Uluslararası Suçlar ve Tarih / International Crimes and History - Sayı / Issue: 18

Uluslararası Suçlar ve Tarih / International Crimes and History

Sayı : 18
Yıl : 2017
Fiyat : 17.00 TL

PDF İndir
Editörün Notu

Uluslararası Suçlar ve Tarih / International Crimes and History dergisinin (UST / ICH) bu sayısı ikisi Türkçe ve üçü İngilizce toplam beş makale ve bir Türkçe kitap incelemesinden oluşmaktadır.

Serhat Keskin ve Hazar Ege Gürsoy’un Türkçe olarak kaleme aldıkları Sovyet ve Sovyet Sonrası Dönemde Ahıska Türklerinin Karşılaştıkları İnsan Hakları İhlalleri ve Ayrımcılıklar başlıklı çalışma, bugün Gürcistan sınırları içerisinde kalan Samtshe-Cavahetya bölgesinde yaşamış olan ve 1944 yılında Sovyetler Birliği’nin güvenliğine tehdit oluşturdukları iddiasıyla Orta Asya’ya sürgün edilen Ahıska Türklerini ele almaktadır. Yazarlar bu çalışmada, Ahıska Türklerinin maruz kaldıkları hak ihlallerinin tarihsel ve hukuki boyutlarını, hem Sovyet hem de Sovyet sonrası dönemi kapsayacak şekilde incelemekte, bu kapsamda Rusya’nın, Krasnodar bölgesine yerleştirilen Ahıska Türklerine yönelik tutumunu ve Gürcistan devletinin Ahıska Türklerinin geri dönüşüne ilişkin politikalarını ayrıntılı biçimde ele almaktadırlar.

1918-1920 yıllarında Transkafkasya, bu bölgedeki Azerbaycan, Ermeni ve Gürcü ulusları arasında cereyan eden kanlı çatışmalara sahne olmuştur. Öyle ki, bugün dahi bu tarihsel dönemin hafızalarda bıraktığı anıların, bu ulusların arasındaki ilişkileri etkileyen etkenler arasında olduğu görülmektedir. Nigar Gozalova’nın İngilizce olarak kaleme aldığı Massacre of the Azerbaijani Turkic Population (1918-1920) According to the Documents of the British Diplomats (Britanya Diplomatik Dokümanlarında Azerbaycanlı Türklere Karşı Gerçekleştirilen Katliamlar (1918-1920)) başlıklı makalesi, 1918-1920 yılları arasında Ermenistan Cumhuriyeti hükümetinin doğrudan desteği ile silahlı Ermeni çetelerin Azerbaycanlı Türklere karşı giriştikleri katliamların izini Britanyalı diplomatların kaleme aldıkları belgeler üzerinden sürmektedir.

SSCB’de, özellikle Stalin döneminde, tehlikeli olarak görülen kişi ve topluluklara karşı gerçekleştirilen baskı ve tasfiye politikaları günümüzde artık bilinen ve genel kabul gören tarihi olgulardır. Siyasi muhalifler ve Ahıska Türkleri, Kırım Tatarları, Çeçenler, İnguşlar, Finliler, Litvanyalılar, Estonyalılar gibi tehlikeli olarak addedilen pek çok Slav olmayan etnik grup, İkinci Dünya Savaşı sırasında ve sonrasında zoraki yer değiştirmeye tabi tutulmuştur. Bunların yanında, savaş esnasında pek çok Sovyet vatandaşı iradeleri dışı çalıştırılmak üzere “emek ordusu”na katılmaya zorlanmışlardır. J. Otto Pohl, Forced Labor in a Socialist State: Ethnic Germans from Kazakhstan and Central Asia in the Labor Army - 1941-1957 (Sosyalist Bir Devlette Angarya Emek: Emek Ordusundaki Kazakistan ve Orta Asyalı Etnik Almanlar - 1941-1957) başlıklı İngilizce makalesinde, Sovyet emek ordusunda zoraki olarak istihdam edilen Sovyet vatandaşı etnik Almanları ele almaktadır.

Çıkarlar ve tehdit algıları kadar karşılıklı algı, anlatı ve söylemler de uluslar ve devletler arasındaki ilişkileri şekillendiren etkenlerdendir. Karşılıklı algı ve söylemlerin ise önemli ölçüde geçmiş olayların farklı yorum ve temsilleri üzerinden kurulduğu veya meşrulaştırıldığı görülmektedir. Bununla ilgili olarak, ülkelerdeki hakim siyasi ideolojilerin, yorum ve temsillerin oluşmasında önemli belirleyenler olduğu da görülmektedir. Roman Baiduk, Kresy Wschodnie or the Partner in the Eastern Neighborhood: Modern Polish Popular Perception of Ukraine (Kresy Wschodnie ya da Doğudaki Ortak: Polonya’da Modern Popüler Ukrayna Algısı) başlıklı İngilizce makalesinde, çağdaş Leh toplumunun Ukrayna algısını ele almakta ve Leh toplumunun Ukrayna’ya dair algısını, Polonya’daki sağ siyasete doğru kayış bağlamında incelemektedir.

