DEĞERLİ BİR AVRASYA DİYALOG PLATFORMU - HÜRRİYET DAILY NEWS - 25.10.2018
Blog No : 2018 / 67
07.11.2018
3 dk okuma

Avrupa Birliği (AB) geçtiğimiz hafta Brüksel’de Asya-Avrupa Toplantısı (ASEM) Zirvesi’ne ev sahipliği yaptı. ASEM 1996 yılında AB ve Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği  (ASEAN) üyesi devletler arasında kurulan bir diyalog platformudur. Günümüzde 30 Avrupa  (AB artı Norveç ve İsviçre) ve 21 Asya (ASEAN artı Avusturalya, Bangladeş Çin, Hindistan, Japonya, Yeni Zelanda, Kazakistan, Güney Kore, Moğolistan, Pakistan ve Rusya Federasyonu)  ülkesinin yanı sıra Avrupa Birliği ve ASEAN sekretaryalarından oluşmaktadır. Ortaklık yapısı ve temel amaçları ASEM’i Avrupa ile Asya’yı irtibatlandıran yararlı bir çok taraflı Avrasya platformu haline getirmektedir.

Zirve’ye Avrupa Konseyi Başkanı Donald Tusk başkanlık yapmış ve görüşmeler “Küresel Meydan Okumalar için Küresel Ortaklar” başlığı altında gerçekleştirilmiştir. Başkanlık Bildirisi’ne göre katılımcılar toplantıda hızla değişen dünyada Avrupa ve Asya’nın karşı karşıya bulunduğu fırsatları ve meydan okumaları ele almışlardır. Bildiri, diyaloğun güçlendirilmesi, işbirliğinin özendirilmesi ve küresel meydan okumalarla ortaklaşa mücadele edilmesi için ASEM’in Avrasya’daki ana platform olarak rolünü vurgulamıştır.

Zirve katılımcıları çevre ve iklim değişikliği, terörizm, göç, küresel yayılmanın önlenmesi (nükleer silahlar gibi), denizcilikle ilgili güvenlik ve emniyet, dünya çapındaki ekonomik ve finansal meydan okumalar gibi bir dizi sorun ile ilgili yaklaşımlarını dile getirmişlerdir. Katılımcılar, İran sorunu konusunda diplomatik diyaloğa ve BM Güvenlik Konseyi tarafından onaylanmış olan Kapsamlı Ortak Eylem Planı’ na olan toplu desteklerini yinelemişlerdir. Son olarak, Avrupa Konseyi Başkanı Donald Tusk zirvenin kapanışında yaptığı konuşmada,  katılımcıların, kurallara dayanan uluslararası düzene ve Avrupa ile Asya arasındaki bağlantısallığa (connectivity) olan desteklerini yinelemek hususunda mutabık kaldıklarını vurgulamıştır. Donald Tusk, güncel jeopolitik bağlamında bu mesajı dikkat çekici bir uyarı olarak betimlemiştir.

Güvenliğe yönelik kapsamlı yaklaşım sadece askeri konuları değil, ekonomik, çevresel sorunlar ve insan hakları endişeleri gibi güvenliğin diğer yönlerini de içermektedir. Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) 21. yüzyılın başında,  küresel güvenliğe yönelik tehditlerin, büyük çaplı silahlı çatışmalardan ziyade siyasi, askeri, ekonomik, çevresel ve insan hakları boyutlarının bir araya geldiği gelişmelerin istikrar bozucu sonuçları nedeniyle ortaya çıkmasının daha güçlü bir olasılık olduğu değerlendirmesinde bulunmuştur. Bu anlayış uluslararası bir diyalog ve iş birliği ağı geliştirilmesine yol açmıştır. ASEM bu platformlara güzel bir örnek oluşturmaktadır.

Ancak, 21inci yüzyılın ilk iki on yılının sonuna yaklaşırken Avrasya’daki güvenlik durumu konusunda endişe verici gelişmelere tanıklık ediyoruz. “Avrasya’da İvedi Yeni Bir İşbirliğine Dayalı Güvenlik Düzeni Gereksinimi” (Hürriyet Daily News. 19 Ekim 2018) başlıklı makalemizde AGİT uygulama alanında gerçekleştirilen geniş ölçekli askeri tatbikatlara dikkat çektik.  Aradan geçen zaman içinde ABD, Rusya ile yapmış olduğu 31 yıllık geçmişe sahip Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Antlaşması’ndan çekilme niyetini açıkladı.

Uluslararası güvenlik düzenlemelerindeki süre giden çöküş eğilimi önümüzdeki dönemdeki çalkantılı gelişmelerin göstergesi olarak yorumlanabilir. Karşıtlığa dayalı politikalar insanlık için sadece daha fazla yıkım getirir. Böyle bir ortamda uluslararası diyalog süreçlerini güçlendirmeye ivedi gereksinim bulunmaktadır.

* Avrasya İncelemeleri Merkezi (AVİM)

**Fotoğraf: European Union

http://www.hurriyetdailynews.com/opinion/teoman-ertugrul-tulun/there-is-an-urgent-need-for-a-new-cooperative-security-order-in-eurasia-138038


© 2009-2024 Avrasya İncelemeleri Merkezi (AVİM) Tüm Hakları Saklıdır

 



Henüz Yorum Yapılmamış.