Paylaş :

PDF İndir :

Hürriyet 13 Ocak 2017

Ömer BİLGE/LEFKOŞA Yorgo KIRBAKİ/ATİNA

İsviçre’de süren Kıbrıs görüşmelerine dün üç garantör ülke olan Türkiye, Yunanistan ve İngiltere de katıldı. Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, Türkiye’nin üç şartını sıraladı. Garantörlük sistemi düzenlenerek korunsun. Çözüm anlaşması AB’nin değişmez birincil hukuku olsun. Türkiye vatandaşları, yeni Kıbrıs’ta AB vatandaşlarının 4 özgürlüğüne sahip olsun.

İSVİÇRE’nin Cenevre kentinde garantör ülkeler Türkiye, Yunanistan ve İngiltere’nin de katılımıyla toplanan Kıbrıs zirvesinde Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu 3 şart masaya koydu ve Türkiye’nin garantörlüğün devamını istedi. Rum ve Yunanlılar, tam aksi yönde taleplerde bulunurken, Yunan Dışişleri Bakanı Nikos Kocas, müsteşarlar seviyesinde çalışma grubu kurulacağını ve 23 Ocak’ta Cenevre’de bakanların yeniden biraraya geleceğini bildirdi. Ancak, Yunanistan’ın bu teklifi, diğer taraflar tarafından kabul görmedi.

BM’nin yeni Genel Sekreteri Antonio Guterres’in evsahipliğinde Cenevre’deki BM binasında yapılan konferansa, garantör ülkeler dışişleri bakanları seviyesinde, kalabalık heyetlerle katıldı. Kıbrıslı Türk ve Rum liderlerin de hazır olduğu konferansta Türkiye ve Yunanistan, garantörlük sistemi konusundaki taleplerini net bir şekilde masaya koydu.

İŞTE TÜRKİYE’NİN TALEPLERİ

Bakan Çavuşoğlu, Kıbrıs’ta on yıllardır devam eden müzakerelerin ucu açık bir şekilde sürdürülmesinin kimseye bir yararı olmadığına dikkat çekti ve Ankara’nın taleplerini şu ifadelerle sıraladı:

- Garantörlük kalacak: Bölgemizin içinde bulunduğu ortam da dikkate alındığında, 43 yıldır adadaki güvenlik ve istikrarın temel dayanağı olan ‘Güvenlik ve Garanti’ düzenlemesinin devam etmesi bir gerekliliktir.

-  Anlaşma AB hukuku olacak: Varılacak kapsamlı çözümün temel unsurlarının AB birincil hukuku haline getirilmesi, çözüm anlaşmasının hukuki güvenilirliği ve kesinliği açısından vazgeçilmezdir. (AB ülkeleri parlamentolarında onaylanıp değişmez AB hukuku olarak kabul edilmesi.)

- Türklere AB vatandaşı hakkı: Çözümün AB boyutuna ilişkin bir diğer önceliğimiz, ülkemizin AB üyeliğine kadar, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının, adada dört özgürlükten AB vatandaşlarıyla eşit şekilde faydalanmasıdır. (AB vatandaşlarının 4 özgürlüğü: Serbest dolaşım, yerleşim, işyeri kurma ve mülk edinme.)

YUNAN BAKAN ‘ALLAH’ DEDİ

Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Kocyas, ise, garantörlük sisteminin çağdışı kaldığını ileri sürdü ve Türk askerinin geri çekilmesini istedi. Sözlerine Türkçe ‘Allah’ ifadesiyle başlayan Kocyas, “Allah zar attı, bizi dünyanın bu köşesine yanyana bıraktı. Türkiye, Yunanistan ve Kıbrıs dostluk anlaşması imzalasın. Askerin çekilmesi için geçiş süreci olabilir, ancak bir AB ülkesinde garantiler ve yabancı askerler olamaz. Güvenlik, uluslararası bir polis gücüyle çözülebilir” dedi. Rum lider Nikos Anastasiadis de Yunanlı bakana destek vererek, “Çözümün ilk günü Türk askerinin yüzde 75’i hemen çekilsin geri kalanlar aşamalı olarak gitsin” talebinde bulundu.

Yunan kaynakları masada, garantörlük konusunda geçici bir anlaşma yapılması teklifinin de bulunduğunu kaydetti.

YILDIRIM CENEVRE’YE GİTMİYOR

BAŞBAKAN Binali Yıldırım, Kıbrıs görüşmeleri kapsamında Cenevre’ye gidip gitmeyeceği konusuna açıklık getirdi. Meclis’te soruları yanıtlayan Başbakan Yıldırım, “Yok, buradaki işimiz hepsinden daha önemli” dedi.

Başbakan Yıldırım’ın Cenevre’de Kıbrıs müzakerelerinin seyrini belirleyecek görüşmelerin son gününe katılması planlanıyordu. Yıldırım’ın, yakın çevresine Cenevre’ye gidilmesi ihtimaline karşın hazırlık yapılması için talimat verdiği de iddia edilmişti. Konuyla ilgili olarak Meclis’te gazetecilerin sorularını yanıtlayan Yıldırım, Cenevre’ye gitmeyeceğini ifade etti. Yıldırım, “Yok, buradaki işimiz hepsinden daha önemli” diye konuştu.

Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgiye göre, Yunanistan Başbakanı Çipras ve İngiltere Başbakanı Theresa May’ın de Cenevre’ye gideceği iddası kulislerde dolaşıyor.