2013 yılında ekonomik alanda Ermenistan için ciddi bir sorun ve aynı zamanda önemli bir gelişme beklenmemektedir. Bu ülke dünya ekonomik bunalımından çok etkilenmiş, milli gelirinde %15 çıvarında azalma olmuş olmakla beraber, zaman içinde, ağır da olsa kendisini toparlamıştır. 2012 yılında gayri %7 çıvarında bir gelir (GSMH) artışı olacağı basın haberlerinde yer almaktadır. Bu düzelme eğiliminin 2013’de de sürmesi olasıdır. Ermenistan ekonomisi için sorun yapısal ve siyasaldır. Ermenistan doğal enerji kaynaklarına sahip değildir. Kullandığı enerjinin önemli bir kısmını Türk sınırındaki Metzamor nükleer santralinden sağlamaktadır. Zamanını çoktan doldurmuş ve eski teknolojisi nedeniyle bir kaza halinde sadece Ermenistan’a değil Türkiye’ye de zarar verebilecek olan bu santralin yenilenmesi gerekmekte ancak bunun finansmanının nasıl sağlanacağı kesinlik kazanmamış bulunmaktadır. Diğer yandan Ermenistan bazı maddenler hariç, değerli doğal kaynaklara da sahip bulunmamaktadır. Ayrıca kayda değer ağır sanayi veya bazı alanlarda uzmanlaşmış sanayi de mevcut değildir. Turizm gelirleri sınırlıdır. Bir miktar şarap ve konyak satışı dışında tarım ürünlerinin getirisi de fazla değildir. Bu durumda diasporanın yardım ve yatırımları, özellikle Rusya’da çalışan Ermenilerin ailelerine gönderdikleri paralar ve IMF ve Dünya Bankası gibi uluslararası kuruluşlardan sağlanan krediler Ermenistan ekonomisinde önemli bir rol oynamaktadır. Siyasal alanda Türk sınırının kapalı olması ve Ermenistan’ın savunma harcamaları da ülke ekonomisine olumsuz etki yapmaktadır. Türk sınırının açılması Ermenistan ekonomisine olumlu bir katkıda bulunacağı kesindir. Daha az ölçüde olmakla beraber Azerbaycan sınırının açılması da aynı etkiyi yapacaktır. Ancak Ermenistan Karabağ sorununun çözümüne yanaşmadığından söz konusu sınırların açılması beklenmemektedir. Diğer yandan Türk sınırın kapalı olması Ermenistan’ı bu bölgeden Batıya doğru, Bakü-Tiflis-Ceyhan, Bakü–Tiflis-Erzurum gibi petrol ve doğal gaz taşıma projelerin dışında bırakmıştır. Ermenistan’ın önümüzdeki yıllarda gerçekleştirilecek olan TANAP’a da katılması, Karabağ sorunu çözümlenmediği takdirde, söz konusu değildir. Ermenistan’ın bu projeler dışında kalması, ucuz fiyata petrol ve doğal gaz sağlamak olanağından ve geçiş ücretlerinden mahrum olması sonucunu vermiştir. Karabağ ve etrafındaki diğer Azeri toprakların işgaline son verilmesi için yaklaşık yirmi yıldan beri Minsk Grubu aracılığıyla sürdürülen görüşmelerden bu güne kadar bir sonuç alınmamıştır. Müzakerelerin başka bir aracılık formülü ile devamına ne Ermenistan ne de Minsk Grubunun eş başkanları olan ABD, Rusya ve Fransa razı olmadıklarından yakın bir gelecekte Karabağ sorununda olumlu gelişmeler beklenmemektedir. Azerbaycan bu sorunun barışçı yollarla çözümüne taraftar olmakla beraber bu yollarla sonuç alınamayacağı kesinlik kazandığı takdirde kendi topraklarını kurtarmak için her çareye başvuracağını vurgulamaktadır. Basın haberlerine göre Azerbaycan süratle silahlanmaktadır. Bazı Ermeni kaynakları ülkenin kendisini savunabilecek imkânlara sahip olduğunu ifade etmekte ise de, bir silahlanma yarışı başladığı takdirde Ermenistan’ın bunu kazanmasına imkân olmadığı ortadadır. Ermenistan’ın silahlanmaya gitgide fazla kaynak ayırması ekonomi alanında ciddi bunalımlara yol açabilecek bunun da iç siyasette yaratacağı istikrarsızlık yanında, halen de çok şikâyet edilen, başka ülkelere göçün artması gibi bazı sonuçları olacaktır. Yarın, 2013 yılında Türkiye-Ermenistan ilişkilerinde olası gelişmelerden bahsedeceğiz.
