PDF İndir :
Avrupa Merkez Bankası, yüksek bütçe açığı ve devlet borçlarına ilişkin verileri doğru aktarmadığı gerekçesiyle Yunanistan’ı sert şekilde eleştirdi. Dahası, Avrupa Merkez Bankası Başkanı Jean-Claude Trichet yaptığı bir açıklamada, Yunanistan’ın büyük bütçe açıklarını kapatmak ve mali durumunu düzeltmek doğrultusunda sıkı mali politika izlemek zorunda olduğunu belirtti. 2009 yılının sonunda bütçe açığının Gayri Safi Yurt İçi Hasıla’ya (GSYİH) oranı yüzde 12,7’ye ulaşan ve kamu borcu GSYİH’sının yüzde 113’ünü aşan Yunanistan’ın ekonomisi, Avrupa Komisyonu’nun merceği altına alındı.
Kontrollü olmayan kamu harcamaları ve küresel ekonomik krizin etkisiyle, Yunanistan ekonomisi sıkıntılı bir sürece girdi. Küresel ekonomik kriz yüzünden Yunanistan ekonomisi son iki yıldır daralma süreci yaşıyor. Yunanistan ekonomisinin 2009 yılında bir önceki yıla göre yüzde 2,7 oranında daraldığı, özel tüketimin yüzde 1,4 oranında azaldığı, brüt sabit yatırımların ise yüzde 16,5 oranında küçüldüğü tahmin ediliyor. Buna bağlı olarak da işsizlik oranı 2009’da yüzde 9’a yaklaştı. Değişik raporlarda Yunanistan ekonomisinin 2010 yılında da daralmaya devam edeceği öngörülüyor. Bu durum ise, Avro Sahası ülkeleri içinde kamu borcu seviyesi oldukça yüksel olan Yunanistan’ı daha da zor duruma doğru sürüklüyor. 2010 yılı için hazırlanan bütçe taslağına göre, bu yıl içinde Yunanistan’ın kamu borcunun GSYİH’ya oranının yüzde 120,8 seviyesine yükselmesi bekleniyor. Aynı bütçe taslağında, 2009’da yüzde 12,7 seviyesinde gerçekleşen bütçe açığının GSYİH oranının 2010’da yüzde 9,1 indirilmesi hedefleniyor. Ne var ki Yunanistan ekonomisinin gidişatı hakkında memnun olmayan üç önde gelen kredi derecelendirme kuruluşu, Yunanistan’ın kredi notunu düşürmüş bulunuyor.
Hatırlatmak gerekirse, Avrupa Birliği’nin Maastricht kriterleri gereğince, bütçe açığının GSYİH’ya oranı yüzde 3’ü aşmamalıdır. Yunanistan, 2009 yılında bütçe açığının GSYİH’ya oranını yüzde 3,7’ye indirmeyi taahhüt etmişti. Vergilerin yükseltilmesi ve vergi kaçakçılığına karşı önlemler alma yoluyla ise gelirlerin artırılması hedeflenmişti. Ayrıca, gayrimenkullere yapılan yasal olmayan ilavelere ceza kesilmesi suretiyle 1,1 milyar Avroluk gelirin sağlanmasına çalışılacağı duyurulmuştu. Ancak bu konuda istenen başarının elde edilemeyeceği anlaşılınca Yunanistan 27 Nisan 2009’de Avrupa Komisyonu’nun takibi altına alındı. Komisyon Yunanistan’dan 2010 yılına kadar bütçe açığını GSYİH’nin yüzde 3’ünün altına indirmesini talep etti.
Yunanistan’da 4 Ekim 2009’da yapılan erken meclis seçiminin ardından iktidar olan PASOK, çok sıkı ekonomik politikaların hayat koşullarını daha fazla zorlaştırabileceği ve bu yüzden halkın desteğinin yitirilebileceği endişesiyle, kamu disiplinini daha ılımlı adımlarla sağlamaya çalışıyor. Nitekim Yunanistan Başbakanı Yorgo Papandreu 14 Aralık 2009’da yaptığı bir konuşmada, mevcut bütçe açığını ancak 2013 yılında GSYİH’nin yüzde 3’ü seviyesine indirebileceklerini duyurdu. Brüksel’den gelen baskılar neticesinde ise, Yunanistan hükümeti 5 Ocak 2010’da açıkladığı bir programda, bütçe açığını 2012 yılında GSYİH’nin yüzde 3’ü seviyesine çekmeye çalışacağını belirtti.
Bütçe açığını üç yıl gibi bir süre içinde milli gelirin yüzde 12,7’sinden yüzde 3’üne indirmek, vergi ve istihdam politikalarında çok sert önlemlerin alınmasını gerektiriyor. Diğer taraftan Yunanistan kamu harcamalarını kısabilmek için sosyal güvenlik ve eğitim gibi alanlarda bazı reformlar gerçekleştirmek zorundadır. Avrupa Komisyonu’nun Yaşlanma Çalıma Grubu’nun bir raporuna göre, Yunanistan’da emeklilik maliyetinin GSYİH’ya oranı 2060 yılında yüzde 15,9’a çıkacaktır. Aynı değer Avro Sahası ülkeleri için ise ortalama yüzde 4,8 olarak tahmin edilmiştir. Gittikçe yaşlanan nüfusu yüzünden, Yunanistan sosyal güvenlik sisteminin birkaç yıl içinde çökme tehlikesiyle karşı karşıya kalabileceği belirtiliyor.
Bir önceki hükümetten devralınan bu yöndeki ekonomik olumsuzlukların giderilmesi doğrultusunda gerekli tedbirlerin uygulanması, Papandreu hükümeti açısından politik olarak kolay olmayacak. Söz konusu tedbirlerin uygulanması Papandreu hükümetine duyulan güvenin sarsılmasına sebebiyet vermekle kalmaz, sık sık sokak gösterileriyle gündeme gelen Yunanistan’da daha ciddi bir sosyal kargaşanın yaşanmasına yol açabilir.
Erhan Türbedar, TEPAV Dış Politika Analisti
