Geçtiğimiz hafta Avrupa’da sığınmacı konusu, NATO ile ilgili gelişmeler, Yunanistan, Avrupa Birliği (AB) içindeki gelişmeler, İngiltere’nin Rus savaş uçaklarına karşı havalanması, Filistin’in AB tarafından tanınması talebi, Almanya’daki gelişmeler, Türkiye – Almanya ilişkileri, Avrupa Parlamentosu’nda Rusya’nın tartışılması, İrlanda’nın AB ve Brexit ile ilgili görüşleri, Fransa’da yabancı düşmanlığı, Avrupa’da popülizm söylemlerine ilişkin gelişmeler, Avrupa’da nefret söylemi, Katalonya’nın yeni Başkanı, Çek Cumhuriyeti’ndeki gelişmeler üzerinde durulmuştur.

Sığınmacılar

• Akdeniz'de göçmen dramı sürüyor. Afrika'dan Avrupa'ya teknelerle gitmeye çalışan 400 mülteci Libya açıklarında kurtarıldı. Uluslararası Göç Örgütü'nün verilerine göre, Kuzey Afrika'dan Akdeniz'e açılan kaçak göçmenlerin tehlikeli yolcuğunda geçen sene 2832 kişi hayatını kaybetti. Akdeniz'i geçerek İtalya'ya ulaşmayı başaranların sayısı ise 2017 sonunda 120 bin oldu.
• Akdeniz'de boğulma tehlikesi geçiren bin 400 göçmen kurtarıldı. Alınan önlemlere rağmen Akdeniz üzerinden Avrupa'ya göçmen akını sürüyor. İtalyan sahil güvenlik gemileri, bin 400 kaçak göçmeni boğulmaktan kurtardı. Operasyona, Avrupa Birliği misyonuna bağlı güçler de destek verdi. 
• Avusturya'nın aşırı sağcı İçişleri Bakanı Herbert Kickl, Avusturya sınırlarında kontrolü sağlayacak bir sınır koruma birliği oluşturulacağını açıkladı. Kickl, "Artık sınırı öylece geçmek mümkün olmayacak" dedi. Avusturya'da Aralık ayında kurulan yeni hükümet, sığınmacılara ve mültecilere karşı "daha sert bir muamelede" bulunulacağını duyurmuştu. Merkez sağ Avusturya Halk Partisi (ÖVP) ve aşırı sağcı Avusturya Özgürlükçü Partisi'nin (FPÖ) yer aldığı hükümette, FPÖ'nün içişleri, dışişleri ve savunma bakanlıkları da dahil olmak üzere altı bakanı bulunuyor.
• Fransa Cumhurbaşkanı Macron'un planladığı yeni göç ve iltica yasası, öncelikle başvurusu reddedilen mültecilerin sınır dışı edilmesini içeriyor. Macron bu nedenle, ideallerine ihanet etmekle eleştiriliyor. Avrupa Birliği'nin belirgin şekilde güçlendirilmesinden yana olan Macron aynı zamanda Avrupa'da, "yetersiz ve tutarsız" mülteci poltikasından da şikayet ediyor. Macron her ne kadar Calais ziyareti sırasında mültecilerin ilk giriş yaptığı ülkeler olan Yunanistan ve İtalya'nın yükünün hafifletilmesi gerektiğini belirtse de ardından, "mültecilerin iltica edecekleri ülkeleri kendilerinin seçmemesi gerektiğini” ifade ederek bu duruma yeniden sınırlama getirdi. Macron aksi halde mültecilerin ilk giriş yaptığı ülkenin sorumluluğunun elinden alınacağına dikkat çekti.

NATO

NATO Genel Sekreteri Stoltenberg, İsveç'in Salen kentinde düzenlenen "Uluslararası Güvenlik Stratejisi Konferası"nda yaptığı konuşmada, "Nükleer silahsız dünya'' fikrini desteklediğini ancak bunun imkansız olduğunu belirtti. Nükleer Silahların Yasaklanması Anlaşması, BM’de nükleer silah sahibi ülkelerin boykotuna rağmen 122 ülkenin desteğiyle kabul edilmişti.

