Avrupa Birliği Parlamentosu (AP), 9 Aralık 2022 tarihinden beri yolsuzluk haberleri ile çalkalanıyor. Belçika Federal Savcılığı tarafından sürdürülen soruşturma kapsamında, Avrupa Parlamentosu’nda Katar ile bağlantılı yolsuzluk, kara para aklama suç örgütüne katılma ve parlamento kararlarına müdahale edilmesi gündeme gelmişti. İddialara göre, skandala karışan isimlerden ve partisi tarafından hakkında uzaklaştırılma kararı alınan[1] halen gözaltında tutuklu bulunan eski Avrupa Parlamentosu Başkan Yardımcısı, Yunan siyasetçi Eva Kaili, başta tüm iddiaları yalanlarken, 20 Aralık 2022’de babasına paraları almasını istediğini söyleyerek “kısmen” itirafta bulunmuştur[2].

Bazı parlamenterler bu durumun buzdağının sadece görünen kısmı olduğunu, bazıları ise sadece “birkaç kişi ile sınırlı” olduğuna inandıklarını[3] söylemiştir. Ancak Belçika polisi bu skandalın çok daha derin olduğuna dair şüpheler bulunduğunu belirtmiştir. Buna rağmen AP Başkanı Roberta Metsola, soğuk kanlı bir şekilde bu skandala başka bir boyut getirmiştir. Metsola, “demokrasi düşmanı, otokriter ülkelerden biri olan Katar, bizim demokrasimizi yıkmak için böyle bir iftirada bulunmuştur” demiştir. Anlaşılan Metsola’ya göre başkalarını sorumlu tutmak vicdan rahatlatmak için yeterlidir.[4]  Bu anlayışla, kusurun rüşveti alan kişide değil, rüşveti verende olduğu havası oluşturulmaya çalışılmıştır. Görülen odur ki, AP Başkanı Metsola, Katar’ı suçlarken Katar ile AB arasındaki güvenlik ve enerji konularındaki görüşmeleri unutmuştur. AB Konseyi Başkanı Michel ise soruşturma açılmasının Avrupa Birliği’nin güvenilirliğine zarar verdiğini söylemiştir[5]. Ayrıca Michel, bu skandaldan ders çıkarılması gerektiğini ve gelecekte yolsuzluğun önlenmesi için önlem paketleri üzerinde çalışmaları gerektiğini belirtmiştir. Bilindiği gibi, Katar büyük bir sıvılaştırılmış doğal gaz üreticisidir ve Batılı politikacılar Rusya’nın Ukrayna’ya karşı savaşı sürerken alternatif enerji kaynakları bulmaya çalışmakta ve bu dönemde Katar’ı hoş tutmaya gayret etmektedir[6]. Bu sebeple AB Konseyi Başkanı Michel, AP Başkanı Metsola’ya göre Katar konusunda daha temkinli bir tutum izlemektedir.

Hatırlanacağı gibi, Covid-19 aşılarının tedariki sırasında AB Komisyon Başkanı Ursula von der Leyen ile Pfizer CEO’su Albert Burla arasındaki mesajlaşmaların içeriğinin açıklanmaması, AB yönetiminin inandırıcılığına zarar vermişti. Aynı şekilde AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen’in, bu defa Qatargate skandalı ile ilgili kendisine yöneltilen soruları yanıtlamaması da şimşekleri üzerine çekmiştir[7].

Skandal ilk defa ortaya çıktığında Sosyalistler ve Demokratlar İlerici İttifakı (S&D group) iddiaların ciddiyeti göz önünde bulundurulduğunda dehşete düştüklerini ve suçlanan makamların konuyla ilgili açıklama yapana kadar Körfez ülkelerine gerçekleştirilmesi planlanan ziyaretlerin askıya alınmasını talep ettiklerini belirtmişlerdi[8].

Basına yansıyan gelişmelerden takip edildiği üzere, skandala adı karışan Eski AP Başkanı Pier Antonio Panzeri (ve ailesi), Parlamento danışmanı Francesco Giorgi ve Fas’ın Varşova büyükelçisi Abderrahim Atmoun uzun yıllardır çeşitli vesilelerle dostluk ilişkileri içerisindedir[9]. Bugün Panzeri, Kaili ve sevgilisi Giorgi hapistedir. Fas’ın gündeme gelmesi de AB ile Fas arasında – Fransa, İspanya ve İtalya için hassas bir konu olan – balıkçılıkla ilgili ticaret anlaşması konusunda Fas’a yapılan baskılarla alakalıdır[10]. Balıkçılık konusu Rabat yönetimi ve Batı Sahra’da ayrılıkçı Polisario için stratejik bir sorundur. Bu sebeple, Fas da AP’nin Qatargate skandalında hatırı sayılır bir yer tutmaktadır[11]. Polisario Cephesi temsilcisi Mohamed Sidati de skandalın körfez ülkeleri ile değil, Fas’la başladığını iddia etmiştir[12].

S&D’nin İtalyan milletvekili Franco Roberti ise La Stampa’ya verdiği bir röportajda yolsuzluk ağının Katar ve Fas’ın ötesine geçebileceğini düşündüğünü söylemiştir. Yolsuzluğun ne kadar geniş olduğuna dair somut bir kanıt olmasa bile bu ihtimalin üzerinde duranların sayısı oldukça fazladır[13]. Roberti, AB’nin istikrarının tehlikeye girmesi ihtimalinin endişe verici olduğunu belirtmiştir.

Söz konusu skandal konusunda, AP Başkanı’nın tutumu adil görünmemektedir. Dolayısıyla bu skandalın AB tarafından derinlemesine incelenmesi gerektiği açıktır. Böyle bir inceleme bilhassa Türkiye için objektif olmadığı ortada olan AP kararları açısından da önem taşımaktadır. Yapılacak derinlemesine bir araştırma belki de karar alma mekanizmalarındaki bozuklukları ortaya koyabilecektir. Netice itibariyle, bu skandal AP’nin ve dolayısıyla AB’nin başını uzun süre ağrıtacak gibi görünmektedir. Bununla beraber skandalla ilgili olarak AB ve AP bünyesinde yürütülecek araştırma ve çalışmaların bu organların kararlarında objektif olmalarını sağlayacak neticeler vermek gibi olumlu bir sonucu olabilirse, bu her şeyden önce Avrupa Birliği’nin prestiji açısından yararlar sağlayacak bir gelişme olacaktır.

*Fotoğraf: https://www.elcorreo.com/internacional/europa/qatargate-corrupcion-20221214134545-ntrc.html?ref=https%3A%2F%2Fwww.elcorreo.com%2Finternacional%2Feuropa%2Fqatargate-corrupcion-20221214134545-ntrc.html