Son yıllarda Birinci Dünya Savaşı esnasında ve sonrasında Osmanlı Devleti ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından Ermenilere karşı bir soykırım gerçekleştirildiği, özellikle Batı dünyasında yoğun olarak gündeme taşınmakta olan bir iddiadır. Ne var ki, bu çerçevede üretilen savların pek çoğu, soykırımın çok açık bir şekilde belirlenmiş hukuki bir terim olduğu gerçeğini göz ardı ederek, genel anlamda 1915 olayları olarak tanımlanan olayların farklı boyutlarını anlamaya değil, bir takım yargılarda bulunmaya yönelmiştir. Bu yaklaşımın, 1915 olaylarının anlaşılmasına katkı sağlamadığı görülmektedir. Deniz Akçay, Sevr Antlaşması Hazırlık Görüşmelerinde 1915 Olayları Konusu ve Bugünkü Uluslararası Yargı Kararlarına Göre Değerlendirilmesi başlıklı çalışmasında, 1920 yılında yapılan ve Lozan Antlaşması (1923) ile kadük olan Sevr Antlaşması’nın hazırlık görüşmelerinde 1915 olaylarının nasıl yer aldığını ve Uluslararası Adalet Divanı’nın Birleşmiş Milletler Sözleşmesi’ni nasıl yorumladığını inceleyerek, 1915 olaylarını hukuken soykırım olarak tanımlamanın mümkün olup olmadığını irdelemektedir.

UST/ICH’nin bu sayısında son olarak, Gönül Şamilkızı’nın Rusya Federasyonu’nun 2014 yılında Ukrayna’ya bağlı Kırım’ı işgal ve yasadışı ilhakını ele aldığı Kırım Ateşi: Bir İşgalin Anatomisi (2017) başlıklı kitabının Tutku Dilaver tarafından yapılmış incelemesi okuyuculara sunulmaktadır.

 

 

İçindekiler

“Yazarlar,” Uluslararası Suçlar ve Tarih/International Crimes and History 18 (2017): 4–5.

 

“Contributers,” Uluslararası Suçlar ve Tarih/International Crimes and History 18 (2017): 6–7.

 

Alev Kılıç, “Editörün Notu,” Uluslararası Suçlar ve Tarih/International Crimes and History 18 (2017): 9–10.

 

Alev Kılıç, “Editorial Note,” Uluslararası Suçlar ve Tarih/International Crimes and History 18 (2017): 11–12.

 

ARAŞTIRMA MAKALELERİ/RESEARCH ARTICLES

 

Serhat Keskin and Hazar Ege Gürsoy, “Sovyet ve Sovyet Sonrası Dönemde Ahıska Türklerinin Karşılaştıkları İnsan Hakları İhlalleri ve Ayrımcılıklar /Human Rights Violations and Discrimination Against Ahıska Turks in the Soviet and Post-Soviet Periods,” Uluslararası Suçlar ve Tarih/International Crimes and History 18 (2017): 13–46.

 

Nigar Gozalova, “Massacre of the Azerbaijani Turkic Population (1918-1920) According to the Documents of the British Diplomats / Britanya Diplomatik Dokümanlarında Azerbaycanlı Türklere Karşı Gerçekleştirilen Katliamlar (1918-1920),” Uluslararası Suçlar ve Tarih/International Crimes and History 18 (2017): 13–46.

 

J. Otto Pohl, “Forced Labor in a Socialist State: Ethnic Germans from Kazakhstan and Central Asia in the Labor Army -1941-1957/Sosyalist Bir Devlette Angarya Emek: Emek Ordusundaki Kazakistan ve Orta Asyalı Etnik Almanlar - 1941-1957,” Uluslararası Suçlar ve Tarih/International Crimes and History 18 (2017): 73–100.

 

Roman Baiduk, “Kresy Wschodnie or the Partner in the Eastern Neighborhood: Modern Polish Popular Perception of Ukraine/Kresy Wschodnie Ya Da Doğudaki Ortak: Polonya’da Modern Popüler Ukrayna Algısı,” Uluslararası Suçlar ve Tarih/International Crimes and History 18 (2017): 101–26.

 

Deniz Akçay, “Sevr Antlaşması Hazırlık Görüşmelerinde 1915 Olayları Konusu ve Bugünkü Uluslararası Yargı Kararlarına Göre Değerlendirilmesi/The Handling of the 1915 Events at Preparatory Meetings of the Treaty of Sevres and its Assesment in the Light of the Contemporary Court Rulings,” Uluslararası Suçlar ve Tarih/International Crimes and History 18 (2017).

 

KİTAP İNCELEMESİ / BOOK REVIEW

 

Tutku Dilaver, “Kırım Ateşi: Bir İşgalin Anatomisi/The Crimean Ember: Anatomy of an Occupation,” Uluslararası Suçlar ve Tarih/International Crimes and History 18 (2017): 165–69.

