Paylaş :

PDF İndir :

13 Mayıs 2014

Milli Gazete

Osmanlı’nın son döneminde Ermenilerin Osmanlı Devleti sınırları içerisindeki başka bölgelere tehcir (göç) edilmelerine ilişkin ‘soykırım’ iddialarının gerçeği yansıtmadığı bir kez daha belgelerle ispat edildi.

Timuçin Mercanoğlu

Dahiliye Nezâreti Emniyet i Umumiye Müdüriyeti tarafından 29 Ağustos 1915 tarihinde bazı şehir mutasarrıflıklarına gönderilen telgrafta, Ermeni tehcirinin sebepleri sıralanırken tehcir sırasında Ermenilerin can, mal ve ırzlarının korunmasına yönelik de bazı önlemler alınması emri veriliyor. Belgede, Ermenilerin tehcir sebebi “hükümet aleyhine yapılan faaliyetleri önlemek ve bir Ermeni hükümetinin kurulması girişimlerinin önüne geçmek” olduğu ifade ediliyor. Buna göre Ermeni tehcirinin diaspora tarafından ‘soykırım’ olarak gösterilme çabalarının gerçeği yansıtmadığı anlaşılıyor. Birleşmiş Milletler Soykırım Suçunun Engellenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi’ne göre soykırım, “bir grubun bütününün ya da bir bölümünün yok edilmesi niyetiyle girişilen bir harekettir.” Dolayısıyla Osmanlı Devleti’nin Ermenilere yönelik böyle bir amacı olmadığı bu belgeyle de ispat ediliyor.  “Hüdâvendigâr, Ankara, Konya, İzmit, Adana, Maraş, Urfa, Haleb, Zor, Sivas,  Kütahya, Karesi, Niğde, Mamuretülaziz, Diyarbakır, Karahisar ı Sahib, Erzurum, Kayseri’ye” diye başlayan belgede özetle şu ifadelere yer veriliyor…

Tehcirin Amacı

Ermenilerin başka bölgelere nakledilmelerindeki asıl gayenin hükümet aleyhine yapılan faaliyetleri önlemek ve Ermeni hükümeti teşkilini engellemek olduğu, masum insanları imha etmek gibi herhangi bir gayenin olmadığı belirtiliyor.

Alınacak Tedbirler

Ayrıca sevk edilen Ermeni kafilelerinin can güvenliğini sağlamak ve masraflarını karşılamak için gereken önlemlerin alınması, yerlerinde bırakılmalarına izin verilen Ermenilere dokunulmaması, ihtiyaç duyulan bazı kimselerin sevk edilmekten istisna tutulmaları bildiriliyor.

Kafilelere Saldıranlara Ceza

Kafilelere saldıranlar ile buna ön ayak olan memur ve jandarmaların kanuni takibat yapılarak divan-ı harplere teslim edilmeleri isteniyor.

BM’ye Göre Soykırımın Tanımı

1948’de Birleşmiş Milletler Soykırım Suçunun Engellenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi’nin (SSECS) 2. maddesine göre soykırımın tanımı şöyle; “Ulusal, etnik, ırksal ve dinsel bir grubun bütününün ya da bir bölümünün yok edilmesi niyetiyle girişilen şu hareketlerden herhangi biridir: Grubun üyelerinin öldürülmesi, grubun üyelerine ciddi bedensel ya da zihinsel hasar verilmesi, grubun yaşam koşullarının bunun grubun bütününe ya da bir kısmına getireceği fiziksel yıkım hesaplanarak kasti olarak bozulması, grup içinde doğumları engelleyecek yöntemlerin uygulanması ve çocukların zorla bir gruptan alınıp bir diğerine verilmesi.”

Tartışma Başlatan Taziye Mesajı

Başbakan Erdoğan 23 Nisan’da yayımlanan mesajında, 1915 olaylarına ilişkin Ermenilere taziyelerini bildirmişti. Türkiye Cumhuriyeti tarihinde bir ilk olan bu taziye, Ermeni diasporasının büyük bölümü tarafından ‘soykırım’ın tanınmasına yönelik bir adım olarak değerlendirildi.

Belgenin Transkripsiyonu

Bâb ı Âlî

Dahiliye Nezâreti

Emniyet i Umumiye Müdüriyeti

Şifre

Hüdâvendigâr, Ankara, Konya, İzmit, Adana, Maraş, Urfa, Haleb, Zor, Sivas,  Kütahya, Karesi, Niğde, Mamuretülaziz, Diyarbakır, Karahisar ı Sahib, Erzurum, Kayseri’ye Ermenilerin bulundukları mahallerden ihraclarıyla tayin olunan menâtıka sevklerinden hükûmetce muntazar olan gâye, bu unsurun hükûmet aleyhine teşebbüsât ve faaliyetde bulunamamalarını ve bir Ermenistan Hükûmeti teşkili hakkındaki âmâl i milliyelerini takib edemeyecek bir hâle getirilmelerini te’min esasına ma‘tûf olup efrâd ve eşhâs ı masumenin imhası olmadığı için sevkiyât esnasında kafilelerin masûniyet i hayatiyelerine ve muhacirîn tahsisâtından sarfiyât icrasıyla iâşelerine aid her dürlü tedâbîrin bi’l etraf istikmâli ve yerlerinden çıkarılıp derdest i sevk bulunanlardan mâadâ kalan Ermenilerin (...) yerlerinden çıkarılmaması ve tebliğ i sâbık vechile asker aileleriyle ihtiyac nisbetinde san‘at[kâr]  ve Protestan ve Katolik Ermenilerin sevk olunmaması hükûmetce suret i kat‘iyede mültezemdir. Kafilelere taarruza ve bilhassa gasb ve hiss i hayvanîlerine mağlub olarak gasb ve hetk i ırza ictisâr edenlerle bunlara önayak olan memurîn ve jandarmalar hakkında bilâ terâhî derhal takibât ı kanuniyeye tevessül olunarak şiddetle te’dîbleri ve memurînden bu kabîl eşhâsın hemen azilleriyle Divan ı Harblere teslimi ve isimlerinin inbâsı ve bu kabîl vekâyi‘in tekerrüründen vilâyet/livânın mes’ul tutulacağı beyân olunur. Fî 16 Ağustos sene (1)331 / (29 Ağustos 1915) Nâzır