 -
D.L.PHİLLİPS’İN TÜRKİYE-ERMENİSTAN PROTOKOLLERİ DİPLOMATİK TARİHİ 3
Ömer Engin LÜTEM 28.03.2012 -
ABD BAŞKANI DONALD TRUMP’IN AÇIKLAMASI
Aslan Yavuz ŞİR 25.04.2017 -
II. KAREKİN’İN İSVİÇRE’DEKİ BANKA HESABI
Mehmet Oğuzhan TULUN 12.02.2015 -
PAŞİNYAN'IN YENİ ANAYASA ARAYIŞI
Turgut Kerem TUNCEL 08.02.2024
-
THE ARMENIAN QUESTION - BASIC KNOWLEDGE AND DOCUMENTATION -
THE TRUTH WILL OUT -
RADİKAL ERMENİ UNSURLARCA GERÇEKLEŞTİRİLEN MEZALİMLER VE VANDALİZM -
PATRIOTISM PERVERTED -
MEN ARE LIKE THAT -
BAKÜ-TİFLİS-CEYHAN BORU HATTININ YAŞANAN TARİHİ -
INTERNATIONAL SCHOLARS ON THE EVENTS OF 1915 -
FAKE PHOTOS AND THE ARMENIAN PROPAGANDA -
ERMENİ PROPAGANDASI VE SAHTE RESİMLER -
A Letter From Japan - Strategically Mum: The Silence of the Armenians -
Japonya'dan Bir Mektup - Stratejik Suskunluk: Ermenilerin Sessizliği -
Anastas Mikoyan: Confessions of an Armenian Bolshevik -
Sovyet Sonrası Ukrayna’da Devlet, Toplum ve Siyaset - Değişen Dinamikler, Dönüşen Kimlikler -
Ermeni Sorunuyla İlgili İngiliz Belgeleri (1912-1923) - British Documents on Armenian Question (1912-1923) -
Turkish-Russian Academics: A Historical Study on the Caucasus -
Gürcistan'daki Müslüman Topluluklar: Azınlık Hakları, Kimlik, Siyaset -
Armenian Diaspora: Diaspora, State and the Imagination of the Republic of Armenia -
ERMENİ SORUNU - TEMEL BİLGİ VE BELGELER (2. BASKI)
-
“BOLŞEVİK İHTİLALİ SONRASI KAFKASYA’DA TÜRKLER VE ERMENİLER” BAŞLIKLI KONFERANS