Yazarlar

1982 yılında Nancy Üniversitesi’nden Devlet Doktorası (Doctorat d’Etat en Droit Public) diploması alan Deniz Akçay, 1986-1988 yılları arasında BNP-AK Bankası’nda hukuk müşaviri olarak görev yapmış, 1988 yılında Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı Avrupa Konseyi Nezdindeki Daimi Temsilciliği’nde uzman hukukçu statüsünde çalışmaya başlamıştır. 1998 yılında Bakanlar Kurulu kararıyla Ortak Hükümet Ajanı unvanına layık görülülen Deniz Akçay, 2005 yılında Avrupa Konseyi İnsan Hakları Yönetim Komitesi’nin (CDDH) yardımcı başkanlığına, 2007’de de aynı Komitenin başkanlığına seçilmiştir. Deniz Akçay, 2010 yılında emekli olmuştur.

 

Roman Baiduk, Kiev Polis Devriye Akademisi Hukuki İşler ve Uluslararası İşbirliği Bölüm Başkanı’dır. Dnipro Ulusal Üniversitesi’nden Hukuk, Avrupa Koleji’nden Avrupa Disiplinlerarası Çalışmalar yüksek lisans derecelerine sahiptir. Özellikle Orta ve Doğu Avrupa’da olmak üzere Avrupa coğrafyasında uluslararası ilişkiler, demokrasi çalışmaları ve güvenlik çalışmaları akademik ilgi alanları arasındadır.

 

Tuku Dilaver, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümü’nden 2015 yılında mezun olduktan sonra, 2016 yılında Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü’ne bağlı Kafkasya Çalışmaları Programı’nda yüksek lisans çalışmalarına başlamıştır. Avrasya İncelemeleri Merkezi’nde misafir araştırmacıdır. Çalışma alanları arasında Avrupa Birliği-Güney Kafkasya ilişkileri ve Türk-Ermeni çalışmaları bulunmaktadır.

 

Nigar Gozalova, Azerbaycan Ulusal Bilimler Akademisi Tarih Enstitüsü’nde kıdemli araştırmacıdır. 2006 yılında da aynı enstitüde doktora çalışmalarını tamamlamıştır. Son yayınları arasında Место Азербайджана в восточной политике Великобритании в первой трети XIX века (2017) (19. Yüzyılın İlk Üçte Birinde Büyük Britanya’nın Doğu Politikasında Azerbaycan) ve Azərbaycanın Türk-Müsəlman Əhalisinin Soyqırımı: Britaniya Kitabxanasının Arxiv Sənədlərində (1918-1920) (2017) (Müslüman Türk Nüfusun Soykırımı: Britanya Kütüphanesi’ndeki Arşiv Belgeleri) yer almaktadır. Nigar Gozalova’nın çalışmaları, 1918-1920 Ermeni-Azerbaycan savaşı başta olmak üzere, Güney Kafkasya tarihine odaklanmaktadır.

 

2011 yılında ODTÜ Avrasya Çalışmaları Yüksek Lisans Programı’nda yüksek lisans çalışmalarını tamamlayan Hazar Ege Gürsoy, burada araştırma görevlisi ve ODTÜ Bölge Çalışmaları Doktora Programı’nda doktora adayıdır. 2010 yılından itibaren Güney Kafkasya’da birçok saha araştırması gerçekleştirmiş olan Hazer Ege Gürsoy’un doktora çalışması, Gürcistan’daki IDP’lerin (ülke içinde yerlerinden edilmiş kişiler) toplumsal kimlik inşası üzerine odaklanmaktadır. Gürsoy’un akademik çalışmaları, ağırlıklı olarak Gürcistan, zorunlu göç, dini ve etnik azınlıklar, kimlik ve sivil toplum konuları üzerinde yoğunlaşmaktadır.

 

Serhat Keskin, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyoloji Bölümü’nde araştırma görevlisidir. 2017 yılında ODTÜ Sosyoloji Bölümü’nden yüksek lisans derecesini kazanmıştır. Serhat Keskin halen ODTÜ Avrasya Çalışmaları Yüksek Lisans Programı’nda yüksek lisans, ODTÜ Sosyoloji Bölümü’nde ise doktora çalışmalarına devam etmektedir. 2015 yılından itibaren Güney Kafkasya’da birçok saha araştırması gerçekleştirmiş olan Keskin’in ilgi alanları arasında Güney Kafkasya ülkelerinde ulus inşa süreci, laiklik, azınlık hakları ve Ahıska Türkleri konuları yer almaktadır.

 

J. Otto Pohl, Süleymaniye Amerikan Üniversitesi Sosyal Bilimler Bölümü’nde yardımcı doçenttir. Tarih alanındaki doktora derecesini Londra Üniversitesi Oryantal ve Afrika Çalışmaları Okulu’ndan almıştır. Ethnic Cleansing in the USSR, 1937-1949 (1999) (SSCB’de Etnik Temizlik, 1937-1949) ve The Stalinist Penal System (Stalinist Ceza İnfaz Sistemi) (1997) başlıklı kitapların ve çok sayıda makalenin yazarıdır.