AVİM BAŞKANI ALEV KILIÇ TARAFINDAN YAPILAN AÇILIŞ KONUŞMASININ ÖZETİ

AVİM Başkanı Alev Kılıç, sempozyumun başında yapmış olduğu açılış konuşmasında, sempozyumun yapıldığı tarih ve olaylara yaklaşımı bakımından önem teşkil ettiğine vurgu yapmıştır. Sempozyum, Ermenilerin ve destekçilerinin 1915 olaylarıyla ilgili olarak öne sürdüğü soykırım iddialarının zirve yaptığı 24 Nisan 2015’ten sonra gerçekleşmiştir. Ancak Kılıç’a göre bu yıl zirve yapan iddialar görünüşe bakılacak olursa amaçladıkları hedefe ulaşamamıştır. Kılıç, sempozyumun soykırım iddialarının neden reddedildiğini ve “inkârın” aslında tarihi gerçekleri konuşmaktan kaçınmak olduğunu anlatmayı amaçladığını ifade etmiştir.

Kılıç, AVİM’in kendisni hiçbir zaman “inkarcı” olarak görmediğini, bağımsız bir düşünce kuruluşu ilkeleriyle hareket ettiğini belirtmiştir. AVİM’in, Ermeni iddialarıyla ilgili olarak soykırım teriminin kullanılmasına, ölüm rakamlarıyla oynanmasına ve Türklerin bu olaylar sırasında çektikleri acıların görmezden gelinmesine itiraz ettiğini belirtmiştir. Kılıç, bir kurum olarak AVİM’in bu itirazları herkesle, her zaman ve her yerde tartışmaya hazır olduğuna vurgu yapmıştır.

Kılıç son olarak, sempozyumun tarihi ve hukuki olguları tartışmak ve siyasi anlamda tartışmalı bir konuda uzlaşmaya varılmasının yollarını aramak için düzenlenmiş olduğunu ifade etmiştir.

AVİM ONURSAL BAŞKANI ÖMER ENGİN LÜTEM TARAFINDAN YAPILAN KAPANIŞ DEĞERLENDİRMESİ ÖZETİ

AVİM Onursal Başkanı Ömer Engin Lütem, sempozyumun sonucunda yaptığı değerlendirmede Türk-Ermeni ilişkilerinin kökünden etkileyen 1915 olaylarının hukuki ve siyasi boyutlarına değinmiştir.

Lütem, 1915 olaylarıyla ilgili soykırım iddialarının 1948 Sözleşmesi çerçevesinde hukuken temelsiz olduğunu belirtmiştir. Son zamanlarda ileri sürülmeye başlanan insanlığa karşı suç iddialarının ise kötü kullanılmaya açık olduğunu belirten Lütem, insanlığa karşı suç iddialarından Ermenilere karşı yöneltilebileceğine dikkat çekmiştir. 1915 olaylarına isimleri karışanların çoktan vefat etmiş olduğunu belirten Lütem, dolayısıyla soykırım suçlamalarının artık herhangi bir kişiye yöneltilemeyeceğini ifade etmiştir. Lütem, buna karşılık Türklere karşı yöneltilen “miras kalan suçluluk” fikrinin ilkel bir anlayış olduğunu ve günümüz Türkiye Cumhuriyeti’nin 1915 olaylarından sorumlu tutulabileceği fikrinin ise geçersiz olduğunun altına çizmiştir. Lütem’e göre 1915 olaylarıyla ilgili olarak daha kapsamlı hukuki araştırmalar yapılması ve toplantılar düzenlenmesi gerekmektedir.

Lütem, aynı zamanda Ermeni diasporası tarafından dile getirilen ve Ermenistan tarafından gayri resmi olarak desteklenen taleplere de değinmiştir.

Lütem, Türkiye’ye karşı yöneltilen talepleri; soykırım iddialarının tanınması, sevk ve iskana tabi tutulan Ermenilerin torunlarına tazminat ödenmesi, geriye kalan Ermeni mallarının iade edilmesi, Türkiye’nin Ermenistan’a toprak vermesi ve Türkiye-Ermenistan sınırının açılması olarak sıralamıştır. Lütem, soykırım iddialarının tanınmasının ve tazminat taleplerinin yerine getirilmesinin mümkün olmadığını belirtmiştir. Kalan malların geri iadesi konusunda ise Türkiye’nin çeşitli çalışmalar yaptığını belirten Lütem, örnek olarak tarihi ve artistik değeri olan Ermeni kiliselerinin restore edilmesinin son derece önemli olduğunu belirtmiştir. Lütem, Türkiye’ye karşı öne sürülen toprak taleplerinin uluslararası anlamda hiçbir şekilde kabul görmediğini ifade etmiştir. Lütem, Türkiye-Ermenistan sınırının açılmasının, Ermenistan’ın Azerbaycan’a ait olan Dağlık Karabağ ve çevresindeki bölgelere yönelik gerçekleştirmekte olduğu işgali sona erdirmesine bağlı olduğunu belirtmiştir. Son olarak Lütem, iki ülke ve iki halk arasında uzlaşma sağlanması için Ermenistan’ın saldırgan tutumundan ve taleplerinden vazgeçmesinin gerekli olduğuna işaret etmiştir.