Yunanistan

Yunanistan'da yeni grev yasasına karşı dün düzenlenen genel grev kamusal hayatı felce uğrattı. Grev yapma hakkının kısıtlanmasını protesto amacıyla başlatılan grev nedeniyle başkent Atina'da trafik tıkandı, hava trafiğinde de aksamalar oldu. Resmi verilere göre Atina'daki protesto gösterisine yaklaşık 6 bin kişi katıldı. Yunan parlamentosunda kabul edilen ve grevi zorlaştıran yeni yasa, grev ilan edilebilmesi için gerekli oy sayısını artırıyor. Yunanistan'a mali yardım programı Ağustos ayında sona eriyor. Atina hükümeti borç yapılandırılmasında kullanacağı kredileri sermaye piyasasından temin edebilmeyi umuyor.

Avrupa Birliği ve Türkiye

• Dışişleri Bakanlığı, 4. AB Üyesi Güney Avrupa Ülkeleri Zirvesi’nde kabul edilen ortak bildirgeye, ‘Kıbrıs çözüm sürecine yönelik yer alan çarpık ifadeler’ nedeniyle tepki gösterdi. Dışişleri Bakanlığından yazılı açıklamada, “İtalya, Fransa, İspanya, Portekiz, Yunanistan, Malta ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nin katılımıyla 10 Ocak tarihinde Roma’da düzenlenen AB’nin Güney Avrupa Ülkeleri (Med7) Dördüncü Zirvesi’nde kabul edilen ortak bildirgenin yedinci maddesinde Kıbrıs çözüm sürecine yönelik olarak yer alan çarpık ve yapıcılıktan uzak ifadeler, Ada’da 2008 yılında başlayan ve 2017 yılında Kıbrıs Konferansı’nın sonuçsuz kalmasıyla sona eren müzakere sürecinin başarısızlığının temel sebebini oluşturan Kıbrıs Rum tutumunu yansıtmakta, Rum tarafının çözümsüzlük çabalarında AB üyeliğini istismarının yeni bir örneğini teşkil etmektedir.” ifadesine yer verildi. Açıklamada, AB’nin önde gelen bazı üyelerinin de yer aldığı Med7 tarafından yayımlanan bir bildirgede, tarafsızlıktan uzak ve münhasıran Rum pozisyonunu yansıtan bu gibi ifadelerin yer almasına izin verilmesinin, Kıbrıs meselesinde çözüm bulunmasına yönelik çabalara herhangi bir olumlu katkı sağlamadığı vurgulandı.
• Alman basınına Avrupa Birliği (AB) ile Türkiye'nin ilişkileri yeniden düzeltme yolunda hazırlık yaptığı yansıdı. Die Welt gazetesinin Brüksel'deki diplomatik kaynaklara dayandırdığı habere göre Mart ayı sonlarında Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Avrupa Birliği'nin önde gelen temsilcileri arasında zirve buluşması yapılması planlanıyor. AB liderleri ile Erdoğan arasındaki son buluşma geçen Mayıs ayında Brüksel'de tertiplenen NATO zirvesi sırasında gerçekleşmişti.

Avrupa Birliği

• Avrupa Konseyi Başkanı Donald Tusk Brexit'i rafa kaldıran bir İngiltere'yi kabul etmeye hazır olduklarını açıkladı. Geçtiğimiz günlerde İngiltere'yi Avrupa Birliği'nden çıkaracak olan Brexit'in fikir babalarından Nigel Farage'ın ikinci bir referandum yapılması gerektiğini düşünecek noktaya geldiğini kinayeli bir dille de olsa söylemesi, ülkesinde ve tüm Avrupa Birliği'nde yankı bulmuştu. Fakat bu açıklamadan kısa süre sonra Başbakan Theresa May ikinci bir referandumun gündemlerinde olmadığını belirtmişti.
• Avrupa Merkez Bankası ekonomik krizleri önlemek amacıyla bankalar üzerindeki denetimi sıkılaştırıyor. Avrupa Merkez Bankası, 2014 yılında bankacılık denetimi kapsamında büyük sorumluluklar üstlendi. Euro Bölgesi'nde bulunan 120 banka Avrupa Merkez Bankası tarafından yakından takip ediliyor.

İngiltere – Rusya

İngiliz jetleri, Rusya Hava Kuvvetlerine ait savaş uçaklarının İngiltere'nin hava sahasına yaklaşması üzerine gözlem uçuşu yaptı. Geçen ay da İngiliz Kraliyet Donanmasına ait bir savaş gemisi ile helikopter, İngiltere kara sularına yaklaştığı tespit edilen Rus savaş gemisine, bölgeden uzaklaşana kadar eşlik etmişti.

