Paylaş :

PDF İndir :

EuroNews (29 Haziran 2019)

İran, Batılı ülkelere verilen 300 kilogram zenginleştirilmiş uranyum kapasitesini arttıracağı yönündeki 60 günlük ültimatomun dolmasına kısa süre kala topun Avrupa ülkelerinin sahasında olduğunu bildirdi. 

İran'ı ABD yaptırımlarından korumak ve 2015 nükleer anlaşması sınırları içerisinde tutmak için Batı'nın üzerine düşeni yapması gerektiğini kaydeden Tahran, nükleer anlaşmaya taraf ülkelerin vaatlerine bağlı kalmasını istedi. 

İran Devlet Televizyonunda yer verilen bir açıklamada, "Top artık Avrupa'nın sahasında. Paris, Londra ve Berlin, ABD Başkanı Donald Trump'ın etkisi altında kalıp bu şansı tepecek mi yoksa vaatlerini ve nükleer anlaşm kapsamındaki taahhütlerini yerine mi getirecek?" denildi. Ancak açıklamayı kimin yaptığı belirtilmedi. 

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 5 daimi üyesi ve Almanya ile İran arasında 2015'te imzalanan Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP) olarak adlandırılan nükleer anlaşma,Tahran'a yüzde 3,67 oranında uranyum zenginleştirme faaliyetini sürdürme hakkı veriyor. 

Anlaşma çerçevesinde İran, en çok 300 kilogram uranyumu elinde tutabiliyor. 

Anlaşma İran'a 300 kilogramın üzerindeki uranyumu uluslararası piyasada satarak karşılığında doğal uranyum alabilme imkanı tanıyor.

İran, nükleer anlaşma metninde, "Yaptırımların geri getirilmesi halinde ya da taraflardan birinin anlaşmadaki sorumluluklarını yerine getirmediği durumda İran'ın nükleer anlaşmadaki yükümlülüklerini tamamen ya da kısmen durdurabileceğini" ifade eden 26 ve 36'ncı maddeyi esas aldığını belirtiyor.

ABD Başkanı Donald Trump yönetimi, 8 Mayıs 2018'de, tek taraflı olarak 2015'te imzalanan nükleer anlaşmadan çekilerek, İran'a yönelik yaptırımları yeniden uygulamaya başlamıştı.

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani de ABD'nin yaptırımlarına karşılık 8 Mayıs'ta ülkesinin nükleer anlaşmadaki taahhütlerini azalttığını ve anlaşmanın taraflarına İran'ın çıkarlarını koruyacak önlemler alması için 60 gün süre verdiklerini duyurmuştu. 

İran'ın Avrupa ülkelerine verdiği 60 günlük süre 7 Temmuz'da sona erecek. 

Bu tarihten sonra İran'ın nükleer anlaşmadaki taahhütlerini azaltma sürecinde ikinci aşamaya geçeceği öngörülüyor. 

İran, geçtiğimiz günlerde nükleer anlaşma çerçevesinde belirlenen 300 kilogram uranyum stok sınırının aşılacağını ve uranyum zenginleştirme işlemlerinin hızlandırılacağını duyurmuştu. 

Avrupalı diplomatlar ise İran'ın henüz anlaşmayı ihlal etmediğini, ancak hafta sonu limiti aşacak kapasiteye ulaşacağını dile getirmişti.