Türkiye Ermenileri Patriği seçim süreci ve bununla ilgili tartışmalar, 2008 yılında Patrik II. Mesrob Mutafyan’ın hastalanarak görevini yapamaz hale gelmesiyle başlamış ve günümüzde de hâlâ çözüme ulaşamamıştır. AVİM’de bu konuda çıkan en son yazıda, patrik seçim sürecinde seçimlerin yapılmasına yaklaşılmış olduğunu belirtmiştik.[1] Ancak söz konusu yazıdan bu yana seçim sürecinde yine tartışmalı bir gelişme gündeme gelmiştir.
Patrik II. Mesrob’un hastalığı sebebiyle patrik makamının yetkilerini sürdürmekte olan Patrik Genel Vekili Başepiskopos Aram Ateşyan, patrik seçiminin ilerlemesi açısından 24 Mayıs’ta Patrik Genel Vekilliği görevinde istifa ettiğini ve artık sadece Patrikhanenin günlük yürütme işleriyle ilgileneceğini açıklamıştı. Ancak ilerleyen günlerde Ateşyan, Devletten daha resmî belge gelmediğini belirterek, 24 Mayıs’ta açıkladığı istifasını resmen yürürlüğe sokmamıştır. Patrik seçim sürecini yürütmekle görevlendirilmiş olan Almanya’daki Ermeni topluluğunun ruhani lideri (geçtiğimiz günlerde bu görevini devretmiştir) ve Kayyum (Er. Değabah) Başepiskopos Karekin Bekçiyan ise, kendisinin artık Kayyum görevine başlamasıyla beraber Ateşyan’ın Patrik Genel Vekilliği görevine son vermesi gerektiğini savunmuş, bunu yapmaması halinde ise Patrikhane Ruhaniler Genel Meclisi tarafından görevinden alınabileceğini belirtmiştir. Nitekim 28 Haziran’da Kayyum Bekçiyan başkanlığında Patrikhane Ruhaniler Genel Meclisi toplanmış ve oy çokluğuyla Aram Ateşyan’ın Patrik Genel Vekilliği görevini sonlandırma kararı vermiştir. Oylama öncesinde Bekçiyan “Patrik seçiminin sağlıklı yürümesi ve bu süreçte doğabilecek yanlış anlamaların önlenmesi amacıyla”[2] Ateşyan’ın makamından istifa etmesi gerektiğini iddia etmiştir. Ateşyan ise istifa etmeyeceğini, ancak Ruhaniler Genel Meclisi’nin görevden alma konusunda alacağı karara saygı göstereceğini ifade etmiştir.
Ancak bu kararın içinde soru işaretleri yaratacak bir unsur bulunmaktadır. Karar sonrası yapılan açıklamada şu ifade edilmiştir:
“Patriklik Kaymakamı seçimi yapılması sebebiyle yeni Patrik seçilene kadar, Kilisemiz kadim geleneklerine göre Patriklik Makamı’nın yönetim ve temsiliyet açısından tek yetkilisi Patriklik Kaymakamı Başepiskopos Karekin Bekçiyan’dır...”[3]
Kısacası bu kararla sadece Ateşyan’ın Patrik Vekilliği görevi sonlandırılmamış, aynı zamanda Kayyum Bekçiyan’a Patrik Vekilliği yetkileri verilmiştir. Oysa Kayyumluk, Patrik Vekilliği görevini yerine getirmek için değil, patrik seçiminin yürütülmesi için oluşturulan bir makamdır. Dolayısıyla Ruhaniler Genel Meclisi kararıyla Bekçiyan adeta bir güç kapma girişiminde bulunmuş, diğer bir deyişle kendisini seçilmesinin esas amacı dışına taşan yetkilerle donatma girişiminde bulunmuştur.
Bu aşamada şu soruların sorulması gerekmektedir:
Seçime gidilen süreçte Aram Ateşyan’ın Patrik Vekilliğinin devam etmesi şayet “yanlış anlamalara” sebep olacaksa, Ruhaniler Genel Meclisi kararıyla yaratılan güç kapma girişimi yanlış anlamalara sebep olmayacak mıdır?
Gelinen noktada Bekçiyan’ın, makamını kötüye kullanmakla eleştirdiği Ateşyan’dan ne gibi bir farkı kalmıştır?
Olağanüstü yetkilerle donatılmış Bekçiyan’ın bir yandan patrik seçimi sürecini düzenlemekle görevliyken bir yandan da patrik seçiminde aday olması (zira Bekçiyan’ın ismi hep aday olarak geçmektedir ve kendisinden bu konuda bir yorumlama gelmemiştir) adil bir durum olarak kabul edilebilir mi?
Bu zamana kadar her fırsatta Ateşyan’ı eleştiren ve Bekçiyan’ın yücelten Agos gazetesinin bu duruma sessiz kalması, hatta onaylaması nasıl izah edilebilecektir?
