PDF İndir :
10 Nisan 2016
Milliyet
İlker Sezer
Dağlık Karabağ’da, 1994 yılında Azerbaycan ve Ermeni güçler arasında sağlanan ateşkesten bu yana en büyük çatışmaların yaşanması, dünya kamuoyunda unutulmaya yüz tutmuş düşmanlıkları yeniden gündeme taşıdı.
Azerbaycan’ın Karabağ’daki stratejik tepeleri ele geçirmesinin ardından Rusya tarafları ateşkese ‘yönlendirdi’.
‘Garantiler olabilir’
Konu ile ilgili sorularımızı yanıtlayan Baku Devlet Üniversitesi’nden Doç. Dr. Altay Goyushov’a göre, Azerbeycan’ın Rusya’dan ‘bazı garantiler’ almadan böyle bir askeri harekat başlatması olası değil. Goyushov, “Rusya’nın Ermenistan’ın arkasında durması halinde, Azerbaycan’ın sorunu askeri yollarla çözmeye çalışmasının imkânsız olduğunu herkes anlıyor. Azeri ordusu bunu 1992’de yapmayı denedi. Önemli kazanımlar elde edildi fakat genel sonuç Rusya’nın müdahalesi nedeniyle felaket niteliğinde oldu. Bu nedenle insanlar Rusya’nın garantileri olmadan müdahale edilmesinin ‘intihar’ niteliğinde olacağı düşünülüyor” dedi.
Harvard Üniversitesi Belfer Bilim ve Uluslararası İlişkiler Merkezi’nden Simon Saradzhyan’a göre, olayların bir anda alevlenmesi konusunda en güçlü ihtimal, rutin bir ateşkes ihlalinin her iki tarafta da ölümlerin yaşanmasıyla kontrolden çıkması. Karabağ doğumlu Saradzhyan’ın aktardığına göre; Ermeni tarafı, Karabağ’a sızan küçük bir Azeri askeri grubun bölgede sıkıştığını ve bu ekibi kurtarmaya çalışan Azeri ordusunun operasyona başladığını söylüyor. Çatışmaların başladığı sırada Ermenistan ve Azerbaycan liderlerinin ülke dışında olduğunu hatırlatarak, planlı bir operasyon ihtimalinin düşük olduğunu belirtiyor.
‘Kuzey Kafkasya’ya sıçrar’
Krizin ardından Ermenistan ve Azerbaycan’ın daha hızlı bir silahlanma sürecine gireceği ve iki ülkenin en büyük silah tedarikçisi olan Rusya’nın kârlı çıkacağı ifade ediliyor. Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu’nda (USAK) Avrasya Araştırmaları Merkezi Başkanı Habibe Özdal ise, “Rusya, bölgede sadece savunma sanayii bakımından önemli bir tedarikçi konumunda değildir. Ermenistan, Rusya’nın Kafkasya’daki en önemli müttefiki. Rusya, 24 Kasım’dan sonra Ermenistan’daki askeri varlığını arttırdı. Ermenistan’ın içinde olduğu bir çatışma ihtimalinde Erivan, Moskova’nın desteğini arayacaktır. İkincisi Moskova, Bakü ile de dengeli ilişkiler geliştirmeye çalışıyor. Rusya’nın siyasi diyalog yoluyla tarafları uzlaştırması beklenmeli” dedi. Brooking Enstitüsü’nden Marvin Kalb ise, çatışmaların sadece dört gün sürdüğünü hatırlattı. İmparatorluk Kumarı: Putin, Ukrayna ve Yeni Soğuk Savaş’ kitabının yazarı Kalb, “Rusya, güneyindeki resmi olmayan ‘imparatorluğun’ çatışma içine girmesinden çıkar sağlamaz. Rusya, çatışmalar patlayıcı bir Sünni nüfusu bulunan Kuzey Kafkasya’ya yayılmadan önce kısa süre içinde sona ermesini istedi” dedi.