AB’nin Filistin’e bakışı

Lüksemburg Dışişleri Bakanı Jean Asselborn, Avrupa ülkelerinin Filistin’i devlet olarak tanımaları gerektiğini söyledi. ABD ise BM üzerinden Filistin’e giden 65 milyon euroluk yardımın kesileceğini duyurdu. Filistin lideri Mahmud Abbas'ın 22 Ocak'ta Brüksel'de AB dışişleri bakanlarıyla bir araya gelmesi bekleniyor.

Türkiye – Almanya İlişkileri

Alman basınında çıkan habere göre Türkiye ile Almanya arasındaki hükümetler arası konsültasyonlar yeniden başlatılıyor. Die Welt gazetesinin güvenlik çevrelerine dayandırdığı haberinde Almanya İçişleri Bakanlığı temsilcileriyle yüksek düzey Türk yetkililerin Çarşamba günü Berlin'de bir araya gelecekleri belirtildi. Görüşmelerde ele alınacak konular arasında IŞİD ile mücadele de bulunuyor.

Avrupa Parlamentosu’nda Rusya’nın Tartışılması

Avrupa Birliği Rusya’nın Avrupa ülkelerinin siyasi hayatına müdahale etmek ve propaganda merkezleri kurmak için siber saldırı yapma ihtimaline karşı önlemleri sıkılaştırdı. Konu Strasbourg'da bulunan Avrupa Parlamentosu'nda tartışıldı. Geçtiğimiz günlerde Avrupa Komisyonu yalan haberler ile mücadele etmek için 40 uzmandan oluşan bir çalışma grubu kurulduğunu açıklamıştı. Avrupa Komisyonu’nu yetkilileri Avrupa Birliği düzeyinde yalan haberler ile mücadele etmenin önemine vurgu yaptı.

İrlanda

Avrupa Parlamentosu'nda konuşma yapan İrlanda Başbakanı Leo Varadkar Avrupa Birliği'nin küçük ülkelere büyük fayda sağladığını ifade etti. Varadkar İrlanda cumhuriyeti ile Kuzey İrlanda arasındaki ortak seyahat bölgesinin korunmasını istiyor. Hayırlı Cuma Anlaşması 30 yıllık silahlı mücadelenin sona ermesini sağladı. 1998’de yapılan Hayırlı Cuma anlaşmasından önce bölgede yaşanan çatışmalarda 3 bin 600 kişi hayatını kaybetti. Avrupa Birliği barış sürecinde etkili bir rol üstlenmişti.

Yabancı Düşmanlığı

Fransa'da aşırı sağcı belediye başkanlarının, okul kantinlerinde domuz eti içeren menüleri öğrencilere dayatmaya çalışması tepkilere neden oluyor. AA muhabirine konuşan Zekri, Sanchez'in kararını protesto amacıyla düzenlenen gösteriye katıldığını aktararak, kararı "keyfi ve ayrımcı" ifadeleriyle tanımladı.  Sanchez'in bu kararıyla yaklaşık 350 öğrenciye domuz etinin adeta dayatıldığına işaret eden Zekri, bu öğrencilerin kantinden beslenmesinin artık imkânsız hale geldiğini söyledi.

Nefret Söylemi

Avrupa Birliği internet üzerinden hızla yayılan nefret söylemlerinin önüne geçmeye çalışıyor. Bu kapsamda büyük ölçüde ilerleme sağlandığı belirtiliyor. Facebook, Twitter ve Youtube yasadışı içerik ve nefret söylemlerine karşı önemli adımlar attı.

Çek Cumhuriyeti

Çek Cumhuriyeti’nde 20-21 Ekim tarihlerinde düzenlenen genel seçimlerin galibi, milyarder iş insanı ve eski maliye bakanı Başbakan Andrej Babiş dokunulmazlığını kaybetti. Çek Cumhuriyeti Parlamentosu'nda yapılan oylamada 111 milletvekili Babiş'in dokunulmazlığının kaldırılması yönünde oy kullanırken, Babiş'in Gayrimemnun Vatandaşlar Partisi'nden (ANO) 69 milletvekili ise karşı oy kullandı. Böylece Babiş hakkında cezai soruşturma başlatılmasının önü açılmış oldu. Babiş'in partisi ANO geçen yıl Ekim ayında yapılan seçimlerde 200 kişilik parlamentoda 78 sandalye almayı başarmıştı.