© 2009-2021 Avrasya İncelemeleri Merkezi (AVİM) Tüm Hakları Saklıdır
Henüz Yorum Yapılmamış.
-
FRANSA VE ERMENİ SOYKIRIM İDDİALARI
Ömer Engin LÜTEM 24.01.2011 -
ERİVAN TÜRKİYE’Yİ ELEŞTİRİYOR
Ömer Engin LÜTEM 17.06.2010 -
TÜRKİYE VE GÜMRÜ’DEKİ RUS ÜSSÜ
Ömer Engin LÜTEM 10.02.2014 -
BULGARİSTAN’IN TAZMİNAT TALEBİ
Ömer Engin LÜTEM 06.01.2010 -
SARKİSYAN LEFKOŞE VE ATİNA’DA
Ömer Engin LÜTEM 20.01.2011
-
TAŞNAKSUTYUN PARTİSİ’NİN TERÖRE KUCAK AÇMASI
AVİM 30.01.2020 -
ERMENİ ARAŞTIRMALARI ÖZEL SAYISI - “TERÖR ALGISININ VE TERÖRE KARŞI VERİLEN TEPKİLERİN DEĞİŞİM SÜRECİNDE ERMENİ TERÖRÜ” BİRSEN KARACA
AVİM 30.07.2015 -
FRANSA İLE SORUNLAR DEVAM EDİYOR
Ömer Engin LÜTEM 18.03.2012 -
İSVİÇRE’DE TÜRK TOPLUMUNUN İFADE ÖZGÜRLÜĞÜNÜN KISITLANMASI
Tanju SÜMER 05.11.2015 -
MERİÇ NEHRİ BOYUNCA TEL ÖRGÜ – SCHENGEN ŞEKİL KAZANIYOR
Alev KILIÇ 19.12.2012
-
PATRIOTISM PERVERTED -
MEN ARE LIKE THAT -
BAKÜ-TİFLİS-CEYHAN BORU HATTININ YAŞANAN TARİHİ -
INTERNATIONAL SCHOLARS ON THE EVENTS OF 1915 -
FAKE PHOTOS AND THE ARMENIAN PROPAGANDA -
ERMENİ PROPAGANDASI VE SAHTE RESİMLER -
Türk-Ermeni İlişkileri Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2021 -
A Letter From Japan - Strategically Mum: The Silence of the Armenians -
Japonya'dan Bir Mektup - Stratejik Suskunluk: Ermenilerin Sessizliği -
Türk-Ermeni Uyuşmazlığı Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2020 -
Anastas Mikoyan: Confessions of an Armenian Bolshevik -
Sovyet Sonrası Ukrayna’da Devlet, Toplum ve Siyaset - Değişen Dinamikler, Dönüşen Kimlikler -
Türk-Ermeni Uyuşmazlığı Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2019 -
Türk-Ermeni Uyuşmazlığı Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2018 -
Ermeni Sorunuyla İlgili İngiliz Belgeleri (1912-1923) - British Documents on Armenian Question (1912-1923) -
Turkish-Russian Academics: A Historical Study on the Caucasus -
Gürcistan'daki Müslüman Topluluklar: Azınlık Hakları, Kimlik, Siyaset -
Armenian Diaspora: Diaspora, State and the Imagination of the Republic of Armenia -
Ermeni Sorunu Temel Bilgi ve Belgeler (2. Baskı)
-
"ERMENİ KİMLİĞİNİ OLUŞTURMA, KORUMA VE SÜRDÜRME STRATEJİLERİ" BAŞLIKLI KONFERANS