Son olarak, bu kuşku uyandıran koşullarda yapılan bir patrik seçimine gerekli resmi onay verilecek midir?
AVİM gelişmeleri bu eleştirel bakışla izlemeye devam edecektir.
*Fotoğraf: Agos
[1] Mehmet Oğuzhan Tulun, “Türkiye Ermenileri Patriği Seçim Süreci Hareketlendi,” Avrasya İncelemeleri Merkezi (AVİM), Analiz No.2017 / 12, Mayıs 26, 2017, erişim tarihi: Temmuz 7, 2017, http://avim.org.tr/tr/Analiz/TURKIYE-ERMENILERI-PATRIGI-SECIM-SURECI-HAREKETLENDI
[2] Miran Manukyan, “Ateşyan’ın görevine son verildi,” Agos, Sayı 1100, Haziran 30, 2017, s. 7.
[3] Manukyan, “Ateşyan’ın görevine son verildi”.
© 2009-2024 Avrasya İncelemeleri Merkezi (AVİM) Tüm Hakları Saklıdır
Henüz Yorum Yapılmamış.
-
WATS VE YAVUZ HIRSIZIN EV SAHİBİNİ BASTIRMASI
AVİM 20.09.2017 -
PATRİK SEÇİMİNDEKİ KUŞKULAR
AVİM 07.07.2017 -
AVİM’DEN FARKLI BİR YAKLAŞIM İÇİN ÇAĞRI
AVİM 11.10.2016 -
ERMENİSTAN NEDEN BİR NATO FORUM’UNDA YER ALIYOR?
AVİM 23.11.2016 -
SIRBİSTAN DIŞİŞLERİ BAKANI IVİCA DADİC’İN SREBRENİTSA SOYKIRIMI ANMASI HAKKINDA YAPTIĞI AÇIKLAMAYA DAİR BİR YORUM
AVİM 15.07.2016
-
KAZAKİSTAN CUMHURİYETİ: TÜRK DEVLETLERİ TEŞKİLATI'NIN ÖNCÜ ÜLKESİ
Teoman Ertuğrul TULUN 07.01.2022 -
1915 VAN İSYANI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME – ÖNCESİ VE SONRASI, GÖRÜŞLER VE ÇARPITMALAR
Ahmet Can ÖKTEM 14.09.2021 -
FRANSA-TÜRKİYE: SÜREKLİ BUNALIM (II)
Ömer Engin LÜTEM 20.12.2011 -
BİR AMERİKAN ÜNİVERSİTESİ TARAFINDAN YAPILAN TARTIŞMALI VE UTANÇ VERİCİ AKADEMİK ATAMA
AVİM 18.04.2023 -
AVRASYA İNCELEMELERİ MERKEZİ G20 KONULU TOPLANTI DÜZENLEDİ
AVİM 15.11.2013
-
Türk-Ermeni İlişkileri Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2023 -
Türk-Ermeni İlişkileri Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2022 -
RADİKAL ERMENİ UNSURLARCA GERÇEKLEŞTİRİLEN MEZALİMLER VE VANDALİZM -
PATRIOTISM PERVERTED -
MEN ARE LIKE THAT -
BAKÜ-TİFLİS-CEYHAN BORU HATTININ YAŞANAN TARİHİ -
INTERNATIONAL SCHOLARS ON THE EVENTS OF 1915 -
FAKE PHOTOS AND THE ARMENIAN PROPAGANDA -
ERMENİ PROPAGANDASI VE SAHTE RESİMLER -
Türk-Ermeni İlişkileri Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2021 -
A Letter From Japan - Strategically Mum: The Silence of the Armenians -
Japonya'dan Bir Mektup - Stratejik Suskunluk: Ermenilerin Sessizliği -
Türk-Ermeni Uyuşmazlığı Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2020 -
Anastas Mikoyan: Confessions of an Armenian Bolshevik -
Sovyet Sonrası Ukrayna’da Devlet, Toplum ve Siyaset - Değişen Dinamikler, Dönüşen Kimlikler -
Türk-Ermeni Uyuşmazlığı Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2019 -
Türk-Ermeni Uyuşmazlığı Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2018 -
Ermeni Sorunuyla İlgili İngiliz Belgeleri (1912-1923) - British Documents on Armenian Question (1912-1923) -
Turkish-Russian Academics: A Historical Study on the Caucasus -
Gürcistan'daki Müslüman Topluluklar: Azınlık Hakları, Kimlik, Siyaset -
Armenian Diaspora: Diaspora, State and the Imagination of the Republic of Armenia -
Ermeni Sorunu Temel Bilgi ve Belgeler (2. Baskı)
-
EMEKLİ BÜYÜKELÇİ BİLAL ŞİMŞİR'İN ANISINA KONFERANS: "21. YÜZYILDA TÜRK DİPLOMASİSİ VE DIŞ POLİTİKA: ÇOK KUTUPLU DÜNYADA YENİ PERSPEKTİFLER"